Mavzu: O‘zbekistonda ilm-fan Tayyorladi: Olmaliq shahar 20-idum miliy g’oya fani o'qituvchisi Narjigitov Obidjon

MAVZU: O‘zbekistonda ilm-fan

Tayyorladi: Olmaliq shahar 20-IDUM Miliy g’oya fani o'qituvchisi Narjigitov Obidjon

MAVZU:O‘zbekistonda ilm-fan Reja:

1. Mustaqillikning dastlabki yillarida ilm-fan 2. Ilm-fan va ta’lim integratsiyasi.

3. Ilm-fandagi tub islohotlar.

Darsning maqsadi:

Darsning maqsadi:

• Ta’limiy maqsad: O`quvchilarga 1991-2018 yillarda O’zbekistonda olib borilgan ilm-fanga oid siyosat haqida tushuncha berish;
• Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni dunyo xalqlari tarixiga hurmat, tolerantlik ruhida tarbiyalash;
• Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning mavzuga oid bilim, ko`nikma va malakalarini rivojlantirish, tarixiy tafakkurini shakillantirish.

Darsning borishi :

Darsning borishi :

• Tashkiliy qism: (salomlashish, davomadni aniqlash, ishchi muhit yaratish)
• Ma’naviyat daqiqalari: (yanvar oyining muhim sanalarini so`rash, siyosiy yangiliklarni so`rash)

Darsning blok sxemasi:

• Darsning blok sxemasi:

Dars bosqichlari	Vaqti
Tashkiliy qism	3 daqiqa
O’tilgan mavzuni so’rash	9 daqiqa
Yangi mavzuni tushuntirish	13 daqiqa
Mavzuni mustahkamlash	15 daqiqa
O’quvchilarni baholash	3 daqiqa
Uyga vazifa berish	2 daqiqa

Mustaqillikning dastlabki yillarida ilm-fan

Prezidentning 1992-yil martdagi farmoni bilan ilmiy kadrlar tayyorlanishini tashkil etuvchi vakolatli organ – Oliy attestatsiya komissiyasi (OAK) tashkil etildi.

Prezidentning 1992-yil iyuldagi «Ilm-fanni davlat yo‘li bilan qo‘llabquvvatlash va innovatsiya faoliyatini rivojlantirish to‘g‘risida»gi farmoni asosida respublika olimlari xorijiy mamlakatlarga tajriba oshirishga yuborilishi yo‘lga qo‘yildi

1997-yil Xorazm Ma’mun akademiyasi qayta tiklanib, Fanlar akademiyasining mintaqaviy bo‘linmasi sifatida tashkil etildi.

2000-yili Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik institutining qo‘lyozmalar fondi dunyoning eng boy qo‘lyozmalar xazinasidan biri sifatida YUNESKO madaniy merosi ro‘yxatiga kiritildi.

Mustaqillikning dastlabki yillarida ilm-fan

Prezidentning 2006-yil avgustdagi «Fan va texnologiyalar rivojlanishining muvofqlashtirish va boshqarishni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘- risida»gi qaroriga muvofq Vazirlar Mahkamasi huzurida Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofqlashtirish qo‘mitasi tashkil etildi (bugungi kunda vazirlik).

2008-yildan buyon Toshkentda innovatsion g‘oyalar, texnologiyalar va loyihalar yarmarkasi o‘tkazib kelinmoqda. 2008–2015-yillar davomida o‘tkazilgan I – VIII yarmarkalar doirasida jami 4000 dan ortiq ishlanmalar taqdim etildi. 2008-yildan buyon umumiy qiymati 113 mlrd. so‘mdan ortiq bo‘lgan 3000 dan ziyod shartnomalar tuzildi.

Arxeologiya fani sohasida 2002-yildan «O‘zbekistonda arxeologik tadqiqotlar» yillik to‘plamlari nashr etilib, ularda respublikamiz hududida olib borilayotgan arxeologik tadqiqotlarning umumlashma ilmiy xulosalari berib boriladi. 2010-yildan esa «O‘zbekiston Arxeologiyasi» ilmiy jurnali chop etila boshlandi.

Fanlar akademiyasi O‘simlik moddalari kimyosi instituti tomonidan tayyorlangan 10 jildlik «Tabiiy birikmalar (O‘simlik zaxiralari, tuzilishi va xossalari)» nomli noyob ma’lumotnoma ingliz tilida Londonda chop etildi. Mustaqillikning dastlabki yillari birgina Fanlar akademiyasining ilmiy mahsulot eksporti 8,2 martaga ko‘paydi

Ilm-fan va ta’lim integratsiyasi

2012-yilga qadar Fanlar akademiyasi tizimida ilmiy-o‘quv markazlari tashkil etilishi orqali amalga oshirildi. Jumladan, 2011-yili Fanlar akademiyasining Fizika-texnika institutida «Qayta tiklanadigan energiya manbalari» ilmiy-o‘quv markazi, 2012-yili Immunologiya institutida «Biotibbiyot» ilmiy-ta’lim innovatsion markazi ish boshladi

2012-yildan esa, oliy ta’lim tizimida ilmiy sektor rivojini ta’minlash maqsadida Fanlar akademiyasning 5 ta ilmiy tadqiqot instituti, 4 ta mintaqaviy ilmiy markazlar ilmiy bo‘linma tarzida qayta tashkil etilib, yo‘nalishi va ixtisosliklariga ko‘ra ular tegishli oliy ta’lim muassasalariga o‘tkazildi.

Fanlar akademiyasi tuzilmalarini qisqartirish va akademik fan va ta’lim integratsiyasini kuchaytirish maqsadida 2014-yilda 2 ta institut va 1 ta bo‘linma oliy ta’lim muassasalari qoshidagi ilmiy-tadqiqot markazlari sifatida tashkil etildi.

Ilm-fan va ta’lim integratsiyasi

2012-yildagi «Oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar tayyorlash va attestatsiyadan o‘tkazish tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida»gi farmonga muvofiq 2013- yilning 1-yanvaridan boshlab dissertatsiya himoya qilish va fan doktori ilmiy darajasini berish bo‘yicha oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limning bir bosqichli tizimi joriy qilindi.

Bu tizim mavjud xalqaro ilmfan standartlariga to‘la mos kelmaganligi, respublikadagi mavjud ilmiy salohiyatning tushib ketganligi sababli, 2017-yil fevraldan Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan xalqaro standartlariga mos keluvchi, falsafa doktori va fan doktori darajalarini beruvchi ikki bosqichli tizimga o‘tildi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2016-yil 30-dekabr kuni ilk bor mamlakatimizning yetakchi ilm-fan namoyandalari bilan uchrashdi. Uchrashuv natijalariga ko‘ra, O‘zbekistonda ilm-fanga e’tabor yanada kuchayishi belgilandi. Prezidentning 2017-yil 17-fevraldagi «Fanlar akademiyasi faoliyati, ilmiytadqiqot ishlarini tashkil etish, boshqarish va moliyalashtirishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori asosida 9 ta ilmiy-tadqiqot muassasasi Fanlar akademiyasi tarkibiga qaytarildi, qator ilmiy tashkilotlar qayta tashkil etildi, Fanlar akademiyasining fan yo‘nalishlari Ilm-fan xodimlari bilan uchrashuv bo‘yicha 3 ta bo‘limi va Navoiy bo‘limi tashkil etildi, O‘zbekistonning eng yangi tarixi bo‘yicha Jamoatchilik kengashi faoliyati yo‘lga qo‘yildi

Ilm-fandagi tub islohotlar.

O‘zbekiston Prezidentining 2017-yilda imzolangan «Innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to‘g‘risida» qarori bilan O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi tashkil etildi.

Fanlar akademiyasi haqiqiy a’zoligiga O‘tgan yillar mobaynida akademiklarning soni ikki martadan ko‘proqqa qisqardi va 2017-yilga kelib akademiyaning atigi 63 nafar haqiqiy a’zosi qolgan edi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 29-dekabrdagi «O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining haqiqiy a’zolarini tasdiqlash to‘g‘risida»gi farmoni bilan 22 yillik uzoq tanaffusdan so‘ng Fanlar akademiyasining 32 nafar yangi haqiqiy a’zolari tasdiqlandi.

Bugungi kunda ilmiy tadqiqot bilan shug‘ullanuvchi 400 ta muassasa ro‘yxatga olingan bo‘lib, fan sohasida 36 ming mutaxassis, jumladan, 2 ming dan ortiq fan doktori va 9 mingdan ortiq fannomzodi faoliyat olib bormoqda

Mavzuni mustahkamlash:

1. Vyetnamda 1991-yili boshlangan iqtisodiy islohotlar qanday natijalarga olib keldi?

2. XXI asrda Kambodja va Laosda qanday o‘zgarishlar sodir bo‘lmoqda?

3. Sharqiy Osiyo mamlakatlari rivojlanishning qanday darajasida turibdi?

4. JSHO mintaqasidagi «yangi industrial davlatlar»da sanoatning qaysi sohalari rivojlangan?