Mavzu: Kiber jinoyatchilik tarixi Жиззах-2022 Ma’ruzachi: “Kompyuter ilmlari va dasturlashtirish” kafedrasi mudiri, P. h. D., dots. Abdumalikov A. A

1980 -yillar: ARPANETdan INTERNETgacha
•
1980-yillar yuqori darajadagi hujumlarning ko'payishiga olib keldi, shu jumladan troyan otlari va kompyuter viruslari birinchi
marta ishlatilgan. .
•
Sovuq urush davrida kiberjosuslik tahdidi paydo bo'ldi. 1985 yilda AQSh Mudofaa vazirligi kompyuter tizimlarini baholashning
ishonchli mezonlarini e'lon qildi:
•
Maxfiy yoki boshqa nozik ma'lumotlarni qayta ishlaydigan dasturiy ta'minotga bo'lgan ishonch darajasini baholash
•
Ishlab chiqaruvchilar o'z mahsulotlarini ishlab chiqarishda qanday xavfsizlik choralarini ko'rishlari kerak edi.
•
Shunga qaramay, 1986 yilda nemis xaker Markus Xess Berkli, Kaliforniya shtatidagi Internet shlyuzidan foydalanib, ARPANET -ga
qaytdi. U KGBga ma'lumot sotmoqchi bo'lgan 400 ta harbiy kompyuterni, shu jumladan Pentagonning asosiy ramkalarini buzdi.
•
Xavfsizlikka jiddiyroq yondashila boshladi. Aqlli foydalanuvchilar tezda buyruq.com faylining hajmini kuzatishni o'rgandilar,
chunki uning kattalashishi mumkin bo'lgan infektsiyaning birinchi belgisi ekanligini payqashdi. Kiberxavfsizlik choralari bu fikrni
o'z ichiga olgan va bo'sh operativ xotiraning keskin kamayishi shu kungacha hujum belgisi bo'lib qolmoqda.

---

9
1987: Kiberxavfsizlikning tug'ilishi
•
1987 yil tijorat antivirusining tug'ilgan yili edi, garchi birinchi antivirus mahsulotining ixtirochisiga da'vogarlar bor.
•
Andreas Luning va Kay Figge Atari ST uchun birinchi antivirus mahsulotini chiqardi - u Ultimate Virus Killer (UVK) ni ham ko'rdi.
•
Uch chexoslovak NOD antivirusining birinchi versiyasini yaratdi
•
AQShda Jon McAfee McAfee -ni (o'sha paytda Intel Security -ning bir qismi) asos solgan va VirusScan -ni chiqargan.
•
Dastlabki antivirus dasturlari noyob skanerlardan iborat bo'lib, ular noyob virus kodlari ketma -ketligini aniqlash uchun kontekstli
qidiruvlarni amalga oshirdi. Ushbu skanerlarning ko'pchiligida viruslar kompyuterni allaqachon yuqtirgan deb o'ylash va ularga
hujum qilmaslik uchun dasturlarni o'zgartirgan "immunizatorlar" ham bor edi. Viruslar soni yuzlab oshgani sayin, immunizatorlar
tezda samarasiz bo'lib qoldi.
•
1989 yilda IBM nihoyat o'zining ichki antivirus loyihasini tijoratlashtirdi va MS-DOS uchun IBM Virscan 35 dollarga sotila
boshladi.

---

10