Mavzu: nukleotidlarning organizmdagi ahamiyati


Download 232.8 Kb.
bet2/5
Sana22.02.2023
Hajmi232.8 Kb.
#1222480
1   2   3   4   5
Bog'liq
Karimov S-MT-1

tabiiy Nukleotidlardir

Nukleotid qismlari

Fosfatlar guruhi

Azotli asos

(adenin)

Pentoza shakariNukleotid uchta tarkibiy qismdan iborat: pentoza shakar molekulasi, azotli asos va fosfat guruhi / s. Nukleotidlar bir-biridan pentoza shakar molekulasi turiga, azotli asosga va fosfat guruhlarining soniga qarab farq qiladi. Masalan, deoksiribonukleotidda deoksiribozoz shakar, ribonukleotidda esa riboza shakar mavjud. Asosan purinlar va pirimidinlar kabi azotli asoslarning ikki guruhi mavjud.
Tarkibiy jihatdan pirimidinlar kichikroq heterosiklik, aromatik, oltita a'zoli halqalar bo'lib, ular 1 va 3 pozitsiyalarda azot atomlarini o'z ichiga oladi. Tsitozin, timin va uratsil pirimidin asosidir. Boshqa tomondan, purin asoslari pirimidinlarga qaraganda ancha katta. Heterosiklik aromatik halqadan tashqari, ularda imidazol halqasi mavjud. Adenin va guanin ikkala purin asosidir. DNK va RNK molekulalarini qurishda bir-birini to'ldiruvchi asoslar ular orasidagi vodorod aloqalarini hosil qiladi. Bu adenin: tiamin / uratsil va guanin: tsitozin bir-birini to'ldiradi. Fosfat guruhlari 5-shakar molekulasining -OH guruhi bilan bog'lanadi.

  • Tarkibiy jihatdan pirimidinlar kichikroq heterosiklik, aromatik, oltita a'zoli halqalar bo'lib, ular 1 va 3 pozitsiyalarda azot atomlarini o'z ichiga oladi. Tsitozin, timin va uratsil pirimidin asosidir. Boshqa tomondan, purin asoslari pirimidinlarga qaraganda ancha katta. Heterosiklik aromatik halqadan tashqari, ularda imidazol halqasi mavjud. Adenin va guanin ikkala purin asosidir. DNK va RNK molekulalarini qurishda bir-birini to'ldiruvchi asoslar ular orasidagi vodorod aloqalarini hosil qiladi. Bu adenin: tiamin / uratsil va guanin: tsitozin bir-birini to'ldiradi. Fosfat guruhlari 5-shakar molekulasining -OH guruhi bilan bog'lanadi.

  • Nukleotid va nukleosid o'rtasidagi asosiy farq shundaki, nukleotidda fosfat guruhi mavjud, nukleosidda esa fosfat guruhi yo'q.

  • Nukleozidlar va nukleotidlar biroz tuzilish o'zgarishi bilan ajralib turadigan molekulalarning o'xshash turidir. Ikkala nukleotid ham, nukleosid ham bir xil ikkita tarkibiy qismdan iborat; pentoza shakar va azotli asos. Bundan tashqari, nukleotid bir yoki bir nechta fosfat guruhiga ega. Demak, fosfat guruhini qo'shib nukleozid kinaza deb nomlangan fermentlar yordamida nukleotidga aylantirilishi mumkin. Nukleotid nuklein kislotalarning qurilish blokidir. Boshqa tomondan, nukleozidlar yaxshi antikanser va antiviral moddalardir.


Download 232.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling