Mavzu: Signallarning ixchamlashtirish algoritmlari oʼrganish. Reja

Approksimatsiya darajasi qanchalik yuqori bo'lsa, tasvir shunchalik qo'pol bo'ladi, chunki ko'p miqdordagi detallar olib tashlanadi. Bu ma'lumotlarni yo'qotishsiz ixchamlashning aksi bo'lib, unda ma'lumotlar yo'qolib ketmaydi. Yo'qotishli ixchamlashda olib tashlanadigan ma'lumotlar miqdori yo'qotishsiz ixchamlash usullariga qaraganda ancha yuqori.

1) Low-compression (high quality) JPEG;

2) High-compression (low quality) JPEG.

Yo'qotishli ixchamlash odatda multimedia ma'lumotlari (audio, video va tasvirlar) ni ixchamlashda ishlatiladi. Bunda ixchamlangan fayl “bitga-bit” taqqoslanganda asl holatidan ancha farq qilishi mumkin, ammo ko'pgina hollarda inson ko'zi yoki qulog'i buni deyarli sezmaydi.

Yo'qotishli ixchamlashdan foydalanuvchi ma'lumot fayllari hajm jihatidan ancha kichik bo'ladi va shu sabab Internet orqali uzatish va saqlash uchun kam xarajat talab qiladi. Bu Netflix va Spotify kabi video va audio striming xizmatlari uchun juda muhim ahamiyatga ega.

Yo'qotishli ixchamlash algoritmlari yuqori ixchamlash koeffitsientlariga ega bo'ladi (yo'qotishsiz ixchamlashga qaraganda). Video va audio ma'lumotlarni ixchamlashdan maqsad – ixchamlash koeffitsientini maksimal darajada oshirish va buzilish (distortion) larni minimallashtirishdir.

Yo'qotishli ixchamlash algoritmlari uchun standart formula “yaqin-approksimatsiya” deb ta'riflanadi, bu ixchamlangan ma'lumot asl nusxaga qanchalik yaqinligini ko'rsatuvchi turli buzilish ko'rsatkichlarini o'rnatish yo'li bilan o'lchanadi.

3.16 – rasm

Perseptual buzilish – bu video sifatini baholab beruvchi ko'rsatkichdir. Buzilish nazariyasi (Distortion Theory) ma'lumotlarni uzatish tezligi va buzilishning o'zi o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni o'rganish uchun asos yaratadi. Grafikda Y o'qi – ma'lumotlar uzatish tezligi, X o'qi esa – buzilish darajasi. Agar ma'lumotlar uzatish tezligi yuqori va buzilish darajasi nolga teng bo'lsa, bu yo'qotishsiz ixchamlash sxemasi bo'ladi. Agar cheklovlar hisobga olina boshlansa (o'tkazish kengligi (bandwidth) ko'rinishida), ma'lumotlarni qisqartirish tezligi oshadi va tasvir buzilishi paydo bo'ladi.