Mavzu: Sanoat portlovchi moddalarni transport vositalarida tashish

Portlovchi materiallarni hayvonlar yoki ularga qo’shilgan aravalar hamda qo’l yordamida tashish
Hayvonlarga qo`shilgan aravalarda tashishda quyidagi miqdordan oshmasligi lozim:
II guruh portlovchi materiallari va OSH agar arava bitta ot yordamida tortilsa -500 kg, arava ikkita ot yordamida tortilsa -800 kg;
I,III va IV-guruhlarga kiruvchi portlovchi materiallar arava bitta ot yordamida tortilsa -300 kg, ikkita ot yordamida tortilsa -500 kg.
I, III va IV guruhlarga kiruvchi portlovchi materiallarni tashishda ko`pi bilan ikki qatorda joylashtirishga ruxsat etiladi. Bunda qatorlar orasiga va arava tagiga yumshoq material to`shaladi.
Portlovchi materiallarni portlatish ishlari bajariladigan joyga qo`riqchisiz olib kelishga ruxsat etiladi. Bunda portlatish xodimi kuzatuvi ostida olib kelinadi.
Detonatorlar va jangavor patronlarni faqat portlatuvchi olib borishi mumkin. Detonatorlar harorat -15⁰C gacha bo`lganda oddiy sumkalarda -15<sup>0</sup>C dan past bo`lganda isitgichli sumkalarda olib kelinadi. Portlovchi modda va portlatish vositalarini birgalikda tashishda portlatuvchi 12 kg gacha portlovchi moddani olib yurishiga ruxsat beriladi. Portlovchi moddalarni sumka yoki kassetalarda tashishda 20 kggacha ruxsat beriladi. Zavod qadog’i buzilmagan portlovchi moddalar tashish masofasi 300 m gacha bo`lganda va yo`l qiyaligi 0.02 dan oshmasa 40 kggacha ruxsat beriladi.
XULOSA

Xulosa qilib aytganda, Sanoat portlovchi moddalarni transport vositalarida tashish bunda portlovchi modda tashishda o`ziga yarasha ancha qiyinligi bor.

Portlovchi materiallarni avtomobil transportida tashib keltirish avtomobil transportida tashib keltirish qoidasiga muvofiq amalga oshiriladi. Avtomobil transportida, ot-aravada, yuk tashuvchi hayvonlarga yuklab tashishda, albatta, kuzatuvchi javobgar shaxs (omborxona mudiri yoki portlovchi materiallar tarqatuvchi shaxslar) va o't ochuvchi qurol bilan qurollangan qo'riqchi hamrohlik qilishlari shart. Avtomobil haydovchisi yoki aravakash va qo'riqchilar portlovchi materiallarni tashib keltirish, yuklash va ularni transport vositasidan tushirish qoidalari haqida ko'rsatma olgan bo'lishi shart.
Agar Temir yo’l transpportidan foydalanilsa PM larni tashish sostav alohida vagonlarida yoki butun sostavda amalga oshirilishi mumkin, bunda faqat yopiq vagonlarda tashishga ruxsat etiladi. Poyezd yoki uning alohida vagonlari qurollangan qo’riqlash xizmati xodimlari tomonidan qo’riqlab boriladi.
Vagonlar yuklab bo’lingach plombalanadi va har bir vagon har ikkala eshigi tomondan “XAVFLI” degan yozuvli plakatlar yelimlanadi. Bunda plakat oq rangli bo’lib harflar qora rangda yoziladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Rossinskiy H.A., Nagaichenkov M.A. Portlovchi usta. "Nedra", M., 1998 yil.
2. Ivanov K.I., Latyshev V.A., Andreev V.D. Burg'ulash texnikasi foydali qazilmalarning rivojlanishida. "Ko'krak". M., 1987 yil.
3. Kutuzov B.I. Tog' jinslarini portlash orqali yo'q qilish. MSTU nashriyoti, 1994 yil.
4. Portlatish ishlarida yagona xavfsizlik qoidalari. NNTlar OBT, M., 1992 yil.
5. Mangush S.K., Krupov G.M. Er osti portlash ishlari foydali qazilmalarning rivojlanishi. M., LGI, 2000 yil.