Mavzu: Kompyuterni tashkil etishning raqamli mantiqiy asoslari

Beshta - И, ИЛИ, НЕ, НЕ-И va НЕ-ИЛИ ventillar, kompyuter arxitekturasi raqamli mantiqiy sathining asosini tashkil etadi. Bu yerda muhim bo‘lgan jihatlardan birini ta’kidlab o‘tamiz. НЕ-И va НЕ-ИЛИ ventillarida – ikkitadan, И va ИЛИ ventillarida uchtadan tranzistorlar ishlatilgan. Shu sababli ko‘pgina kompyuterlarda НЕ-И va НЕ-ИЛИ ventillaridan asosiy – bazaviy elementlar sifatida foydalaniladi. И, ИЛИ va boshqa mantiqiy funksiyalarni amalga oshiruvchi sxemalar НЕ-И va НЕ-ИЛИ ventillari asosida yig‘iladi

n-ta o‘zgaruvchiga bog‘liq bo‘lgan, bul funksiyasi o‘zgaruvchilarining mavjud kombinatsiyalari soni 2n-taga teng bo‘ladi.

n-ta o‘zgaruvchiga bog‘liq bo‘lgan, bul funksiyasi o‘zgaruvchilarining mavjud kombinatsiyalari soni 2n-taga teng bo‘ladi.

Uch o‘zgaruvchili M=f(A,B,C) bul funksiyasini yuqorida ko‘rib o‘tilgan sxemalar yordamida qanday amalga oshirish mumkinligini ko‘rib chiqamiz. Shart - ushbu funksiyaning qiymati, uning o‘zgaruvchilari tarkibida qaysi bir qiymat ko‘proq bo‘lsa, o‘shanga teng bo‘lsin. Avval haqiqat jadvalini tuzib olamiz (1.22-rasm). Funksiyaning 1-ga teng bo‘lgan qiymatlari asosida quyidagicha yozuvni hosil qilamiz:

Uch o‘zgaruvchili M=f(A,B,C) bul funksiyasini yuqorida ko‘rib o‘tilgan sxemalar yordamida qanday amalga oshirish mumkinligini ko‘rib chiqamiz. Shart - ushbu funksiyaning qiymati, uning o‘zgaruvchilari tarkibida qaysi bir qiymat ko‘proq bo‘lsa, o‘shanga teng bo‘lsin. Avval haqiqat jadvalini tuzib olamiz (1.22-rasm). Funksiyaning 1-ga teng bo‘lgan qiymatlari asosida quyidagicha yozuvni hosil qilamiz:

ya’ni o‘zgaruvchilarning kombinatsiyalari 011, 101, 110 va 111 bo‘lsa, funksiya 1 qiymatni (true), qolgan xolatlarda esa 0 qiymatni (false) qabul qilar ekan.

ya’ni o‘zgaruvchilarning kombinatsiyalari 011, 101, 110 va 111 bo‘lsa, funksiya 1 qiymatni (true), qolgan xolatlarda esa 0 qiymatni (false) qabul qilar ekan.

Ushbu funksiyani amalga oshirish uchun uchta kirishga ega bo‘lgan uchta И elementi, to‘rtta kirishga ega bo‘lgan bitta ИЛИ elementi va uchta o‘zgaruvchilarni inkorlarini hosil qilib olish uchun uchta НЕ elementi kerak bo‘ladi.