Mavzu: XIX asr matematik olimlari Reja

Mavzu: XIX asr matematik olimlari

Reja:

• XIX asr Yevropa mamlakatlari matematika olimlari.
• Leybnits va Bernullining hayoti va ijodi.
• XIX asr algebra sohasida determinantlar nazariyasining yaratilishi.

XIX asr Yevropa mamlakatlari matematika olimlari

• XVIII asrga kelib Rossiyada uyg’onish davri boshlandi.Bunga sabab Pyotr Ining reformasidir. U davlat apparatini, armiya va flotni, Ishlabb chiqarishni zarur mutaxassislarini tayyorlashni tashkil etishni va shu kabilarni ilgari suradi. Natijada 1701 yil yirik shaharlarda maktablar, 1715 yili esa Dengiz akdemiyasi tashkil etiladi

1725 yili Peterburg akademiyasi va unin qoshida gimnaziya va universitetlar tashkil etiladi.Ilmiy ishlarni yo’lga qo’yish va mahalliy kadrlarni tayyorlash uchun chet eldan ko’plab olimlar taklif etiladi. Bulardan , matematiklar: I. Bernullining o’g’illari Daniil va Nikolay Bernullilar , Eyler ava boshqalar

1725 yili Peterburg akademiyasi va unin qoshida gimnaziya va universitetlar tashkil etiladi.Ilmiy ishlarni yo’lga qo’yish va mahalliy kadrlarni tayyorlash uchun chet eldan ko’plab olimlar taklif etiladi. Bulardan , matematiklar: I. Bernullining o’g’illari Daniil va Nikolay Bernullilar , Eyler ava boshqalar

DANIIL BERNULLI
NIKOLAY BERNULLI

1755 yil Lomonosov tomonidan Moskva universiteti tashkil etildi. Rossiyada matematikaning rivoji bevosita Eyler bilan bog’liq. Leonard Eyler 1707 yil Bazel shahrida tug’iladi . YA. Bernulli boshchiligida matematikani o'rganib 14 yil Peterburgda ishlaydi.Bu vaqtda u 50 dan ortiq Ilmiy ishni e’lon qiladi va 80 tasini tayyorlaydi .

• 1755 yil Lomonosov tomonidan Moskva universiteti tashkil etildi. Rossiyada matematikaning rivoji bevosita Eyler bilan bog’liq. Leonard Eyler 1707 yil Bazel shahrida tug’iladi . YA. Bernulli boshchiligida matematikani o'rganib 14 yil Peterburgda ishlaydi.Bu vaqtda u 50 dan ortiq Ilmiy ishni e’lon qiladi va 80 tasini tayyorlaydi .

Leonard Eyler

Leonard Eyler 1741 yildan to 1766 yilgacha Berlin akademiyasida ishlaydi . Bu davrda u 300 dan ortiq ilmiy asarlar , shu jumladan: variatsion hisobga doir,1948 yil “Cheksiz kichiklar analiziga kirish” , 1755 yil “Differensial hisobi” , 1765 yil “Mehanika”nomli kitoblarini nashr ettiradi.

• Leonard Eyler 1741 yildan to 1766 yilgacha Berlin akademiyasida ishlaydi . Bu davrda u 300 dan ortiq ilmiy asarlar , shu jumladan: variatsion hisobga doir,1948 yil “Cheksiz kichiklar analiziga kirish” , 1755 yil “Differensial hisobi” , 1765 yil “Mehanika”nomli kitoblarini nashr ettiradi.

Leybnits

Vilgelm Leybnits 1646 yil Leybstig shahrida professor oilasida tugilDi. Leybstig universitetini bitirAdi.1673 yildan boshlab london qirollik jamiyatining , parij f.a. azosi, berlindagi va peterburgdagi akademiya tashkilotchisi. Uning ilmiy dunyoqarashi: Tabiat fanlari fizika ,falsafa, huquq, til va adabiyot, matematika.

1673 yilgacha asosan kombinatorika sohasi bilan shugullangan.

leybnits geometrik usulda Differensial va integral hisobini yaratdi

Shundan song aka uka bernullilar bilan matematik analizning ko’plab teoremalarini Kashf etdi..

1693 determinantlar nazariyasiga asos soladi va bir qancha qoidalarni ochadi.

Uning ishini aka uka Bernullilar davom ettirishadi.

Yakob Bernulli

Ehtimollar nazariyasining rivoji Yakob Bernulli(1654-1705) bilan bog’liqdir. 1713 yilda e’lon qilingan “Taxmin qilish san’ati” kitobining 1-bo’limida
o’yugensning qimor o’yinlari haqida traktati to’liq berilgan keyingi bo’limlarida
kombinatorika qaralgan bo’lib, Bernulli teoremasi va Paskalь uchburchagini qarash
natijasida Bernulli sonlari paydo bo’lishi va nihoyat katta sonlar qonunining ochilishi
ehtimollar nazariyasini ilmiy fan darajasiga ko’tardi

Xix asrda algebra sohasida determinantlar nazariyasining yaratilishi

Leybnits 1693 yilda determinantlar nazariyasiga asos soladi va bir qancha qoidalarni ochadi. Uning ishini aka-uka Bernullilar davom ettiradilar.

Tayyorladi : 4 –bosqich Mo’m 19/2guruh talabasi SERIKBAEV NURKELDI