Mavzu: Qadimgi Misr arxitekturasi

Ibodathonaning qurilish vaqti uzoq olib borilgan bilsa sham unda shovli bilan pilon qurilmay qolgan. Kirish zalida 24 ta ustun bor. Ustunlarning muqarnaslari hudo-sigirning boshi-Gator shaklida tasvirlangan. Gator boshli kapitellar YAngi podsholik davrida sham Deyr-El’-Bahrida malika Hatshepsutning ibodathonasidagi ustunlarda mavjud bilgan. Unda Gator boshi kapitelning ikki qarama - qarshi tomoniga iyib ishlangan edi. Denderdagi Gator ibodathonasida esa kapitellarning tirtala tomoni sham Gator boshi bilan bezatilgan. SHuning uchun ustunlar yahlit kirinishga ega. Denderdagi Gator ibodathonasi shaqiqatan sham Misr ellinizmining eng mashhur binolaridan biri bilgan. Misr ellinizmi dunyosida ma’lum bilgan yodgorliklardan yana biri Kom-Ombo ibodathonasidir. Undagi asosiy hususiyatlardan biri shuki, bitta binoning ichiga ikkita mustaqil ibodathona joylashgan. SHunga kira, bino ikkita parallel qismlarga bilingan: ing tomondagi janubiy qismi, muqaddas hayvon shisoblangan timsoh kirinishidagi hudo Sobekka, shimoliy chap qismi esa Gora hudosiga bag’ishlangan. SHar bir qism uchun siqinish joyi va ularga pilon darvozalaridan boshlab aloshida yil olib boradi. Misr ellinizmining eng mashhur yodgorliklaridan yana biri Fili orolidagi Isida ibodathonasidir. Bu Misrning janubiy chegarasida, ulug’ daryo suvlari bilan iralgan chakalakzorda bir-biriga aniq moslangan toshlardan qurilgan va hushbichim ustunlaru, chiroyli rel’eflar bilan jishozlangan ajoyib binodir. Ibodathona pilonlaridagi rel’eflar ayniqsa piloning ichki shovli tomonga qaragan devorlariga iyib ishlangan ma’buda Isidaning suratlari, izining qoyat gizalligi bilan ajralib turadi. Bu qunt bilan izlangan va jilvalarga chimgan shakllar san’atining keyingi davri rivojlanishidan darak beradi. Hulosa qilib aytganda, Misr me’morchiligida Karnak qanday rol’ iynagan bilsa, Fili oroli me’morchiligi sham Rim-Misr ellinizmi davrida huddi shunday rol’ iynagan. Deyarlik shar bir shukumdor orolda nimadir qurgan va eramiz boshlarida ular arxitektura muzeylariga aylangan. Nishoyat, eramizning 30 yillariga kelib, Misr Rim imperiyasi viloyatlaridan biriga aylandi. CHunki Rim imperatori Oktavian Ptolemeylarning singgi qirolichasi Kleopatra ustidan g’alaba qozonib, shukumdorlikni uzil - kesil iz foydasiga shal qilgandi. Singra hristian dini vujudga keldi. SHu tufayli Misrdagi qadimgi til va din unutildi. Eramizning VII asriga kelib, arab musulmonlari mamlakatni zabt etdilar va u erda irnashib oldilar. Ana shu vaqtdan boshlab Misr tarihi, madaniyati san’ati va me’morchiligida yangi burilishlar boshlandi. Bu qariyib 13 asrlik davrni iz ichiga oladi

Etiboringiz uchun raxmat.