Мавзу: мураккаб қурилиш қоришмасининг таркибини аниқлаш мураккаб қурилиш қоришмаси таркиби қуйидаги тартибда аниқланади

МАВЗУ: МУРАККАБ ҚУРИЛИШ ҚОРИШМАСИНИНГ ТАРКИБИНИ АНИҚЛАШ

Мураккаб қурилиш қоришмаси таркиби қуйидаги тартибда аниқланади. Қоришма таркибини ҳисоблашда 1м³ қум учун тўғри келадиган материаллар миқдори аниқланади. Қурилиш қоришмасининг 28 кундан кейинги мустаҳкамлиги қуйидаги формула ёрдамида ҳисобланади:
R_қор = R_ц K / (1+ Қ/Ц) ;
бунда: R_қор – қоришма маркаси;
R_ц - цемент маркаси;
Қ/Ц - қўшилма ва цемент оғирликларининг нисбати;
K – коэффициент, тупроқ учун 1,3-1,5 , оҳак учун 1,8-2,0.

1. 
   Қоришмага қўшиладиган цемент сарфи аниқланади.
   

Қоришманинг лойиҳавий мустаҳкамликка эришиши учун таркибдаги 1 м³ қумга қўшилиши керак бўлган цемент миқдори Н.А. Поповнинг қуйидаги формуласи ёрдамида аниқланади:

Бунда - коэффициент, цемент маркаси бикр усулда аниқланган бўлса = 0,7-0,9 , агар цемент маркаси пластик усулда аниқланган бўлса = 1,4.
2. Боғловчи-цементнинг ҳажми ҳисобланади.

_{тц - тўкилган цементнинг зичлиги, тц =1100 кг/м3 ;}
3. Мураккаб қоришма учун ишлатилган қўшимча ёки иккинчи боғловчи (оҳак) нинг ҳажми (м³) ҳисобланади.

4. 
   Қўшимча ёки боғловчининг оғирлиги (кг) топилади.
   

Шу ўринда оҳак сути сарфини ҳам ҳисоблаш мумкин. Агар оҳак хамири сарфини иккига кўпайтирсак унда оҳак сути сарфи топилади.

1. 
   1 м³ кум учун сарф буладиган сув микдори топилади.
   

6. Мураккаб қурилиш қоришмаси таркибидаги компонентлари ҳажмларини асосий боғловчига нисбати ҳисобланиб кейин эса бу нисбатлар йиғиндиси топилади.
;
Энди намуна қоришмаси сифатида 5 л қоришма таркиби аниқланади. Бунинг учун, намуна учун олинаётган қоришма ҳажмини юқорида ҳисобланган қоришма ҳажмлари нисбати йиғиндисига нисбатини, нисбат коэффициентга кўпайтириб 5 л га кетадиган компонентлар хажми ва массаси топилади.
А) Цемент миқдори ҳажм бўйича:

Масса буйича бунда , кг/л ҳисобида олинади.
В) Оҳак хамири микдори ҳажм ва масса ҳисобида аниқланади:


Оҳак сути массаси топилади.
Г) Қум миқдори ҳажм ва масса ҳисобида аниқланади.


Д) Тахминий сув миқдори
Синов учун ҳисобланган 5 л таркиб аниқланган сўнг ундан қоришма тайёрланади. Шундан сўнг эса қоришма ёйилувчанлиги аниқланади. Қоришма ҳаракатчанлиги талаб қилинган ҳаракатчанликдан катта ёки кичик чиқса, у ҳолда сув – цемент миқдори камайтирилиб ёки кўпайтирилиб тайёрланган намуна қоришма ҳаракатчанлиги аниқланади. Қоришма ҳаракатчанлиги лойиҳавий ҳаракатчанлик миқдорига тенг чиқса иш тўхтатилади ва охирги қийматлар асос қилиб олинади, акс ҳолда синов давом эттирилади ва талаб қилинган ҳаракатчанликни таъминлайдиган таркиб аниқланади.
Синов қоришмаси ҳаракатчанлиги кўпрок чиқиб қолган бўлса қум сарфи 10% га оширилиб тажриба ўтказиб кўриш мумкин. Агар шу йўл билан қоришманинг лойиҳавий ҳаракатчанлигига эришилса ҳақиқий қум сарфини аниқлаш керак бўлади.

Шунингдек, қум хажмини ҳам хисоблашга тўғри келади.





Кейин 5 л учун кетган микдорлар йигиндиси масса буйича топилади.