Mavzu: Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish Reja Kirish i-bob. Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish mavzusiga oid dasturiy ta’minotni yaratishni nazariy

Mavzu: Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish
Reja
Kirish
I-BOB. Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish mavzusiga oid dasturiy ta’minotni yaratishni nazariy asoslari
1.1. Paxtani navlari haqida umumiy ma’lumotlarni yig‘ish.
1.2. Yurtimiz miqyosida yetishtiriladigan paxta navlari.
1.3. Dastur yaratishda mobil ilovalarning ahamiyati.
1.4. Masalani hal etishda foydalaniladigan dasturlar tahlili.

II-BOB. Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish uchun ma’lumotlar modelini va dastur algoritmini yaratish
2.1. Paxta navlari haqidagi ma’lumotlar modelini shakllantirish.
2.1. Paxta navlari haqidagi ma’lumotlar bazasi strukturasini yaratish.
2.3. Accessda ma’lumotlar bazasi dasturiy ta’minot uchun algoritim tuzish.

III-BOB. Paxta navlari va ular haqidagi ma’lumot beruvchi ma’lumotlar bazasi dasturiy ta’minotini yaratish va sinovdan o’tkazish
3.1. Dasturiy ta’minot uchun yaratilgan algoritimga dastur tuzish.
3.2. Tuzilgan dasturni sinab ko’rish va o’zgartirishlar kiritish.
3.3. Tuzilgan dastur samaradorligi va dasturdan aniq foydalishni tasvirlash.
3.4. Natijalarni tavsiflash va dasturni standard shakl ko‘rishiga keltirish.

Paxta 60 dan ortiq mamlakatlarda uni etishtirish, qayta ishlash va sotish bilan shug'ullanadigan yuzlab million odamlarni ish bilan ta'minlovchi va daromad keltiradigan yirik qishloq xo'jaligi va sanoat ekinidir. Rivojlanayotgan dunyoning ko'pgina mamlakatlari uchun paxta iqtisodiy asosni tashkil qiladi va asosiy valyuta fondi hisoblanadi.

Dunyoda paxta yetishtiradigan hududlar

Paxta asosiy tabiiy tolali ekin bo'lib, shuningdek, chorvachilik uchun oziq-ovqat yog'i va urug'lik qo'shimcha mahsulotini beradi. Biroq, dunyoda paxta va uni davolash bo'yicha olib borilgan tadqiqotlarning aksariyati uni tolali ekin sifatida e'tirof etish bilan cheklanadi. Paxta hayotimizga tanib bo'lmas darajada ta'sir ko'rsatadi.

"Paxta" so'zi arabcha "al qatan" so'zidan olingan. Paxta o‘simligi necha yoshda ekanligini hech kim bilmaydi. Dunyoda paxtadan foydalanish bo'yicha birinchi arxeologik kashfiyotlardan biri Pokistonda Mohenjo Daroda joylashgan. Ushbu topilma 5000 yildan ortiqroq yoshdadir. Paxta o'simligi ko'p yillik (ko'p yillar davom etadigan) daraxtdir, lekin psevdo-yillik buta sifatida yetishtirish uchun xonakilashtirilgan. G‘o‘za ko‘p yillik daraxt sifatida yil sayin o‘sishga qodir, o‘sish uchun qulay shart-sharoitlar mavjud bo‘lsa, gul va ko‘sak hosil qiladi. O'sish sharoitlari yaxshi bo'lsa, u gul va ko'saklarni ishlab chiqarishni to'xtatmaydi.
Yovvoyi paxta turlari odatda subtropik va tropik mintaqalarning sovuq bo'lmagan hududlarida uchraydi. Haroratning muzlashi barcha madaniy turlarning va yovvoyi turlarning ko'pchiligining protoplastini o'ldiradi. Shuning uchun paxta issiq iqlimli ekin hisoblanadi. U bahorda yoki yozning boshida ekilgan va kech kuzda yoki qish boshida yig'ib olinadi.
Paxta quyoshni yaxshi ko'radigan o'simlik, lekin suvni yaxshi ko'radigan o'simlik emas. G‘o‘zaning suvga bo‘lgan talabi ob-havo sharoitiga bog‘liq, biroq g‘o‘zani muvaffaqiyatli yig‘ib olish uchun o‘rtacha kamida 75 sm yomg‘ir yoki sug‘orish suvi kerak bo‘ladi. Paxta har ikki yarimsharda ekilgan bo‘lsa-da, uning asosiy qismi Shimoliy yarimsharda ekiladi. Shimoliy yarimsharda ekish vaqti - Janubiy yarimsharda hosilni yig'ish vaqtiga to‘g‘ri keladi. Paxta asosan 37° shimolda va 32° janubda ekiladi; biroq Xitoyda uni etishtirish 45° shimolgacha kengaytirilgan.
Paxta Malvales o‘simliklar turkumiga mansub, Malvaceae oilasiga kiradi . Bu mallow va Sharon gullari kabi bog' o'simliklarining qarindoshi hisoblanadi.
Dunyoda eng koÿp ekiladigan g‘o‘za turi G. hirsutum L. Bu va G. barbadense eng muhim qishloq xo‘jaligi paxtasi hisoblanadi.
Umuman olganda, butun dunyoda paxtaning to'rtta turi mavjud:

•