Mavzu: O'zbekistonda moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga o'tish jarayoni Reja: Kirish 1

MHXSga o‘tish muammolari
Bugungi kunda O‘zbekiston xalqaro investitsiya bozorlariga chiqish, shuningdek jahondan sarmoyalar jalb qilishni tezlatish va jadallashtirish yo‘liga o‘tgan. Shu sababdan ham MHXSga o‘tish uchun bir-ikki yillik chora-tadbirlar mutasaddilarga yuklatildi. O‘ylaymizki, mazkur jarayon qisqa muddat ichida oson kechmaydi, lekin bundan buyon qarorni ortiqcha paysalga solib ham bo‘lmaydi.
Mutaxasislar va o‘quv qo‘llanmalari yetishmovchiligi muammosi mavjudligi haqidagi bahslar kuzatilyapti, lekin vaziyat tahlil qilinganda bu maydon butkul bo‘m-bo‘sh emasligini ko‘ramiz. Buxgalterlar, auditorlar professional uyushmalarining xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda, shuningdek Moliya vazirligi nazorati ostida o‘tkazgan o‘quv loyihalari va buxgalterlarni sertifikatlash tizimlari O‘zbekistonda 90-yillarning o‘rtalaridan buyon davom etib kelgan edi. Shuningdek, 2000-yillar boshidan audit va konsalting xalqaro shirkatlari bo‘lmish «katta to‘rtlik» (PwC, Ernst & Young, Deloitte, KPMG) MHXS va Auditning Xalqaro andozalari talablariga binoan O‘zbekistonda faoliyat yuritib kelmoqda.

XULOSA
So‘zimiz yakunida MHXSning yana bir ahamiyatli xususiyatini aytib o‘tamiz, bu andozalar korxona rahbarlarini moliyaviy hisobot va shuningdek buxgalteriya hisoboti bilan ko‘proq qiziqishga undaydi, zero MHXS talablariga binoan hisoblangan ko‘rsatkichlar rahbarlarning mukofot to‘lovlarini yoki ularni rahbarlikda qoldirish-qoldirmaslik qarorlarini belgilaydi. Prezident qarori ijtimoiy tarmoqlardagi buxgalterlar guruhlarida turli norozilik va nolishlarni keltirib chiqardi. Buni tushunish mumkin: yangi bilim o‘zlashtirish, yangicha ishlashga o‘tish ma'lum mashaqqatni talab qiladi. Ammo iqtisodiy reallik shuki, buxgalterning ishlash tarzini moliyaviy axborot foydalanuvchilari, ya'ni investor manfaatlari belgilaydi, teskarisi emas. Afsuski, ko‘pgina katta va kichik tashkilotlarda rahbarlar va mulkdorlar tushunmaydigan va ularga kerak bo‘lmaydigan hisob ishlari bilan buxgalterlar o‘ralashib yuradilar va ularni eng ko‘p qo‘rqitadigan narsa – soliq tekshiruvlari. Endilikda esa yangi kuzatuvchi paydo bo‘lyapti, bu – investor. Eskicha ishlashga o‘rganib qolgan buxgalterlar MHXS prinsiplarini tushunarsizlik va o‘ta mavhumlikda ayblashlarini kuzatish mumkin. Buning asosiy sabablaridan biri shuki, yangi qoidalar bosh buxgalterni o‘zi ishlab turgan tashkilot biznesini iqtisodchi va moliyachi tarzida tushunishgamajburlaydi. Bundan buyon buxgalterlar orasida yoyilgan «ekonomist emas»lik «sharafi»i professional g‘ururga sabab bo‘lmay qoladi.