Mavzu: Qattiq jismlar mexanikasi, inertsiya momenti, kuch momenti. Aylanma harakatdagi jismning kinetik energiyasi. Aylanma harakatning dinamik tenglamasi

Aylanma harakat dinamikasining tenglamasi 

Endi ilgarilanma harakat dinamikasining tenglamasi  F =ma asosida mos kattaliklar 
yordamida aylanma harakat dinamikasining tenglamasini yozamiz. 

Aylanish o‘qi inersiya markazidan o‘tgan deb, hisoblaymiz. 

Massasi m bo`lgan nuqtaviy jism tangensial kuch F ta’sirida radiusi R bo`lgan aylana 
bo`ylab harakatlanayotgan bo`lsin.Nyutonning II-qonuniga asosan F=mat Bunda at= R 
bo`lgani uchun F=mr Bu ifodani ikkala tamonini radius R ga ko`paytiramiz. FR=mR2 
Ma’lumki FR=M kuch momenti, mR2=I inersiya momenti bo`lgani uchun M=IE Bu 
aylanma harakat dinamikasining asosiy qonuni yoki aylanma harakat uchun Nyutonni II- 
qonuni deyiladi
Aylanma harakat qilayotgan jismning kinetik energiyasi 

Agar jism dumalayotgan bo‘lsa, ya’ni ham ilgarilanma, ham massa markaziga nisbatan 
aylanma harakatda 
ishtirok etayotgan bo‘lsa, uning to‘la kinetik energiyasi ham ilgarilanma, ham aylanma 
harakat kinetik energiyalarining yig‘indisiga teng bo‘ladi. 
Kinetik chaqirdi tana harakati tufayli energiya. Bu tanani 
dam olish holatidan ma'lum tezlikka qadar tezlashtirish 
uchun natijada paydo bo'ladigan kuchning ishi bilan 
o'lchanadi. 

Kinetik chaqirdi tana harakati tufayli energiya. Bu tanani dam olish holatidan ma'lum 
tezlikka qadar tezlashtirish uchun natijada paydo bo'ladigan kuchning ishi bilan 
o'lchanadi. 

Tana massasi bo'lsin mnatijada paydo bo'lgan kuch ta'siri ostida harakat qila boshlaydi. 
Keyin boshlang'ich ish dAga teng dA = F· dl· cos

. Bunday holda, kuch va joy 
almashish yo'nalishi mos keladi. Shuning uchun, 

\u003d 0, cos

\u003d 1 va dl= 

· 
dtqayerda 

- tananing ma'lum bir vaqtda harakatlanadigan tezligi. Bu kuch tanaga 
tezlashishni beradi. 

Nyutonning ikkinchi qonuniga ko'ra F \u003d ma \u003d shuning uchun va to'liq ish 
VAyo'lda lga teng: 

Ta'rif bo'yicha W k \u003d A, shunday qilib formuladan kelib chiqadiki, kinetik 
energiyaning qiymati mos yozuvlar ramkasini tanlashga bog'liq, chunki turli mos 
yozuvlar doirasidagi jismlarning tezligi har xil bo'ladi. 

Aylanish harakatining kinetik energiyasi Tanaga bir lahzalik inertiya bilan yo'l qo'ying 
Men z o'qi atrofida aylanadi zburchak tezligi bilan Keyin formuladan tarjima va aylanish 
harakatlarining o'xshashligini ishlatib, biz quyidagilarga erishamiz. Yig'indisiga teng 
bo'ladi.