Mavzu: Ma’lumotlar bazasini loyihalash, mohiyat – aloqa diagrammasini qurish. Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash

Umumiyjadval munosabatimiz tayyor holatga keldi:

15-rasm

Endi Fakultetlar munosabatini yaratamiz. Buning uchun Entities papkasining ustiga o‘ng tugmani bosib, Add Entity buyrug‘ini tanlaymiz va All Items oynasida hosil bo‘lgan yangi munosabatga Fakultetlar deb nom beramiz.

16-rasm


Attributes bo‘limga o‘tib, atributlarni kiritamiz:

17-rasm


Keys bo‘limiga o‘tib, pk_fak_n kalit qo‘shamiz:

18-rasm


OK tugmasini bosamiz. Fakultetlar munosabati ham tayyor.
Endi Yonalishlar munosabatini yaratamiz.

19-rasm


Attributes bo‘limiga o‘tib, atributlarni kiritamiz:



20-rasm


Keys bo‘limiga o‘tib, pk_yon_n kalit qo‘shamiz:

21-rasm


OK tugmasini bosamiz.
Navbatdagi munosabat Baholar.

22-rasm


Attributes bo‘limiga o‘tib, atributlarni kiritamiz:

23-rasm


OK tugmasini bosamiz.
So‘nggi munosabat Fanlar:

24-rasm


Attributes bo‘limiga o‘tib, atributlarni kiritamiz:

25-rasm



26-rasm.
Keys bo‘limiga o‘tib, pk_ fan_n kalit qo‘shamiz:

27-rasm


OK tugmasini bosamiz.
Xuddi shunday





Barcha munosabatlarni hosil qilib oldik. Endi bu munosabatlarni tashqi kalitlar yordamida bog‘lab chiqamiz. Buning uchun Objects menyusidan Relationship buyrug‘ini tanlaymiz. Avval Fakultetlar munosabatining ustida sichqonchani bosib, keyin Umumiyjadval munosabatining ustida sichqonchani bosamiz.
Hosil bo‘lgan chiziqning ustida sichqonchani 2 marta bosib, tashqi kalitni xususiyatlarini o‘zgartirish mumkin. Bu aloqani Magistrant-Fakultet deb nomlaymiz:



Rasm 20.36.

Endi yaratgan modelimizning xatosini tekshiramiz. Buning uchun Model menyusidan Verify Model… buyrug‘ini tanlaymiz.

Rasm 20.37.

Ochilgan oynadagi Verify tugmasini bosamiz:

Rasm 20.38.

Pastdagi ro‘yhatga e’tibor beramiz:

• 
  Number of Errors: 0
  
• 
  Number of Warnings: 0
  

Ya’ni xato yo‘q.
Universal model tayyor bo‘ldi. Endi bu tayyor model ustida ixtiyoriy ishlarni amalga oshi­rish mumkin. Biz esa, File -> Sync & Convert -> Simple Model Conversion… buyruqlar ketma-ketligini bajaramiz:



Rasm 20.39.

Quyidagi ro‘yhatdan kerakli BBBT tanlab konvertatsiya qilishimiz mumkin.

Rasm 20.40.
Misol tariqasida ro‘yxatdan PostgreSQL 9.0 ni tanlaymiz.



Convert tugmasini bosamiz va quyidagi fizik modelni xosil qilamiz:

Berilganlarning mantiqiy modelini yaratish

Endi loyihamizga mantiqiy modelni qo‘shamiz. Buning uchun 20.3 rasmdan 20.8 rasmgacha bo‘lgan bosqichdagi ishlarni takrorlaymiz:

• 
  modelga Mantiqiy deb nom beramiz;
  
• 
  Logical Model Explorer →Entities→ Add Entity → All Items →Entity1 → Umumiyjadval
  
• 
  Attributes bo‘limiga o‘tamiz va Add tugmasi yordamida 11 ta atribut qo‘shamiz (20.41 rasm.).
  

Rasm 20.41.
Edit tugmasi yordamida Attribute Properties oynasini ochamiz va atributning xususiyat­lari­ni beramiz. TN deb nom beramiz, turini Integer deb tanlaymiz, Mandatory qiymat berish shart, degan belgini kiritamiz va OK tugmasini bosamiz.

Rasm 20.42.

Mantiqiy model ustida bajariladigan qolgan vazifalarni bajarish uchun 20.10 rasmdan 20.37 rasmgacha bo‘lgan bosqichdagi ishlarni takrorlaymiz:

• 
  keyingi atribut familiya, turi Varchar, uzunligi length 20 ta belgi, OK;
  
• 
  qolgan atributlarni ham shu tariqa to‘ldirib chiqamiz;
  
• 
  ichki kalitlarni kiritamiz. Buning uchun Unique Identifiers bo‘limiga o‘tib, Add tugmasi yordamida 2 ta kalit qo‘shamiz – zn atributi uchun pk_zn 1-darajali noyob kalitni, hamda ras_ser, pas_raq atributlariga tarkibli n_ps noyob kalit qo‘yamiz. Buning uchun Edit tugmasini bosib pas_ser, pas_raq atributlarini ro‘yhatning o‘ng qismiga o‘tkazamiz, OK. Umumiyjadval munosabatimiz tayyor holatga keladi;
  
•