Мавзу: Суғурта ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби фанининг предмети, объекти ва вазифалари

BAZAVIY SUG‘URTA MUKOFOTI 
Sug‘urta 
shartnomalari 
Brutto 
sug‘urta 
mukofoti 
Oldini olish 
chora-tadbirlariga 
ajratmalar
Komission 
siylovlar 
Bazaviy 
sug‘urta 
mukofoti 
1 
2 
3 
4 
5 
Jami
 
Izoh: 1. 
Ushbu jadvalda bazaviy sug‘urta mukofoti har bir sug‘urta shart-
nomasi bo‘yicha aniqlanadi va 1-ustunda sug‘urta shartnomasining tuzilgan sa-
nasi va raqami ko‘rsatiladi. 
2. 2-ustunda har bir sug‘urta shartnomasi bo‘yicha kelib tushgan sug‘urta 
mukofotlari ko‘rsatiladi. 
3. 3-ustunda oldini olish chora-tadbirlari zaxirasini shakllantirishga yo‘nalti-
rilgan mablag‘lar summasi ko‘rsatiladi. Bu ustun agar ushbu sug‘urta turi bo‘yicha 
ajratmalar tarif stavkasi tarkibida nazarda tutilgan bo‘lsa to‘ldiriladi. 
4. 4-ustunda sug‘urta shartnomasini tuzganligi uchun haqiqatda to‘langan 
(hisoblangan) komission siylovlar summasi aks ettiriladi. 
5. 5-ustunda bazaviy sug‘urta mukofoti aks ettiriladi, u to‘ldirilgan ustunlar 
asosida hisoblanadi: 5Ust. = 2Ust. – 3Ust. – 4Ust.. 
6. Olingan natijalar 2,3,4-shakllarda ishlab topilmagan mukofotlar zaxira-
sini hisoblash maqsadida foydalaniladi. 
Ko‘rib o‘tilgan ishlab topilmagan sug‘urta zaxiralarini hisoblash 
usuli sug‘urta shartnomalarining soni juda katta bo‘lmagan hollar-
da samarali hisoblanadi.
 
13.3. “1/24 (yigirma to‘rtdan bir)” usuli 
Sug‘urta shartnomalari soni ko‘p bo‘lganda ishlab topilmagan 
sug‘urta mukofotlarini hisoblashda “1/24 (yigirma to‘rtdan bir)” 

---

115 
usulidan foydalanish maqsadga muvofiq va qulay hisoblanadi. Bu 
usul sug‘urtalovchining majburiyati boshlangan oyda kelib tush-
gan bazaviy sug‘urta mukofotini sug‘urta shartnomalari bo‘yicha 
umumlashtirish va ishlab topilmagan mukofotlar zaxirasini shakl-
lantirish koeffitsiyentiga ko‘paytirishga asoslanadi. Bunda ishlab 
topilmagan mukofotlar zaxirasi har bir shartnomalar guruhi bo‘yi-
cha hisoblangan zaxiralar summasi sifatida aniqlanadi. Sug‘urta 
shartnomalari muddati bo‘yicha guruhlarga ajratilganda eng katta 
muddatni olish tavsiya etiladi.
7-jadval