Mavzu: Qarindoshlik juftlash darajasini aniqlash va juftlash rejasini tuzish. Reje Qarindoshlik juftlash darajasini aniqlash

Mavzu: Qarindoshlik juftlash darajasini aniqlash va juftlash rejasini tuzish.

Reje

1. Qarindoshlik juftlash darajasini aniqlash.

2. Juftlash rejasini tuzish.

3. Qarindoshlik juftlashning ahamiyati.

Nasl-nasab shajarasi xayvonning ota-tegi xakkida ma’lumot beradi.Nasl-nasab shajarasini taxlil kilishda bir xil lakabli (bir xayvon) va ona xam ota tomonidan takror kaytalanganini kuramiz.Bunda probanda ota va onasining umumiy ota-tegi bulib,ularning uzaro karindosh xayvonlar ekanligidan dalolat beradi.
Uzaro karindosh xayvonlarni juftlashtirishga karindoshlik juftlash (inbriding) deb aytiladi.Karindoshlik juftlashtirish bir,ikki va kup umumiy ota-tegi bulishi mumkin.Bir umumiy ota-tegi karindosh urchitishga oddiy, ikki va undan ortik umumiy ota-tegiga murakkab yoki kompleksli inbriding deyiladi.
Nasl-nasab shajarasi buyicha juftlanayyotgan erkak va urgochi xayvonlarning uzaro karindosh yoki karindosh emasligini aniklash bir kancha oson urinlanishi mumkin.Karindoshlik juftlashni tizimga soli shva nasl-nasab shajarasini oson topishda nems olimi A.Shaporju 1909-yilda kuyidagilarni taklif kildi;
a) ota-ona katoridan boshlab umumiy ota-tegi katorini rim rakamlari bilan ortib borish tartibida yozish, yoki I kator ota-onalar,II kator bobolari, momolari xakozo.
b) karindoshlik urchitishni yozishda takrorlanuvchi ota-tegi joylashgan kator tartib rakamini yozib,II-III, I-III, II-II xakozo.
Bunda birinchi rakam nasl-nasab shajarasining ona tarafida, ikkinchi rakam ota tarafida uchiragan umumiy ota-tegining joylashgan katorini kursatadi.Masalan: II-III kurinishda ota-tegi nasl-nasab shajarasining ona tarafida 2 katorda, ota tarafdan 3-katorda uchiraganini kursatadi.
Agar nasl-nasab shajarasida umumiy ota-tegi va ona, xam ota tomonidan bir necha bora takror uchrasa, karindoshlik darajasi kuyidagicha III,III-IV,III shaklda yoziladi.Bunda umumiy ota tegi tomonidan 2-marta 3-katorda, ota tarafdan 4 va 5katorlarda uchraydi degan ma’noni beradi.Yukoridagi tizim asosida karindosh juftlash darajasini kuyidagi 4 guruxga bulgan.
1.Juda yakin karindoshlik yoki karindoshlik.Bunda umumiy ota-tegi nasl-nasab shajarasida kuyidagi katorlarda uchiraydi I-II, II-I, II-II;
2.Yakin karindoshlik bunda umumiy ota tegi nasl nasab shajarasining III-II,III-I,I-III katorlarda joylashgan buladi.
Bunda birinchi rakam nasl-nasab shajarasining ona tarafida, ikkinchi rakam ota tarafida uchiragan umumiy ota-tegining joylashgan katorini kursatadi.Masalan: II-III kurinishda ota-tegi nasl-nasab shajarasining ona tarafida 2 katorda, ota tarafdan 3-katorda uchiraganini kursatadi.
Agar nasl-nasab shajarasida umumiy ota-tegi va ona, xam ota tomonidan bir necha bora takror uchrasa, karindoshlik darajasi kuyidagicha III,III-IV,III shaklda yoziladi.Bunda umumiy ota tegi tomonidan 2-marta 3-katorda, ota tarafdan 4 va 5katorlarda uchraydi degan ma’noni beradi.Yukoridagi tizim asosida karindosh juftlash darajasini kuyidagi 4 guruxga bulgan.
1.Juda yakin karindoshlik yoki karindoshlik.Bunda umumiy ota-tegi nasl-nasab shajarasida kuyidagi katorlarda uchiraydi I-II, II-I, II-II;
2.Yakin karindoshlik bunda umumiy ota tegi nasl nasab shajarasining III-II,III-I,I-III katorlarda joylashgan buladi.

Bolshaya				Dobriy
Bogataya		Bogatir		Dochka		Bogatir
Belyana	Fat	Belyana	Skitalets	Oximnitsa	Artur	Belyana	Skitalets

3. Chamali yoki urtacha karindoshlik.Bunda umumiy ota tegi shajarada III-III, III-IV,IV,IV-IV katorlarda joylashadi.
4. Uzok karindoshlikda ota tegi shajarasining ‘ I-IV, V-V, V-VI va undan keyingi katorlarida joylashadi.
Blednaya (kostroma parodasi)
Blednaya sigirining nasl-nasab shajarasini ishlashda 2 umumiy ota tegi kuzga tashlanadi.1-umumiy ota tegi Bogatir lakabli erkak xayvon bulib, u shajaraning 2-katorida (II-II) joylashgan va bu juda yakin karindoshlikni kursatadi.2-umumiy ota tegi Blednaya lakabli urgochi xayvon bulib, u shajaraning 3-katorida (III-III) joylashgan va chala karindoshlik urchitishi darajasiga misol buladi.
Kerakli materiallar; Ish daftari xar xil turdagi xayvonlar nasl nasab shajarasi, davlat naslchilik kitoblari.