Mavzu: Moddalarning berilgan massasi ulushi, foiz ulushi aniqlash, murakkab moddalarning formulalarini keltirib chiqarishga oid masalalar

10- masala. Reaksiya natijasida 22 g temir (II) sulfid olindi. Bu masaga temir (II) sulfidning qancha miqdori to‘g‘ri keladi?
Yechish: M(FeS)=88 g/mol.
32
Quyidagicha mulohaza yuritiladi:
88 g FeS 1 molga to‘g‘ri keladi;
22 g FeSx molga to‘g‘ri keladi;
88 g : 22g = 1 m o l: x mol.
x = 0,25 mol FeS.
11-masala. 264 g massali oltingugurtda atom holidagi oltingugurt moddasidan qancha miqdorda borligini aniqlang.
Yechish: Oltingugurtning nisbiy atom massasi Ar (S) =32 . Atomar oltingugurtning molyar massasi 32 g/molga teng. Demak, 264 g da quyidagi miqdorda atomar oltingugurt bo‘ladi.
264/32= 8,25 mol
12-masala. 14,2 g Na2S 0 4 da necha mol natriy sulfat borligini hisoblab
toping.
Yechish: Mr (Na₂S0₄) (Na₂S0₄)=23»2+32+16*4=142, ya’ni natriy sulfatning molyar massasi 142 ni tashkil etadi.
Demak, 14,2 g ga quyidagi miqdorda Na₂S0₄ bo‘ladi:
14,2/142 = 0,lmol
13-masala. Kumushning nisbiy atom massasi 108 ga teng. Bir atom
kumushning grammlar hisobidagi massasini aniqlang.
Yechish: Kumush atomlarining molyar massasi son jihatdan nisbiy atom
massasiga teng bo'lganligi sababli u 108 g/molga teng. Bir atom kumushda
6,02* 1023 atom borligini bilgan holda bitta atomning massasini topamiz.
108/6,02-10²³=1,79-10-m*
14-masala. 15 l ammiakning normal sharoitdagi massasini aniqlang. Shu hajmda necha mol gaz bor?
Yechish. Ammiakning molyar massasi 17 ga teng.
1 mol - 17 g/mol = 17 g ammiak normal sharoitda
1 mol - 22,4 mol// = 22,4 / hajmni egallaydi.
Proporsiya tuzamiz:
17 g NH₃______22,4l NH₃ (n.sh.) hajmni egallaydi
x g NH₃_______15 l NH₃ (n.sh.) hajmni egallaydi
Javob: 0,67 mol

15-masala. 5 mol azot mol molekulasining massasini toping.
5 mol-------x=140gr
1 mol-------28