Mavzu: Qisqa va uzoq muddatli qarz majburiyatlari Reja: Kirish

Qisqa muddatli qarz majburiyatlari va ularning taxlili

Garovga qo'yilgan kredit ipoteka kabi ishlaydi: siz o'zingizning aktivingizdan qarz olasiz. Ta'minlanmagan kreditda garov ta'minoti yo'q, shuning uchun qarzni to'lamasangiz, qarz beruvchiga sizning mol-mulkingiz bo'yicha da'vo yo'q. Shunga qaramay, ular sizni yig'ish uchun sudga berishlari mumkin.
Agar siz qarzni garovga qo'yadigan yo'ldan boradigan bo'lsangiz, unda siz kreditni ta'minlamaganingizdan ko'ra ko'proq foizli stavka bo'yicha ko'proq kredit ajratishingiz mumkin. Agar siz kredit tarixiga ega bo'lmagan boshlang'ich bo'lsangiz, xavfsizlikni taklif qilsangiz, kredit olish ham osonroq. Ammo, agar sukut saqlasangiz, aktivlaringizni yo'qotish xavfi aniq; qarz to'lanmasa, qanday aktivlarni yo'qotishingiz va omon qolishingiz mumkinligi haqida yaxshilab o'ylab ko'rishingiz kerak bo'ladi. Majburiyat turli soha va sohalarda qoʻllanilishi mumkin boʻlgan munosabatlar formatlaridan biridir. Bu erda turli turdagi tashkilotlar va fuqarolar o'rtasidagi munosabatlar haqida gapirish mumkin. Kontseptsiya ishlab chiqarish sanoati, tarqatish va ayirboshlash, tadbirkorlik sohasidagi o'zaro ta'sirga vositachilik qiladi.
Majburiyat munosabatlari oldi-sotdi, yetkazib berish shartnomalari asosida, shuningdek, tashish vaqtida, kapital qurilishda va boshqa koʻplab sohalarda shakllanadi. Bozor munosabatlari doirasida yuqorida sanab o'tilgan xizmatlar nafaqat korxonalar, balki xususiy tadbirkorlar tomonidan ham ko'rsatilishi mumkin. Hamkorlikning ushbu shakli xayr-ehsonlar, kreditlar va ishonchnomalarni berish bilan bog'liq. Majburiyat bunafaqat shartnomalardan, balki qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa jihatlardan kelib chiqib ham vujudga kelishi mumkin bo'lgan munosabatlar. Bu yerda bir tomonlama bitimlar, maʼmuriy hujjatlar, zarar yetkazish, muayyan huquq va majburiyatlarni tashkil etuvchi boshqa jihatlar haqida gapirish mumkin.
Majburiyatlar ishtirokchilari, balansdagi majburiyatlar Majburiyatlar tarkibida qarzdor yoki majburiyatli shaxs va talab qilish huquqiga ega kreditor mavjud. Majburiyat munosabatlarining tarkibi ularning ishtirokchilarining huquqlari va majburiyatlarining mavjudligini ta'minlaydi. Demak, kredit shartnomasiga muvofiq, kreditor shartnoma muddati tugagach, qarzdordan qarzni qaytarishni talab qilishga haqli. Shartnomaga muvofiq tomonlarning har biri raqibga nisbatan majburiyatlarni o'z zimmalariga olgan taqdirda u boshqa tomonning qarzdori hisoblanadi va muayyan harakatlarni amalga oshirish majburiyatini oladi. Bunga parallel ravishda, partiya ham kreditor sifatida ishlaydi, chunki u talab qilish huquqiga ega.
Misol sifatida bir vaziyatni olaylik. Qarzdor shaklida ijarachi ijaraga olingan mulkni maqbul holatda saqlashi kerak. Kreditor sifatida ishlayotgan uy egasi ijarachidan ushbu daqiqaning bajarilishini talab qilishga haqli. Majburiyatlar nafaqat talablarning mavjudligini, balki kreditorlik majburiyatlarining mavjudligini ham o'z ichiga olishi mumkin.
Munosabatlar ulashing Majburiyat huquqiy munosabatlarning universal shakli boʻlib, unda bir-ikki va undan ortiq shaxslar ishtirok etishi mumkin. Ko'p shaxslar bilan huquqiy munosabatlar bo'lishi mumkintenglik va birdamlik formatida taqdim etilgan. Xususiy mulkdorlarning har biri shartnomada nazarda tutilgan ma'lum qarzni to'laydigan yoki va'da qilingan qismning o'ziga tegishli qismini talab qiladigan sheriklik shaklidir. Qonun yoki shartnoma asosida aksiyalar hajmi aniq taqsimlanmagan taqdirda, barcha majburiyatlar va huquqlar teng taqsimlanadi.
Birdamlik huquqiy munosabatlar qarz majburiyatlari hisoblanadi Birdamlik majburiyatlari ham juda keng tarqalgan. Bu nima, keling, asta-sekin tushunishga harakat qilaylik. Hamkorlikning bunday shakli kreditorning har bir qo'shma va bir nechta qarzdorlardan majburiyatlarning to'liq bajarilishini talab qilishga to'liq huquqini ta'minlaydi. Shu bilan bir qatorda, har bir hamkor kreditor o'xshash huquqlarga ega. Birgalikda qarzdorlardan biri barcha majburiyatlarni to'liq bajarsa, qolganlari javobgarlikdan ozod qilinadi. Da'volar bir vaqtning o'zida individual qarzdorga ham, barcha qarzdorlarga ham qo'yilishi mumkin.
Majburiyatlar qanday amalga oshiriladi? Qarz majburiyatlari - bu tomonlardan faqat bittasi o'z zimmasiga olishi mumkin bo'lgan barcha vazifalarni vijdonan bajarishni ta'minlaydigan munosabatlar formati. Shartnoma intizomi barcha kelishilgan bandlarning aniq bajarilishi bilan mustahkamlanadi. Shartnomani buzmaslik uchun garovdan foydalanish odatiy holdir.
Majburiyat tomonlar oʻrtasidagi shunday huquqiy munosabatlar boʻlib, shartnomaning maʼlum bir qismini bajarmaganlik uchun toʻliq javobgarlikni nazarda tutadi. Javobgarlik mulk turidagi noqulay holatlarni nazarda tutadi. Bu zararni qoplash yoki jarimani to'lash natijasida mulkiy foydaning kamayishi. Bunga misol qilib balansdagi kichik passivlarni keltirish mumkin. Bu ish beruvchining ish haqining asosiy miqdorini hisoblash uchun qonuniy zaruratdirto'lov kechiktirilganda yoki xodim shartnomada nazarda tutilganidan ko'proq soat ishlagan taqdirda qo'shimcha mablag'lar.
Qarz majburiyati - oddiy so'z bilan aytganda, kvitansiya - kreditor qarz oluvchidan kredit yoki ssuda uchun ariza berishda oladigan erkin shakldagi hujjat. Majburiyatlarni bajarish amalga oshiriladigan qog'oz hujjat bo'lib, unda kreditning hajmi va uni to'lash shartlari ko'rsatilgan. Hujjat qarz beruvchiga sheriklik tugashi bilan qarz oluvchidan qarzning to'liq miqdorini undirish uchun qonuniy huquq beradi. Agar kredit summasi eng kam ish haqining 10 barobaridan oshsa, qarz majburiyati majburiy hisoblanadi.
IOU yoki vekselning aniq belgilangan shakli yo'q. Hujjat oddiy yozma shaklda taqdim etilishi va notarius tomonidan tasdiqlangan bo'lishi mumkin. Hujjatning ikkala formati ham bir xil yuridik kuchga ega, ammo sud muhokamasida mutaxassisning muhri va imzosi bo'lsa, qarzdor javobgarlikdan qochish uchun zarracha imkoniyatga ega emas. Yozma majburiyatlar barcha identifikatsiya ma'lumotlarini, shu jumladan ro'yxatdan o'tish va haqiqiy yashash manzilini o'z ichiga olishi kerak. IOU barcha majburiyatlar to'liq bajarilgandan so'ng qarz oluvchiga qaytariladi. Agar taraf o'z majburiyatlarini bajarishdan bosh tortsa, sud jarayoni boshlanadi. Dasud qarorini e'tiborsiz qoldirib, qarz oluvchiga turli jarimalar qo'llaniladi.
Tavsiya:
Valyuta qarz oluvchilar. Chet el valyutasidagi qarz oluvchilarning butun Rossiya harakati Valyuta qarz oluvchilar. Chet el valyutasidagi qarz oluvchilarning butun Rossiya harakati Oʻtgan yilning oxirida chet el valyutasidagi ipoteka qarz oluvchilarning butun Rossiya harakati shakllandi. Bunga rublning keskin devalvatsiyasi sabab bo'ldi, bu esa ushbu turdagi kreditlarga xizmat ko'rsatishni deyarli imkonsiz qildi Jismoniy va yuridik shaxslardan qarz sotib olish. Qarz bilan mulk sotib olish. Qarzni sotib olish va sotish nima? Ijro hujjati bo'yicha qarzni sotib olishning xususiyatlari. Kollektorlar bilan hamkorlik. Jismoniy va yuridik shaxslardan qarzlarni sotib olish. Agar siz qarz bilan kvartira sotib olgan bo'lsangiz nima qilish kerak? Kollektorlarga sotilgan qarz: bankning bunga haqqi bormi? Agar qarz kollektorlarga sotilsa nima qilish kerak? Kollektorlarga sotilgan qarz: bankning bunga haqqi bormi? Agar qarz kollektorlarga sotilsa nima qilish kerak? Kollektorlar ko'pchilik uchun katta muammo.
Ipoteka boʻyicha sherik qarz oluvchi bu Qarz oluvchi va birgalikda qarz oluvchi Ko'pincha, ipoteka uchun ariza berishda, bank tomonidan berilgan summa uy sotib olish uchun etarli emas. Bunday vaziyatlarda qarz oluvchi sherik qarz oluvchining yordamiga murojaat qiladi. Birgalikda qarz oluvchi kim va u qanday yordam berishi mumkinligi haqida ushbu maqolada muhokama qilinadi Kechiktirilgan soliq majburiyati - bu nima? Kechiktirilgan soliq majburiyati - bu keyingi davrda to'lov miqdorining oshishiga olib kelishi kerak bo'lgan byudjetga ajratmalarning bir qismi. Qisqartirish uchun amalda IT qisqartmasi qo'llaniladi
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi ning 732-moddasida qarz shartnomasining tushunchasi quyidagicha ifodalangan: “Qarz shartnomasi bo‘yicha bir taraf (qarz beruvchi) ikkinchi tarafga (qarz oluvchiga) pul yoki turga xos alomatlari bilan belgilangan boshqa ashyolarni mulk qilib beradi, qarz oluvchi esa qarz beruvchiga bir yo‘la yoki bo‘lib-bo‘lib, o‘shancha summadagi pulni yoki qarzga olingan ashyolarning xili, sifati va miqdoriga baravar ashyolarni (qarz summasini) qaytarib berish majburiyatini oladi”.
Qarz oluvchining pul va turga xos alomatlari bilan belgilanadigan boshqa ashyolardan foydalanishi faqatgina ularni iste’mol qilish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin. Shu sababli, qarz oluvchiga qarz ob’ektidan foydalanish muddati tugagandan so‘ng aynan shu pul yoki ashyoni qaytarish majburiyati yuklanishi mumkin emas. Qarz shartnomasining konstruksiyasiga yaqin bo‘lgan ba’zi shartnomalar (tekin foydalanish, mol-mulkni ishonchli boshqarish)da esa shartnoma ob’ekti foydalanish jarayonida o‘zining xususiyatlarini yo‘qotmaydigan individual – belgilangan ashyolar bo‘lganligi sababli aynan olingan ashyoning o‘zi qaytarilishi talab qilinadi.
Qarz shartnomasi shartiga ko‘ra, qiymatga ega olingan narsa shartnomada ko‘rsatilgan vaqtda qaytarilishi lozim. Bordi-yu, qaytarish muddati shartnomada ko‘rsatilmagan bo‘lsa, qarz qarzni beruvchi talab qilgan vaqtda qaytarilishi kerak. Shuni alohida ta’kidlash joizki, bugun qarz bilan kredit bitta shartnoma deb o‘ylaydiganlar ham uchramoqda. Aslida esa unday emas. Ularning farqli jihatlari mavjud. Kredit bu — bank yoki boshqa kredit tashkiloti tomonidan jismoniy va yuridik shaxsga ma’lum kelishilgan shartlar bo‘yicha aniq muddatga beriladigan mablag‘dir. Ya’ni olingan kreditni o‘rnatilgan grafik bo‘yicha qaytarish va unga to‘lanadigan foizlarni to‘lash majburiyatini siz o‘z zimmangizga olasiz. Qarz esa birinchi tomon ya’ni qarz beruvchi qarz oluvchiga pul va boshqa ashyolarni mulk qilib beradi, qarz oluvchi esa qarzni bir yo‘la yoki bo‘lib-bo‘lib qaytaradi.
Qarz shartnomasi pul yoki ashyolar topshirilgan paytdan boshlab tuzilgan hisoblanadi. Fuqarolik kodeksining 733-moddasida qarz shartnomasining shakli ko‘rsatilgan bo‘lib, fuqarolar o‘rtasida qarz shartnomasi, agar bu qarzning miqdori eng kam oylik ish haqining o‘n baravaridan ortiq bo‘lsa, oddiy yozma shaklda tuzilishi, shartnomadagi taraflardan biri yuridik shaxs bo‘lganida esa, summasidan qat’i nazar, yozma shaklda tuzilishi shartligi belgilab qo‘yilgan. Bundan esa, eng kam ish haqining o‘n baravaridan ortiq bo‘lmagan pul summasi qarzga berilgan holatlarda shartnoma og‘zaki shaklda ham tuzilishi mumkinligi anglashiladi.
Amalda qarz shartnomasi qarz oluvchi tomonidan qarz beruvchiga tilxat berish orqali rasmiylashtiriladi. Bu qoida ham faqat fuqarolarga nisbatan qo‘llanadi. Chunki, yuridik shaxsning rahbari yoki bosh hisobchisi va vakil sifatida biror xodimi yuridik shaxsning muayyan summadagi pulni qarzga olganligi xususida tilxat berish huquqiga ega bo‘lolmaydi. Qarz tilxati qarz oluvchining imzosi bilan tasdiqlanadi va prosessual jihatdan dalilga tenglashtiriladi.
Fuqarolik kodeksining 733-moddasining uchinchi qismiga ko‘ra, agar qarz oluvchining tilxati yoki unga qarz beruvchi tomonidan muayyan summa yoxud muayyan miqdordagi ashyolar topshirilganligini tasdiqlaydigan boshqa hujjatlar mavjud bo‘lsa, qarz shartnomasi yozma shaklda tuzilgan hisoblanadi. Albatta, qarz shartnomasi bilan bog‘liq nizolarni hal etishda majburiyatni ijro etish muddati belgilanmagan bo‘lsa, Fuqarolik kodeksining 735-moddasi talablaridan kelib chiqqan holda qarz oluvchi uni qarz beruvchi qarzni qaytarishni talab qilgan kundan boshlab o‘ttiz kun mobaynida qaytarishi kerakligi inobatga olinishi lozim. Qarz shartnomasi umumiy qoidaga ko‘ra haq evaziga tuziladigan shartnoma hisob­lanadi, foiz miqdori esa (agar faqat qonun yoki shartnomada foiz to‘lanmaslik xususiyati o‘rnatilmagan bo‘lsa), FKning 734-moddasiga binoan shartnoma bilan belgilanadi. Ushbu shartnomada foiz miqdori haqida to‘g‘ridan-to‘g‘ri ko‘rsatmalar bo‘lmasa, boshqa shaxslarning pul mablag‘laridan foydalanganlik uchun foiz to‘lash FKning 327-moddasidagi qoidalarga binoan amalga oshiriladi. Ushbu moddada belgilangan boshqa shaxslarning pul mablag‘larini g‘ayriqonuniy ushlab qolish, qaytarib berishdan bosh tortish, to‘lashni boshqacha tarzda kechiktirish yoxud boshqa shaxs hisobidan asossiz olish yoki jamg‘arish natijasida ulardan foydalanganlik uchun ushbu mablag‘lar summasiga foiz undirishni fuqarolik-huquqiy javobgarlikning alohida, o‘ziga xos bir chorasi deb hisoblash mumkin.
Taraflarning kelishuviga binoan foizlar pul yoki natura shaklida to‘lanishi mumkin, bu qarzning predmetiga bog‘liq bo‘lmaydi. Qarz shartnomasi bo‘yicha foizlar taraflar tomonidan kelishilgan har qanday holatda to‘lanishi mumkin, maxsus ko‘rsatma bo‘lmagan taqdirda esa har oyda, ammo shartnomada qarz summasini qaytarish muddatigacha emas, balki uning haqiqiy qaytarilishi kunigacha to‘lanib borilishi lozim. Shartnoma ob’ekti turga xos alomatlari bilan belgilanadigan ashyolar bo‘lgan vaziyatlarda qarz shartnomasi matnida ushbu ashyolarga bog‘liq quyidagi jihatlar ko‘rsatilishi lozim:
1) qaytarilishi lozim bo‘lgan ashyolarning nomi va miqdori;
2) ashyolarning assortimenti, sifati va turkumi (komplektliligi);
3) ashyolarning qarz beruvchidan olingan ashyolarga muvofiqligini tekshirish tartibi;
4) ashyolarni qarz beruvchiga yetkazib berish;
5) qarz beruvchiga qaytarilgan ashyolardagi nuqsonlarni aniqlash, ularni qayd etish va qarz beruvchiga e’tiroz bildirish muddati va tartibi.
Qarz oluvchi pul yoki boshqa ashyolarni qarz beruvchidan amalda olmaganligini yoki shartnomada ko‘rsatilganidan kam miqdorda olganligini isbot qilib, qarz shartnomasi yuzasidan da’volashishga haqli.

3.