Mavzu: Statistika fani predmeti va uslubi

Mavzu: Variatsiya ko’rsatkichlari
REJA:

1. Variatsiya to’g’risida tushuncha va variyatsiya ko’rsatkichlari

2. Dispersiyaning asosiy xossalari

3. Muqobil belgilar dispersiyasi

4. Dispersiya turlari va qo’shish qoidasi
1. Variatsiya to’g’risida tushuncha va variyatsiya ko’rsatkichlari
Statistikada variatsiya deganda, o’zaro qarama-qarshi omillar ta’sirida bo’lgan, bir turli birlikdan tashkil topgan miqdoriy o’zgarishlarga tushuniladi. O’rganilayotgan belgining tasodifiy va surunkali (sistematik) variatsiyalari bo’lishi mumkin.


1-jadval

Variatsiya ko’rsatkichlarini hisoblash formulalari

Ko’rsatkichlar nomi	oddiy qatorlarda	vaznli qatorlarda
Variatsion kenglik	R=Xmax - Xmin
O’rtacha mutlaq chetlanish
O’rtacha kvadrat chetlanish -dispersiya
O’rtacha kvadratik chetlanish
Variatsiya koeffitsienti

2. Dispersiyaning asosiy xossalari
1. Agar belgining alohida miqdorlaridan qandaydir bir “a” sonni ayirsak yoki qo’shsak bunda o’rtacha kvadrat chetlanish o’zgarmaydi:

2. Agar belgining alohida miqdorlarini qandaydir o’zgarmas “i” songa bo’lsak yoki ko’paytirsak, unda o’rtacha kvadrat chetlanish i² ga, o’rtacha kvadratik chetlanish esa i martaga kamayadi yoki ko’payadi: