Mavzu: Lotin iboralarining hayotimizning barcha jabhalarida tutgan o'rni. Reja: Lotin iboralari haqida tushuncha

Dura lex, sed lex - qonun qattiq, ammo bu qonun.

Decipi quam fallere est tutius - boshqani aldashdan ko'ra, aldangan yaxshiroqdir.

Lotin tili

Qadimgi davr Lotin tili tarixi bir-biridan u yoki bu darajada farqlanuvchi 5 ta davrga ajratiladi: 1) eng qadimgi Lotin tili davri (miloddan avvalgi 6—4-asrlar); 2) klassik davrgacha boʻlgan Lotin tili davri (miloddan avvalgi 3—2-asrlar, adabiy Lotin tilining shakllanish vaqti); 3) klassik, "oltin" Lotin tili davri (miloddan avvalgi 1-asr, juda boy leksika va rivojlangan adabiyoti bilan ajralib turadi); 4) klassik davrdan keyingi, "kumush" Lotin tili davri (milodiy 1-asr, adabiy tilning fonetik va morfologik meʼyorlari uzil-kesil shakllandi); 5) soʻnggi bosqichdagi Lotin tili (2— 6-asrlar; yozuv tili bilan xalq-soʻzlashuv tili-"xalqona lotin" oʻrtasida tafovut paydo boʻldi).

Nega Lotin o'lik til deb hisoblanadi

O'lik til - bu tirik foydalanishda mavjud bo'lmagan va, qoida tariqasida, faqat yozma yodgorliklardan ma'lum bo'lgan yoki sun'iy ravishda tartibga solingan foydalanishda bo'lgan til. Odatda, bu bitta til butunlay boshqa tilga almashtirilganda yuz beradi, masalan, Kopt tili arabchaga almashtirildi va ko'plab mahalliy Amerika tillari ingliz, frantsuz, ispan va portugal tillari bilan almashtirildi.

O'lik til uning asosida shakllangan boshqa tillarda ham rivojlanishi mumkin. Bunday rivojlanishga misollar:

Lotin tili - zamonaviy rim tillarining ajdodlari bo'lgan o'lik til;

Qadimgi slavyan tilian - slavyan mamlakatlarining zamonaviy tillariga o'girilgan;

Qadimgrek tiliili - zamonaviy zamonaviy yunon tillari va lahjalariga aylandi.

XVIII asrgacha Lotin tili xalqaro fan tili bo'lib qoldi. Lotin tarjimasida Amerigo Vespuchchining Yangi Dunyoning kashfiyoti haqidagi ma'ruzasi 1503 yilda Evropada keng tanilgan; Rossiya-Xitoy munosabatlari tarixidagi birinchi hujjat lotin tilida - 1689 Nerchinskiy shartnomasi tuzildi. Gollandiyalik faylasuf Spinoza (1632-1677), ingliz olimi Nyuton (1643-1727), rus olimi Lomonosov (1711 - Frantsuz inqilobidan keyin universitetda o'qitish lotin tilidan yangi tillarga tarjima qilindi va bu hal etarlicha fanning asosiy tili sifatida Lotin maqomiga putur etkazdi. Natijada, XIX asrda. Lotin deyarli ishlatilmayapti; u filologiya (ayniqsa klassik) va tibbiyotda eng uzoq umr ko'rdi.