Mavzu: Ma’lumotlarni fotogrammetrik tahlil qilish. Bajardi: 114-guruh Sayitmurodova M

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QISHLOQ VA SUV XO’JALIGI VAZIRLIGI TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO’JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI MAGISTRATURA BO’LIMI 5А311502 -Geodeziya va kartografiya ( suv xo’jaligida) ta’lim yo’nalishi “Davlat kadastrlari” kafedrasi Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari fanidan 2-MUSTAQIL ISH taqdimoti

Mavzu: Ma’lumotlarni fotogrammetrik tahlil qilish.

Bajardi: 114-guruh Sayitmurodova M.

Qabul qildi: dots. Rahmonov Q.

TOSHKENT-2018

Reja:

I Kirish.

II Asosiy qism:

1.Fotogrammetrik tahlil.

2. Stereoplotterlarning rivojlanish bosqichlari

III Xulosa.

IV Foydalanilgan adabiyotlar.

Ma’lumki, fotogrammetriyada yer yuzasini samolyot yoki kosmik apparatlarga oʻrnatilgan fotoapparatlar yordamida olingan aerokosmik suratlardan foydalanib plan, karta tuzishga e’tibor qaratilgan bo’lib, bunda yer modelini yaratishga katta ahamiyat beriladi. Hosil qilingan modeldan haqiqiy georeferenslangan yer koordinatalarini olish uchun nazorat nuqtalari yordamida suratlarni referenslash kerak (qoʻl yordamida raqamlashtirish jarayoni bilan bir xil). Nazorat nuqtalari yer syomkasi yoki GPS yordamida aniqlanadi.

Kirish

An’anaviy fotogrammetrik jarayon

1.Fotogrammetrik tahlil.

Oʻlchovlar stereoplotter deb ataladigan qurilma yordamida bir-biriga qoplanib hosil qilingan juft suratlardan olinadi. Bu qurilma yordamida model yasaladi va uch oʻlchamli oʻlchovlar olinadi, tahrir qilinadi, yigʻiladi hamda ma’lumot va grafiklar kartaga chiqariladi.

Stereoplotterlarning rivojlanish bosqichlari 3 turga bo’linadi:

raqamli

analog (optik)

analitik

2. Stereoplotterlarning rivojlanish bosqichlari

3 o’lchamli modellar

Vektor xususiyatlarni olish boʻlimi ustida uni rivojlantirish boʻyicha hozirgi kunga qadar ishlar olib borilmoqda, chunki haligacha bu boʻlim toʻlaligicha avtomatlashtirilmagan. Eng koʻp qoʻllaniladigan usul spektral tahlil va fazoviy qoidalarni birlashtirish orqali xususiyatlarni olishdir. Oxirgi boʻlim, ya’ni uch oʻlchamli (3D) koʻrinish esa hosil qilingan vektor xususiyatlar va DEM, ortotasvirlar bilan bogʻlab birlashtirishdan paydo boʻladi.

Xulosa qilib aytadigan boʻlsak, fotogrammetriya bu samarali ma’lumot olish texnikasidir. Ba’zida esa ma’lum obyektning topografik ma’lumotini olishning eng yagona amaliy usuli ham boʻlishi mumkin. Noqulaylik taraflaridan biri bu ishning qiyinligi va qurilmalarning qimmatligidir. Bu esa ulkan masshtabdagi joylarning ma’lumot olish ishlarini chegaralab qoʻyadi.

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar: 1.T.X. Boltayev, O.M.Akbarov GEOAXBOROT TIZIMLARI (Maxsus kurs) Toshkent – 2010. 2. T.X. Boltayev, Q.Raxmonov Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari Toshkent – 2015. 3. Internet saytlari.