Mavzu: sug’urta tashkiloti daromadlari va xarajatlari reja

J inson resurslarini boshqarish;
S xodimlarni boshqarish.
“Inson resurlarini boshqarish” tushunchasi boshqarishning strategik jihatlarini, shuningdek ijtimoiy rivojlanish masalalarini o‘z ichiga oladi va ularga ustuvorlik beriladi. “Xodimlarni boshqarish” tushunchasi esa ko‘proq kadrlar bilan tezkor ishlashni anglatadi.
Shuningdek sug‘urta kompaniyasi yerlarida moliyaviy yomon ahvol katta miqdorda qiymatning ko‘tarilishi, golib kelishi haqida dalil mavjud, qiymatning o‘sishi inqiroziy jarayonlar: qonuniy qiymatlar va ehtimol menejmentning haqiqiy iqdisodiy baho yaratishdagi e’tiborining og‘ishini qo‘llab-quwatlaydi⁶³.
Agar birinchi yondoshuv davlat miqyosida bandlik va uni muvofiqlashtirish vazifalaridan kelib chiqsa, ikkinchi yondoshuv bevosita sug‘urta kompaniyasi darajasidagi mehnat munosabatlari va ulami muvofiqlashtirishdan kelib chiqadi. Bu holatni bizni quyida keltirilgan jadval ma’lumotlarda izohlash mumkin.
Xodimlarni boshqarish deganda sug'urta kompaniyasida band bo‘lgan kishilar salohiyatini rivojlantirish va undan samarali foydalanish, ulaming faoliyat ko‘rsatishi uchun zaruriy shart-sharoit yaratish bo‘yicha o‘zaro bog‘langan tashkiliy - iqtisodiy va ijtimoiy tadbirlar tizimi tushuniladi.
Funksional boshqaruv deganda bevosita kadrlar masalasini yechish bilan bog‘liq masalalar, ya’ni kadrlarni tanlash, ishdan bo‘shatish, malakasini oshirish, ish xaqi va hokazolar tushuniladi.
Tashkiliy boshqaruv tushunchasi kadrlar ishi uchun bevosita javob beruvchi barcha shaxs va boshqarmalar, ya’ni rahbarlar, kadrlar bo‘limi, kasaba uyushmalari va boshqalami o‘z ichiga oladi.
Sug‘urta kompaniyasida band bo‘lgan barcha xodimlar ikki toifadan iborat:

• 
  xizmat ko‘rsatuvchilar;
  
• 
  boshqaruvchilar (rahbarlar, mutaxassis-menejerlar).
  

Xodimlarni, ya’ni inson omilini boshqarish quyidagi jihatlami boshqarishni o‘z ichiga oladi.
Sug‘urta kompaniyalarini boshqarish tizimida mehnat resurslarini boshqarish juda ham murakkabdir. Chunki, xizmatlar ko‘rsatish va boshqarish masalalarining markazida odamlar - ishchilar, mutaxassislar va rahbarlar turadi. Sug‘urta kompaniyasi oldida turgan maqsadga erishish va rejalaming bajarilishi faqat shular ishtirokida bo‘ladi.

Mavjud xodimlami baholashda, eng awalo ulaming shakllanishiga ta’sir etuvchi tashqi omillarga, xususan mehnat bozoridagi vaziyatga e’tibomi qaratmoq lozim. Zero, mehnat bozoridagi holat, ko‘p jihatdan quyidagilargabog‘liq:

• 
  aholi soni, yoshi, jinsi salmog‘idagi o‘zgarishlarga;
  
• 
  tarmoq vahududiy bandlikdagi o‘zgarishlarga;
  
• 
  qo‘shimcha ishchi kuchini yollash darajasiga;
  
• 
  ishlab chiqarish hajmi, tarkibi va o‘sish sur’atiga;
  
• 
  mehnat resurslarini boshqarish usuliga va hokazo.
  

Ichki omillami baholash uchun quyidagi ma’lumotlar tahlilini bajarmoq zarur;

• 
  doimiy band bo’lgan xodimlar soni, familiyasi, у ashash joy i, ishga qabul qilingan vaqti va hokazo;
  
• 
  xodimlaming tarkibi (malakasi, mutaxassisligi, yosh tarkibi, milliy tarkibi, nogironlar salmog‘i, ishchi va xizmatchilar va hokazo).
  
• 
  xodimlar qo‘nimsizligi;
  
• 
  ish kunining davomliligi (to⁴ liq yoki qisman bandligi, necha va qaysi smenada