Mavzu: кичик бизнес ва тадбиркорлик субъектларининг экспорт салоҳиятини баҳолаш reja

2021 yil yakunlariga ko‘ra O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 2020 yilga nisbatan 5,8 mlrd.dollarga yoki 16%ga ko‘paydi va 42,1 mlrd dollarni tashkil etdi, deya xabar berdi Davlat statistika qo‘mitasi matbuot xizmati.

• Eksport hajmi 10%ga ko‘payib, 16,611 mlrd.dollarga yetdi. Import hajmi esa 20,4%ga ko‘paydi va 25,461 mlrd.dollarni tashkil qildi.
• 2021 yilda O‘zbekistondan eksportning asosiy qismini sanoat tovarlari (umumiy eksportning 26,1%), oltin (24,7%), xizmatlar (15,3%) va oziq-ovqat tovarlari (8,3%) tashkil etdi.
• O‘tgan yil davomida O‘zbekistonga importning asosiy qismini mashinalar va asbob-uskunalar importi (32,4%, 2020 yilga qaraganda 5,2%ga kamroq), sanoat tovarlari (18,5%), kimyoviy vositalar (14,3%), oziq-ovqat tovarlari (9,9%) va xizmatlar (6,8%) tashkil etdi.
• O‘zbekistonning asosiy tashqi savdo hamkorlari orasida Rossiya (umumiy savdo aylanmasining 17,9%), Xitoy (17,7%), Qozog‘iston (9,3%), Turkiya (8,1%) va Janubiy Koreya (4,5%) davlatlari qolmoqda.
• O‘zbekistonning Rossiya bilan tovar ayirboshlash hajmi yil davomida 32,8%ga o‘sib, 7,517 mlrd.dollarni, Xitoy bilan – 7,44 mlrd.dollarga (+15,5%) yetdi.
• Qozog‘iston Respublikaning yetakchi tashqi savdo hamkorlari uchligida qolmoqda – 3,9 mlrd.dollar (+30%).

	2020 yil	2021 yil	O‘sish/kamayish sur’ati, foizda
Tashqi savdo aylanmasi	19 582,2	21 564,0	10,1
Eksport	8 284,0	8 117,5	-2,0
shu jumladan: oltin	3 298,5	1 366,5	-58,0
Import	11 298,2	13 446,5	19,0
Saldo	-3 014,2	-5 329,0	x
Oltinsiz	-6 779,5	-7 225,4	x
Esport (oltinsiz hajm)	4 985,4	6 731,0	35,0

Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar-iyul holatiga respublikaning tashqi savdo aylanmasi qariyb 21,6 mlrd dollarni tashkil etdi va 2020 yilning mos davriga nisbatan salkam 2 mlrd dollarga yoki 10,1% ga o‘sdi.
2022 йилдаги ялпи ички маҳсулот ҳажми 839 989,5 млрд сўмни ёки 74,2 млрд долларни, унинг аҳоли жон бошига миқдори 23,8 млн сўмни ёки 2,1 минг долларни ташкил этиши режалаштирилмоқда.
2022 йилда реал ўсиш суръати 5,9 фоизни ташкил этиши прогноз қилинмоқда.
Прогноз қилинаётган ялпи ички маҳсулот ҳажмининг таркибида қўшилган қиймат миқдори 778 153,6 млрд сўмни (ЯИМнинг 92,6 фоизи) ҳамда маҳсулотлар ва экспорт-импорт операциялари ҳисобидан олинган соф солиқлар тушуми 61 865,9 млрд сўмни (7,4 фоиз) ташкил этмоқда.
Тармоқлар кесимида қўшилган қийматнинг энг катта улуши (35,8 фоиз) хизматлар кўрсатиш соҳасига тўғри келиб, ушбу тармоқ бўйича яратилган қўшилган қиймат ҳажми 300 351,0 млрд сўмни ташкил этиши режалаштирилмоқда.
Шунингдек, ушбу кўрсаткич саноат бўйича 217 683,5 млрд сўм (25,9 фоиз), қурилиш бўйича 52 516,3 млрд сўм (6,3 фоиз) ва қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги бўйича 207 602,8 млрд сўм (24,7 фоиз) миқдорида бўлиши кутилмоқда