Mavzu: Operatsion tizimlarning jarayonlari boshqaruvni rejalashtirish parametrlari, rivojlantirish ko‘rsatkchlari

Jarayon xolati.
Ko`pincha abiyotlarda soddalashtirish uchun, jarayonni bajarilish vaqtidagi dasturni xarakterlaydigan abstrapena sifatida olish tavsiya etiladi.
Jarayon OT boshqaruvi ostida xisoblanadi. Bunday qabul qilishda xisoblash tizimlarida bajariladigan xamma narsa(faqat foydalanuvchi dasturlarigina emas, balki OTning xam ma’lum isimlari xam) jarayonlar to`plami sifatida tashkil qilingandir.
Bir prtsessorli kompyuter tizimida vaqtning xar bir momntida faqat bitta jarayon bajarilishi mumkin. Multidasturli xisoblash tizimlarida bir nechta jarayonni `sevdaparallel qayta ishlash protsessorni bir jarayondan ikkinchisiga o`tkazish yordamida amalga oshiriladi. Bir jarayon bajarilguncha, qolganlari o`z navbvtini kutadi. Ko`rinib turibdiki xar bir jarayon minimum ikki xolatda bo`lishi mumkin:
Jarayon bajarilmoqda va jarayon bajarilmayapti. Bunday modeldagi jarayonlar xolati diagrammasi quyidagi rasmda ko`rsatilgan.
_________Bajarishga olindi _______

Jarayon bajarilmoqda

↓ ↓

Jarayon bajarilmayapti

↑________________________________↑
To`xtatildi

Bajarilayatgan xolatdagi jarayon, ma’lum vaqtdan so`ng OT tomonidan tugallanishi, yoki to`xtatilishi va yana bajarilmayatgan xolatga o`tkazilishi mumkin. Jarayon to`xtatilishi ikkita sabab bilan ro`y berishi mumkin: uni ishini davo ettirishi uchun biror bir xodisa talab etilsa, (masalan, kirish –chiqish operatsiyasini tugallash) yoki OT tomonidan ish jarayon uchun ajratilgan vaqt tugaganda ro`y beradi. Shundan so`ng OT belgilangan algoritm bo`yicha bajarilmayatgan xolatidagi jarayonlardan birini tanlaydi va bu jarayonni bajarilayatgan xolatga o`tkazadi. Tizimda paydo bo`layatgan yangi jarayon, boshqa jarayon bajarilmayatgan xolatga o`tkaziladi.
Bu juda qulay modeldir. U bajarilishga tanlangan jarayon u to`xtatilishiga sabab bo`lgan xodisani kutishi va amalda bajarishga tayyor bo`lmasligi mumkin. Bunday xolatdan qutilish uchun jarayon bajarilmayatgan xolatni yangi ikkinchi xolatga bo`lamiz: tayyorlik va kutish xolatlari.
(Rasm 7.2)