Mavzu: Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari
Download 28.8 Kb.
|
informatika
|
Sana______________ Sinf________________ Mavzu: Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari Maqsad: 1) Ta’limiy maqsad: O’quvchilarga Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari mavzusini o’rgatish, bilim berish; 2) Tarbiyaviy maqsad: Milliy va umummadaniy kompetensiyasi orqali Vatanni sevish, insonlarni hurmat qilish ruhida tarbiyalash. 3) Rivojlantiruvchi maqsad: OAxborotlar bilan ishlay olish kompetensiyasi orqali ommaviy axborotlardan foydalanib, zarur ma’lumotlarni izlay olishni shakllantirish. Dars tipi: Yangi bilim va ko’nikma hosil qilish Dars uslubi: ko’rgazmali – amaliy. Dars jihozi: Kompyuter qurilmalari, darslik Dars bosqichlari: Tashkiliy qism (3m) O’tilgan mavzuni mustahkamlash (12 m) Yangi mavzu bayoni (15 m) Yangi mavzuni mustahkamlash (10 m) Vazifa berish va tushuntirish (2m) O’quvchilarni baholash (3m) DTS: Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari haqida ma’lumotga ega bo`lish. O’tilgan mavzuni mustahkamlash uchun takrorlash savollari Elektr toki inson hayoti uchun xavflimi? Kompyuterning inson sog’lig’iga zararli tomonlarini so’zlab bering. Kompyuter xonasida nimalar mumkin emas? Xavfsizlik texnikasi qoidalarini so ‘zlab bering. Sanitariya-gigiyena talablari nima uchun kerak? Yangi mavzuni o`rganish Insoniyat asrlar davomida to’plagan bilimlarini kelajak avlod uchun qoldirishga harakat qilib kelgan. Buning uchun u toshlar va terilarga rasmlar chizgan, biz harflar deb ataydigan belgilar va qog’oz o’ylab topib, ular yordamida bitiklar yozgan. Ajdodlarimizdan bizga qadar minglab qo’lyozmalar va kitoblar yetib kelganini siz yaxshi bilasiz. Ularni saqlash uchun juda katta kutubxonalar kerak. Avvallari kam nusxadagi qo’lyozmalar va kitoblardan foydalanish uchun oylab, yillab navbat kutishga to’g’ri kelardi. Ba’zan, chet mamlakatlar kutubxonalaridagi kitob yoki qo’lyozmalarni olishning umuman imkoniyati bo’lmagan. Texnikaning rivojlanishi natijasida bu kabi muammolar hal bo’ldi. Hozirgi kunda kompyuterlar asosida tashkil etilgan Internet orqali dunyoning istalgan nuqtasidagi kutubxonadan kerakli kitob yoki qo’lyozmalar nusxasini olish, yangi kitob va maqolalarni o’qish, filmlarni ko’rish, biror joyga xat jo’natish va boshqa zarur ishlarni amalga oshirish mumkin. Umuman olganda, kompyuter imkoniyatlarini birma-bir sanab chiqish qiyin. Demak, inson tafakkurining mahsuli bo’lgan kompyuter juda kerakli mashina ekan. Shuning uchun bu fanni qunt bilan chuqur o’rganish lozim. Kompyuter qanday tuzilgan? Kompyuter ko’rinishidan uch asosiy bo’lakdan iborat: Monitor deb ataluvchi qurilma televizor ekraniga o’xshash vazifani bajaradi, ya’ni chizilayotgan rasm, yozilayotgan harflar, ko’rilayotgan film unda namoyon bo’ladi. Monitor har xil ko’rinishlarda bo’lishi mumkin: Klaviatura ustiga harf, son va boshqa belgilar yozilgan. Uning yordamida kompyuterga turli ma’lumot va buyruqlar kiritiladi. Sistema bloki himoya g’ilofiga o’ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan iborat. Elektron sxemalar yaxlit asosga yig’ilgan bo’lib, asosiy plata deyiladi. Asosiy plataga kompyuterning boshqa qurilmalarini ulash mumkin. Kompyuterning eng asosiy xususiyatini asosiy platada joylashgan protsessor deb ataluvchi elektron sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalari ishini boshqaradi. Protsessorning turiga qarab kompyuterga baho beriladi. Masalan, Intel Pentium 4 protsessori hozircha eng kuchli protsessor hisoblanadi.
Biz ma’lumotlarni (kino, klip, qo’shiq, musiqa, rasmlar, hikoyalar, referatlar) daftarlar, kitoblar, magnit tasmalar va boshqa vositalar yordamida uzoq vaqt saqlay olamiz. Kompyuterda ham ma’lumotlarni uzoq vaqt saqlab qo’yish imkoniyati bor. Buning uchun asosan magnit disklar va kompakt disklar ishlatiladi. Magnit disklarning qattiq va egiluvchan turlari bor.Qattiq disklar vinchester deb atalib, odatda u sistema blokida joylashtiriladi. Egiluvchan disklar disket deb atalib, asosan bir kompyuterdan boshqasiga ma’lumotlarni ko’chirish uchun ishlatiladi. Disketlarga ma’lumot yozish va undagi ma’lumotni o’qish diskyuritgich (diskovod) qurilmasi yordamida amalga oshiriladi.Vinchesterlarda disketlarga nisbatan bir necha ming marta ko’p ma’lumot saqlash mumkin. Kompakt disklardagi ma’lumotlarni o’qish uchun CD-ROM qurilmasi ishlatiladi. Vinchester, kompakt disk va disketlardagi ma’lumotlar kompyuter elektr manbasidan uzilgan holda ham saqlanib qoladi. Shu sababli ularni umumiy nom bilan kompyuterning tashqi xotirasi deb ataymiz.
Kompyuterni qulay usulda boshqarish, ba’zi ishlarni osongina bajarish uchun «sichqoncha» deb ataluvchi qurilmani qo’llash mumkin. Odatda, sichqonchadagi chap tugma tanlash yoki buyruq berish, o’ng tugma yordamchi amallar ro’yxatini ochish uchun ishlatiladi. Bu ro’yxat kontekst-menyu deb ataladi. Kompyuterda tayyorlangan rasmlar va matnlar (hikoya, referat va boshqalar)ni «printer» deb ataluvchi qurilma yordamida qog’ozga chop etish mumkin. Kino, klip, qo’shiq, musiqalardagi tovushlarni tovush chiqarish qurilmalari deb ataluvchi karnay (kolonka) va quloqchin (naushnik)lar orqali eshitish mumkin. Kompyuter qanday ishga tushiriladi? Odatda kompyuterni ishga tushirish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi: ® kompyuter elektr manbayiga ulanadi; ® kompyuterning sistema blokidagi «Power» (© rasmli) tugmachasi bosiladi; ® monitor alohida ishga tushiriladigan bo’lsa, © uning rasmli tugmachasi bosiladi. Esda tuting! Kompyuterlarni ishga tushirayotganingizda elektr tokidan nihoyatda ehtiyot bo’ling. Mustahkamlash 1.Monitorning vazifasi nimalardan iborat? 2.Klaviaturada nimalar bor va uning vazifasi nimalardan iborat? 3.Sistema bloki haqida so ‘zlab beting 4.Protsessor haqida so ‘zlab bering. 5.Ma’lumotlar kompyuterning qaysi qurilmalarida saqlanadi? 6.Disketa va vinchester nima uchun tashqi xotira deb ataladi? 7.Kompyuterning qanday tashqi xotiralarini bilasiz? 8.Ma ‘lumotlami qog’ozga chop etish uchun qanday qurilma ishlatiladi? 9.Sichqoncha haqida so ‘zlab bering. 10.Kompyuterni ishga tushirish ketma-ketligini so ‘zlab bering. Mashqlar
Chap ustundagi qurilmalami о ‘ng ustundagi xususiyatlariga mos qo’ying.
Uyga vazifa: 2 –mashq
“Informatika” metodbirlashmasining 20__-20__ o’quv yili bo’yicha bajargan ishlari yuzasidan H I S O B O T I “Matematika,Informatika” metodbirlashmasida 20__-20__ o’quv yilida 7 nafar a’zosi bo’lib, barchasi oily ma’lumotli. Metodbirlashma yil davomida 6 marta yig’ilish o’tkazib rejada (rejadan tashqari 2 marta) yig’ilishda ta’lim samaradorligini oshirish, barcha sinflarni o’qitishda qo’llanilayotgan metodlar va o’quvchilarning DTS talablarini o’zlashtirish darajasi natijalari, maktab, tuman olimpiadalariga tayyorlanish, ular natijalarini aniqlash kabi masalalar muhokama qilindi. O’qituvchilar tomonidan 12 ta ochiq darslar o’tkazilib ularni tahlil qilindi. Turli mavzularda tadbirlar uyushtirildi. O’zaro darslar tahlil qilinib, tajriba almashindi. Fanlar bo’yicha to’garaklar tashkil etildi. Yuqoridagi bajarilgan ishlar bilan bir qatorda muammolar ham mavjud. O’tkazilgan tadbirida o’quvchilarning qatnashishi talab darajasida emas,fan olimpiadalarida olib borilgan ishlarda kamchiliklar bor. Ayrim sinflarda o’zlashtirish past. Yuqorida yo’l qo’yilgan kamchiliklarni bartaraf etishda metodbirlashma a’zolarining 20__- 20__ o’quv yilidagi vazifalari:
O’quvchilarga ta’lim-tarbiya berishda samaradorlikka erishish; Tajribali o’qituvchilar ish uslublaridan o’rganish va qo’llash; O’quvchilar BKM larining o’zlashtirishini to’g’ri o’rganib va kamchiliklarini bartaraf etish choralarini ko’rish; O’zaro dars kuzatib bir-biriga yordam berish; Fan haftaliklari, fan oyliklarida faol qatnashish va olimpiadalarda yuqori natijalarga erishishga harakat qilish. Metodbirlashma rahbari: ___________________________M.Utanova Yig’ilish bayonnomasi _____________________________ 20___ yil Qatnashdilar: _________________ nafar metodbirlashma a’zolari Qatnashmadi:________________________ ___________________________________ Kun tartibida ko’rilgan masalalar 1._________________________________________________________________________ 2._________________________________________________________________________3.______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Yig’ilish qaror qiladi. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Metodbirlashma rahbari: __________________________M.Utanova Download 28.8 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|