Bòlaklarga ajratilmaydigan gaplar yoki sòz - gaplar umumiy atamasi ostida birlashtiriladigan gaplarning alohida belgilari mavjudki, ular shu belgilari bilan mustaqil sòzlardan, yordamchi sòzlardan, sodda va qòshma gaplardan farq qiladi.Bularga: - Mustaqil holda gap bòla olish belgisi
- Gap tarkibida shu gapning biror bòlagi bilan sintaktik aloqaga kirisha olmaslik belgisi
- Òziga xos ģayrioddiy ma’noga ega bòlish belgisi
- Boģlamalar bilan birika olmasligi va shuning uchun mayl, zamon, shaxs – son shakllariga ega emaslik belgisi
Mustaqil holda alohida gap bòla olish belgisi - Bu belgi 4-belgi bilan chambarchas boģlangan.Òzbek lisoniy tizimi gapda ma’lum bir axborotni tashuvchi tasdiq - inkor, mayl – zamon va shaxs – son ma’no va munosabatlarini ifodalovchi tarkibiy qismlar zarur bòlishini talab qiladi. Sòz – gaplarda bunday tarkibiy qismlarni alohida-alohida ajratish mumkin emas. Lekin ular ham gap bòla oladi, chunki kesimlik shakllari ma’no – munosabatlari sòz – gaplarning òzida mujassamlashgan va ular ichki mohiyatini tashkil etadi. Bunday gaplarda kesimlik kategoriyasi ma’nolari va kesimlik – gap markazi vazifasida kelish – fikrni shakllantirish, uni ifodalash bor. Ularda gap sifatida voqealanuvchi sòzning leksik ma'nosida mujassamlashgan. Shu sababdan bunday gaplarda kesimlik mavjud,ammo kesimlik shakli ifodalanmagan.
2. GAP TARKIBIDA SHU GAPNING Biror bòlagi bilan sintaktik aloqaga kirisha olmaslik belgisi
Do'stlaringiz bilan baham: |
