Mavzu: pythonda grafik rejimdagi matnlar mundarija

1.2. Pythonda operatorlar va ular bilan ishlash


Operatorlar biron o'zgaruvchi yoki o'zgarmasni ustida ishlashimiz uchun kerak bo'ladi. Misol uchun tasavvur qiling o'tgan darsimizda biz mantiqiy (boolean) bilan tanishib chiqdik bunda ikki sonni yoki qiymatni taqqoslash operatori orqali True yoki False qiymatlarni oldik.
Python dasturlash tilida quyidagi operatorlar mavjud.

• 
  Arifmetik operatorlar
  
• 
  Tayinlash operatorlari
  
• 
  Taqqoslash operatorlari
  
• 
  Mantiqiy operatorlar
  
• 
  Identifikatsiya operatorlari
  
• 
  A'zolik operatorlari
  
• 
  Bitwise operatorlar
  

Python Arifmetik operatorlar
Umumiy matematik amallarni bajarish uchun biz arifmetik operatoridan foydalanamiz.

Python tayinlash operatorlari.
Belgilash operatorlari o'zgaruvchiga qiymatlarni belgilash uchun ishlatiladi:

Python taqqoslash operatorlari.
Taqqoslash operatorlari ikkita qiymatni taqqoslash uchun ishlatiladi:

Python mantiqiy operatorlari.
Mantiqiy operatorlar shartli gaplarni birlashtirish uchun ishlatiladi:



Python identifikatsiya qilish operatorlari.

Python-ga a'zolik operatorlari.

Python Bitwise operatorlari.



2-Bob. Python grafik rejimdagi matnlar bilan ishlash.
2.1.Simvollarni taqqoslash va matnni izlash
Har bir simvol ASC II – standart kodiga ega. ASC II – ushbu qisqartma so‘z
American Standard Code for Information Interchange (Ma’lumotlar almashinish
bo‘yicha Amerika standarti) inglizcha so‘zining birinchi harflaridan olingan u
simvollarni kodlashtirishning universal sxemasi bo‘lib, shu sohadagi standartni
(andozani) belgilaydi. Ixtiyoriy simvolning ACS II – kodini aniqlash uchun simvolni ord() PYTHON – funktsiyaning argumenti sifatida beradi.
Satr harflari “a” dan “z”gacha, 97-122 qiymatlari orasida, bosh harflar “A”-“Z” esa 65-90 gacha bo‘lganqiymatlar orasida joylashgan. Har bir oraliqdagi birinchi qiymatlarni taqqoslab ko‘rish mumkinki, satr harf “a” (97), bosh harf “A” (65) ga qaraganda kattaroq kodgaega. Shu sababli, uni strcmp() funktsiyani argument ko‘rinishiga keltirsak, strcmp()funktsiya 1 ni qaytaradi, chunki birinchi argumentning qiymati ikkinchisinikidankatta.
Boshqa tomondan, argument “A” (65) ni birinchi argument sifatida “a” (97) niesa ikkinchi argument sifatida ko‘rsatsak u holda strcmp() funktsiya -1 ni qaytaradi,chunki birinchi argumentning qiymati ikkinchisinikidan kichik. Satrlarni taqqoslashda har bir simvol ketma – ketligidagi o‘rni bo‘yicha taqqoslanadi, bundaaynan bir simvolni saqlovchi satrlar, turli tartibda joylashgan bo‘lsa, ularningxatoliklari teng bo‘lib qolmasligini kafolatlaydi. Masalan, “ABC” va “BAC” satrlarnitaqqoslashda, birinchi satrning birinchi simvoli “A” (65), ikkinchi satrningbirinchisimvoli “B” (66) ga qaraganda kichik bo‘ladi, shu sababli, strcmp() funktsiya-1 ni qaytaradi, chunki birinchi argument ikkinchisidan kichik.



Eslatib o‘tish lozimki, ASC II – kodning umumiy hajmi uchun simvollarning
joylashishi tartibining ahamiyati yo‘q: turli tartibli so‘zlar (yoki harflar) bilan
yozilgan ikkita satr kod hajmi bo‘yicha ekvivalent bo‘ladi, ammo, bir – biriga mos
tushmasligi mumkin.
Satr uzunligini esa strlen() PYTHON – funktsiyaning argumenti sifatida
ko‘rsatish orqali aniqlash mumkin.