Mavzu: Logistik tizimlar Reja: Logistik tizim va modiy oqimlar tushunchasi Axborot logistikasi va uning tizimlari

Axborot logistikasi tushunchasi va masalalari
Logistika maqsadlariga erishish uchun logistik jarayonlarni boshqaruv orqali doiiniy lar/da kuzatish va ta ’sir ko'rsatish zarur. Bu holatda boshqaruv ishlab chiqarishda va mahsulot sotishda band bo‘lgan ham m a bo'linmalarning faoliyatini bir-biriga moslashtirishga yo‘naltirilgan ho'ladi. Bunday birlashuvning quroli b o iib axborot ta ’m inoti xi/rnat qiladi. A xborot oqim lari logistik tizim ning ham m a cli-mentlarini birlashtiruvchilari sifatida nam oyon bo'ladi. Axborot i in Ii xil logistik operatsiyalarni bajarish davomida yuzaga keladi va moddiy oqim harakatining ham m a bosqichlarida uni kuzatib boradi. Logistik tizim da boshqaruv qarorlarini ishlab chiqishda va .|ahul qilishda axborot qo'ilaniladi. Axborot logistikasi moddiy oqimlarni kuzatib boruvchi berilnanlar oqimini tashkil etish va korxonada ta ’minot, ishlab chiqarish, soluv bo'limlarini bogclovchi muhim bo;g£in hisoblanadi. Axborot logistikasining maqsadi bo'iib boshqaruv tizimini axboioi bilan to'ldirishning yuqori darajasini ta ’minlash ham da logistik I i/i m boshqaruv iyerarxiyasining har bir darajasiga zarur axborotni ,(i ralgan sifatda va aniq m uddatlarda yetkazib berish hisoblanadi. I xigistikada axborot jarayonining asosiy funksiyalari. Axborot Inristikasi logistik tizim da o'tadigan axborot oqimlarini tashkil etadi. Axborot jarayonlarini amalga oshiradi. Axborot oqimi — bu m a’lum ketma-ketlikda, belgilangan yo‘nalishda harakatlanayotgan hamda boshlang'ich, oraliq va oxirgi nuqtalari belgilab qo‘yilgan axborotdir. Axborot jarayoni — bunda axborot o'zgarishiaming aniq ketma-ketligiga ega bo‘lgan asosiy obyekt sifatida ko‘rib chiqiladi. Bu holatda axborotni yig'ish, tahlil qilish, qayta shakllantirish, saqlash, qidirish va tarqatish muhim o‘rin tutadi.
Logistik tizimda o‘tadigan axborot jarayoni davomida quyidagi funksiyalar amalga oshiriladi:
• axborotni vujudga kelish joylaridan yig‘ish;
• axborotni tahlil qilish va qayta shakllantirish;
• axborotni yig‘ish va saqlash;
• axborotni tashish;
• axborot oqimini filtrlash, ya’ni boshqaruvning u yoki bu darajalariga zarur bo‘lgan ma’lumotlar va hujjatlarni tanlab olish;
• axborot oqimlarini birlashtirish va ajratish;
• elementar-axborot qayta shakllantirishlarni amalga oshirish;
• axborot oqimini boshqarish.
Rejali axborot tizimlari logistik tizimlami boshqarishning yuqori darajasida tashkil etiladi hamda strategik xarakterga ega bo'lgan qarorlarni tayyorlash va qabul qilish uchun xizmat qiladi: logistik zanjir b o ‘g‘inlarini tashkil etish va optim allashtirish; ishlab chiqarishni rejalashtirish; zaxiralar va zaxiralaming umumiy boshqaruvi va boshqalar. Dispozitiv yoki dispetcher tizimlar ombor yoki sexni boshqarish maqsadida tashkil etiladi va bu logistik tizimlarning samarali ishlashini ta’minlaydi.

Logistik axborot tizimlarining tuzilishf va faoliyat! T adbirkorlikda axborot texnologiyalaridan foydalanish va O‘zbekistonda kichik biznes bilan shug‘ullanuvchi korxonalam ing logistik ko‘rsatkichiari. Axborot resurslarini shakllantirish va undan foydalanish tadbirkorlik faoliyati yagona iqtisodiy axborot m akoni yaratilishidagi eng m uhim yechilishi kerak bo'lgan muam m olardan biridir. Zam onaviy biznes axborot texnologiyalari tadbirkorlik axboroti m a’lum otlar bazasi va bankidan tashkil topib, bular jamiyatning barcha axborot resursiari bilan uzluksiz tarzda bog‘langan bo'lishi kerak. Ushbu ish doirasida, tadbirkorlar axborot m uhitida O 'zbekiston Respublikasi tovar ishlab chiqaravchilar va tadbirkorlar palatasi a ’zolari o ‘rtasida olib borilgan tadqiqotlar muvaflfaqiyatli biznes uchun nisbatan m uhim b o ‘lgan tadbirkorlik axboroti sektorlarini aniqlash im konini berdi. 9.1-jadvalda tadbirkorlik axboroti to ‘g‘risidagi m a ’lum otlar berilgan b o lib , u yoki bu axborotni afzal k o ‘rishlariga ko‘ra so‘ralganlar (%da) joylashtirilgan. Tahlil natijasi shuni ko‘rsatadiki, hisobga olingan m a’iumot bazalarining (MB) 84%i davlat sektoriga tegishlidir. Hozirgi paytda, ishbilarmonlik va tijorat axborotlari MB ning shakllanishi va rivojlanishi iqtisodiyotining nodavlat sektorida ro‘y bennoqda. Bugungi kunda yuzlab axborot mahsulotlari ishlab chiqaruvchi tashkilotlar va axborot xizmati ko‘rsatishga ixtisoslashgan tashkilotlar ishlab turibdi. Tizimning faoliyat ko‘rsatishi. Moddiy oqim larni boshqarishda tizimga berilganlami kiritish moddiy oqim paydo b olishi bilan boshlanadi. Shu daqiqadan boshlab yuklar harakatining barcha jarayonlari (qayta yuklash, om borda joylashtirish, ushlab qolish va hokazo) qam rab olingan holda E H M ning operativ xotirasiga joylashtiriladi.

Axborot logistikasi - ta’minot, ishlab chiqarish va sotuvni birlashtirib turuvchi bo‘g£indir. Axborot to'liqligi va m a’lumotiarning qayta ishlash tezkorligining o£sib borishi bilan barobar, rejalashtirish sifati ortib borishi tufayli ishlab chiqaruvchi korxonalaming moddiy ta’minot xizmatlari intemetga kirish imkoniyatiga ega bolgan yagona tarmoqni tashkil etuvchi zamonaviy hisoblash texnikasi bilan ta’minlanishi kerak. Bunday boshqaruv punktlarining atrof-muhit bilan aloqasini 1-rasmda ko‘rish mumkin.

Ishlatilishidan qo'shimcha foyda keltiruvchi zamonaviy axborot u xnologiyalarini ishga solishga ketgan xarajatlarning o‘rnini to'ldirgan holda ulardan foydalanish natijasida lqtisod qilingan mablag’ amalda uch taraf — ishlab chiqaruvchi, yetkazib beruvchi i transport kompaniyasi o‘rtasida ma’lum bir nisbatlarda (proporsiyalarda) bo‘linadi;

Moddiy-texnika ta ’minoti tizim ini axborot xizmati bilan lii'ininlash uchun quyidagi to‘qqizta element mavjud bo‘lishi kerak:
1) ta’minot predmeti turi;
2) miqdor yoki hajm;
3) ta’minot predmetining kelib chiqishi;
4) uriing joylashuvi;
5) joylashuv punktiga yetib kelish vaqti;
6) joylashuv punktidan joiiash vaqti;
7) jo‘natish (transportirovka) tizimi;
8) jo'natish (transportirovka) vaqti;
9) zaxiralash. Sanab o‘tilgan ma’lumot guruhlari har bir joylashtirish o‘rnini va lashilayotgan obyekt uchun tuziladi.