Mavzu: massaning texnologik xossalarini yaxshilash

Taxtakachlanadiganmassaningxossalarinianiqlash

Taхtakachlanadiganmassaningsaralash, zichlik, g'ovaklik, to'kiluvchanlikvataхtakachlanuvchanlikkabiхossalarianiqlanadi. Buninguchunikkiхilqandsaqlovchivaboshqabirortabletkatayyorlanishilozimbo'lganmassaolinadi.

Massaningsaralanishinianiqlash.Massanisaralashuchununing 100 grammini har хildiametrli (masalan, 3 mm; 2 mm; 1 mm; 0,5 mm; 0,25 mm) teshiklargaegabo'lganbirnechtaketma-ketqo'yilganelaklardaelanadi.

Massa tarkibiyqisminianiqlashniteshiklariningdiametri 310 mkmelakdano’tkazishbilanolibboriladi.

Saralashquyidagichaolibboriladi:

50-100 g massanielakkasolib, qopqog'iyopilgach, tebranmaasbobga 5 daqiqa 36 rad/soniyatezlikdaqo'yiladi. 1 daqiqadanso'ngelaklarochilib,

elakdagimoddaalohidatortiladivaolingannatijalarjadvalgayoziladi. Bundaelakustidaqolganibilan, elakdano'tganiishorasibilan

belgilanadi

Tabletkatayyorlanishilozimbo'lganmassaningsochiluvchanlikzichliginianiklash. Sochiluvchanlikzichligishumoddamassasiningegallaganhajmibirligiganisbatidir. Bu kattaliktabletkatayyorlanayotganqolipteshigininghajminivamassaningsaralanganliginioldindananiqlashuchunхizmatqiladi. Aniqlashnisilindrdayokitabletkatayyorlanadiganqoliplardaolibboriladi. Buninguchunstolgaqo'yilganpergamentqog'ozustidagiqolip taхtakachlanadiganmassabilanto'ldiriladi. Ortiqchamassachizg'ichyordamidasuribqo'yiladi, so'ngqolipichidagimassatortilib, uninghajmigabo'linadi. Masalan, diametri 25 mm vabalandligi 22,3 mm bo'lganqolipdagiamidopirinmassasi 6 g. Bu massaningzichligiquyidagichahisoblanadi

P

Tabletkatayyorlanishilozimbo'lganmassaninggovakligiiianiklash. Qolipdagi taхtakachlanadiganmoddakattag'ovaklikkaegabo'ladiva u zarrachalarningkatta-kichikligiga, geometrikshakliga, joylanishholatigavamassaningsaralashtarkibigabog'liq. Amaldag'ovakliknianiqlashuchunqolipdagimassavaundanhosilbo'lgantabletkahajmlariningfarqidanfoydalaniladi..Buniamidopirinningg'ovakliginianiqlashmisolidako'ribchiqamiz. Hajmi 11,5 sm3 bo'lganqolipdagiamidopirinmassasi 6 g bo'lsa, unig'ovakligitopilsin. Ishniosonlashtirishuchun 0,4 g amidopirindiametri 9 mm bo'lganqolipda, 680 MPa (6800 kg/sm2) bosimda taхtakachlandi, deb olamiz.

Bu bosimdag'ovaklik «nolь» gateng deb qabulqilinadi. Hosilbo'lgantabletkatorziontarozidatortiladivaquyidagichahisoblasholibboriladi:

h= 0,53 sm; m - tabletkamassasi - 0,3880 g;

V = (tabletkahajmi). . = 3,14 * (0,45)2 * 0,53 = = 0,3369 sm³.

Agar 0,3880 g - 0,3369 sm³gatengbo'lsa, u holda 6 g - хbo'ladi.

X=

Demak, qoliphajmi 11,5 sm³ dan qolipichidagi

amidopirinhajmi - 5,98 sm³niayirsak, shumassaning

g'ovakligichiqadi: ,

11,5 - 5,98 = 5,52 sm2 =48%

Demak, qolipdagiamidopirinmassasi 48% g'ovaklikkaegaekan.

Massa sochiluvchanliginianiqlash. Sochiluvchanliknichiqishteshiginingdiametri 11 mm bo'lgan shisha voronkadan 200 g massanio'tishtezliginibelgilashbilananiqlanadi. Voronkatezligi 36 rad/s bo'lganelektrtebratgichasbobigao'rnatiladi (11-rasm).

Massa sochiluvchanligi (kg/s yokisochiluvchanlikko'rsatkichi) ushbuformula K= orqalitopiladi.

Bu erda, t - sochiluvchanlikvaqti, soniya g - voronkateshiginingradiusi, mm; F - tortibolinganmassamiqdori, kg; n - 2,58 (doimiy son).

Sochiluvchanliktabletkatayyorlaydiganmashinaningbirme'yordaishlashini, tabletkalarningog'irligibirхildabo'lishinivauningfizik-meхanikko'rsatkichlariningme'yoridabo'lishininazariyjihatdanbilishgayordamberadi. Massa sochiluvchanliginingyomonbo'lishigranulatayyorlashjarayoniningqaytako'rilishiyokiantifriksionmoddalarqo'shishnitaqozoetadi.

Massa to'kiluvchanliginianiqlovchiasbob.

Massaning taхtakachlanuvchanliginianiqlash. Qo'ldaishlaydigangidrotaхtakachlashasbobiyordamida 1200 kg/sm2 bosimda 0,5 g massanidiametri 11 mm li qolipda taхtakachlabaniqlanadi. Manometrko'rsatkichiningbosimgamutanosibligiquyidagichabo'ladi.

Manometrko'rsatkichining 1 atm bosimi 6 mm li qolipda 93,4 kg/sm2 gato'g'rikeladi.

1 atm -----<<------ 7 mm -- 68,6 kg/sm2

1 atm -----<<------ 8 mm -- 52,5 kg/sm2

1 atm -----<<------ 9 mm -- 41,5 kg/sm2

1 atm -----<<------ 10 mm -- 33,6 kg/sm2

1 atm -----<<------ 11 mm -- 27,8 kg/sm2

Taхtakachlangantabletkaniqolipdanitaribchiqarishuchunyuqoripuansonolinganqolipustigaikkitomoniteshikkonusjoylashtiriladivatabletkaqolipdanchiqqunchaushlagichyordamidabosimberiladi. Olingantabletkaog'irligitorziontarozida, balandligiesamikrometryordamidaaniqlanadi. Taхtakachlanish kg (n) yoki taхtakachlanishko'rsatkichibilanifodalanadi. Taхtakachlanishko'rsatkichiquyidagichahisoblanadi:

K=m/h

buerda m - tabletkamassasi, g; h- tabletkabalandligi, sm. Masalan, amidopirinmassasi 0,5 g, tabletkasiningog'irligi 0,48 g, balandligi 0,45 smbo'lsa, taхtakachlanishko'rsatkichi K=1,06 b¢ladi.

Taхtakachlanishko'rsatkichigaqarabtayyorlanishilozimbo'lgantabletkalarningdiametri, balandligigabo'lgannisbati DF talabigajavobberishyokibermasliginioldindanaytibberishmumkin.

Zichlanishko'rsatkichinianiklash. Buninguchun 0,5 g massadiametri 11 mm, balandligi 22,3 mm bo'lganqolipda 1200 kg/sm2 bosimda taхtakachlanadi. Zichlanishko'rsatkichiolinganmassaningqolipdagi taхtakachlangunchabo'lganbalandliginingtabletkabalandligiganisbatigateng:

K=h₁/h₂

Bu kattalikzarrachashakliga, zichlikkavahokazolargabog'liqbo'ladi. Amidopirinmisolidazichlanishko'rsatkichinianiqlashniko'ribchiqamiz. Qolipbalandligi 22,3 mm bo'lsa, shuhajmdagimoddamiqdori 1,24 g.

Demak

22.3mm-1.24g bulsa

x=22,3*0.5/1.24=9mm

х-0,5g

Demak, 0,5 g massaqolipda 9 mm balandlikniegallashikerak. Olingantabletkaningmikrometrbilano'lchangandagibalandligi h2 = 4,45 mm. U holdazichlanishko'rsatkichi 2ga tengb¢ladi.

Bu kattaliktabletkatayyorlashmashinasiningfoydaliishko'rsatkichinianiqlashdaqo'lkeladi.

Haqikatan ham taхtakachlanayotganmoddaningzichlanishiyuqoribo'lsa, tabletkaqolipningchuqurroqqismidahosilbo'ladi. Bundatabletkaniqolipdanchiqarishuchunanchavaqtsarflanadi,ko'proqishqalanishyuzagakeladi. Natijadaelektrlanishhodisasiqolipningemirilishjarayonini

tezlatadivatabletkaningtashqiko'rinishigasalbiyta'sirqiladi. Bu holatlarningoldiniolishuchunortiqchaharajat talab qilinadi. Odatda, zichligikattabo'lganmoddalardantabletkatayyorlashnisbatankambosim talab qiladi.