Mavzu: Topshirdi: Qabul qildi


Download 113.02 Kb.
bet6/10
Sana08.01.2022
Hajmi113.02 Kb.
#237384
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
falsafa]

Aflotunning ontologiyasi


Platon taksonomist sifatida o'zidan oldingi faylasuflar erishgan yutuqlarni katta, yaxlit tizimga sintez qildi. U idealizm asoschisiga aylandi va uning falsafasi ko'plab masalalarni qamrab oladi: bilim, til, ta'lim, siyosiy tizim, san'at. Asosiy tushuncha - bu g'oya.

Aflotunning fikriga ko'ra, g'oyani har qanday ob'ektning asl mohiyati, uning ideal holati sifatida tushunish kerak. G'oyani anglash uchun hissiyotlardan emas, balki aqldan foydalanish kerak. G'oya, narsaning shakli bo'lganligi sababli, hissiy bilimlar uchun mavjud emas, u jismoniy emas.

G'oya tushunchasi antropologiya va Aflotunning asosiga qo'yilgan. Ruh uch qismdan iborat:


  1. oqilona ("oltin");

  2. irodaviy tamoyil ("kumush");

  3. shahvatli qism ("mis").

Odamlar ro'yxatidagi qismlarga ega bo'lgan nisbatlar boshqacha bo'lishi mumkin. Aflotun ular jamiyatning ijtimoiy tuzilishining asosini tashkil qilishi kerakligini taklif qildi. Va jamiyatning o'zi, ideal holda, uchta mulkka ega bo'lishi kerak:

  1. hukmdorlar;

  2. soqchilar;

  3. boquvchilar.

Oxirgi sinfga savdogarlar, hunarmandlar va dehqonlar kirishi kerak edi. Ushbu tuzilishga muvofiq, har bir inson, jamiyat a'zosi, faqat o'ziga moyil bo'lgan narsani qilar edi. Birinchi ikkita mulk oilaviy yoki xususiy mulk yaratishga hojat yo'q.

Aflotunning ikki xil g'oyalari ajralib turadi. Ularning fikriga ko'ra, birinchi tur - bu o'zgarmasligi bilan abadiy bo'lgan, haqiqiy shaxslar tomonidan ifodalangan dunyo. Bu dunyo tashqi yoki moddiy dunyoning sharoitlaridan qat'i nazar mavjuddir. Ikkinchi xil mavjudot - bu ikki daraja o'rtasidagi g'oya: g'oya va materiya. Bu dunyoda g'oya o'z-o'zidan mavjud bo'lib, real narsalar bunday g'oyalarning soyasiga aylanadi.



Ta'riflangan dunyolarda erkak va ayol tamoyillari mavjud. Birinchisi faol, ikkinchisi passiv. Dunyoda moddiylashtirilgan narsa materiya va g'oyaga ega. Bu ikkinchisiga o'zgarmas, abadiy qismiga qarzdor. Nozik narsalar ularning g'oyalarining buzilgan aksidir.

Aflotun g‘oyalar ontologiyasini yaratgan. G‘oyalar ontologiyasi aql bilan erishiladigan mohiyatlar ierarxiyasini tashkil etib, uning yuqori nuqtasida Farovonlik g‘oyasi, undan keyin beto‘xtov oquvchi xilma-xil hissiy dunyoni aks ettiruvchi ideal na­munalar, sonlar, geometrik shakllar yotadi.


Download 113.02 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling