Mavzu: Qadimgi Sharqda psixologik qarashlarni paydo bo`lishi Fan: Psixologiya Fan o`qituvchi: Gazibekova G. Guruh: PP-106 Bajardi: Sheraliyeva Shahlo Reja: - Qadimgi Sharq mamlakatlarida jon haqidagi ta`limoti
- Qadimgi Hindistonda Vedalar maktabi
- Xitoyda psixologik fikrlarning paydo bo`lishi.
- Abu nasr Forobiyning psixologik qarashlari
- Abu Abdulloh Al Xorazmiyning psixologik qarashlari
Xulosa
Qadimgi Sharqda psixologik qarashfarning paydo bo'/ishi
- Eramizgacha bir necha ming yillar oldin Sharqda Misr, Hindiston, Xitoy kabi buyuk sivilizatsiyalar paydo bo‘!di va aynan shu yerlarda boshlangan g‘oyalar taraqqiyoti, hozirgi zamon ilmiy tizimining shakllanishiga olib keldi. Aynan shu mamlakatlarda jonning 0‘lmasligi, vujudni tashlab xohlagan tomonga yo'l olishi haqidagi dastlabki tasavvurlar vujudga keldi.
Dastavval vujudga kelgan ruh haqidagi tasavvurlardan bi- ri tirik vujud tashqi muhitga bog'liqdir, jonning faoliyati esa o‘z navbatida vujudning hayoti bilan bog‘liq, degan tasavvurlar edi. Eramizgacha IV mingyillikning oxirida Misrda yaratilgan «Memfis teologiyasi yodgorliklari»da -psixik faoli- yat mexanizmlari quyidagicha tasvirlanadi: butun dunyoning yaratuvchisi xudo Ptax odamlar nimani o‘ylashmasin va ni- mani so‘zlashmasin, ularning yuraklari va tillarini U idora qiladi. Lekin U bunday boshqarishni vujuddagi organlar tizimi orqali amalga oshiradi. Sezgi organlarining ahamiyati shuki, «Xudolar ko‘zning ko‘rishini, quloqning eshitishini, burunning nafas olishini yurakka xabar yuborishlari uchun yaratishgan». Yurak esa ongning har qanday turini paydo qiladi. Boshqacha aytganda, aynan shu davrdan boshlab ongli faoliyatning mar- kazi yurak degan dastlabki tasavvurlar paydo bo'la boshiadi.
Xitoy tibbiyotining manbayi hisoblanadigan «Ichki a’zolar haqida» deb nomlanuvchi kitobda aytiladiki, vujudning hokimi mutlaqi yurak bolib, hayot faoliyatini, shuningdek, psixik faoliyatni ham ta’minlovchi quvvat havosimon birik- ma SI hisoblanadi. SI insonga o‘ylash qobiliyatini va hissi- yotni ato qiladi. O'ylash yurak funksiyasi, hissiyot esa jigar- da joylashgandir. Hind va Xitoy tabiblari tcmperamentni uehia asosga ko'ra farqlaganiar: havosimon birikma (pnevma yoki SI), safro va shilliq modda. Hindiston va Xitoyda falsafiy yo'nalishlar eramizgacha birinchi mingvillikning o'rtalarida pavdo bo'la bosh lagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |