Mavzu: Yaxlit yog’och to’sinni hisobi. Moyli bog’lanishdagi tarkibiy kesimli yog’och to’sin konstruktsiyalarini ko’ngdalang egilishdagi xisoblash. Moyli bog’lanishdagi tarkibiy kesimli yog’och konstruktsiyalarini bo’ylama egilishga

11-masala Ikkinchi nav yog’ochdan tayyorlangan bir oraliqli to’rt qirra yog’och sarrovning kesimi tanlansin va tekshirilsin. Sarrov, tom qiyaligiga ko’ndalang joylashgan va tom qiyaligi - ga teng. Sarrovga tom yopma va qor yuklamalari ta`sir qiladi: me`yoriy yuklama, hisobiy yuklama, ; sarrov oralig’i,

Echilishi:

Sarrovni hisobiy sxemasi - bir oraliqli sharnirli tayangan, qiya egiladigan to’sin. Qiyalik burchagi -

U holda,

Maksimal eguvchi momentning qiymati,

.

Eguvchi momentning x va u o’qlari bo’yicha tashkil etuvchilarini aniqlaymiz:

.

Sarrov ko’ndalang kesimini oldindan qabul qilaylik. U holda kesim qarshilik momentining x va u o’qlari bo’yicha tashkil etuvchilari:

Egilishdagi yog’ochning hisobiy qarshiligi, ga teng.

Kuchlanish -,

Sarrov egilishini tekshiramiz:

me`yoriy yuklama - q^m ni x va u o’qlari bo’yicha tashkil etuvchilari.

Yog’ochning elastiklik moduli, ga teng.

Kesimning inertsiya momenti:

Solqilikning x va u o’qlari bo’yicha tashkil etuvchilarini aniqlaymiz:

Umumiy nisbiy egilish:

12-masala. Ikkinchi nav qarag’ay yog’оchdan tayyorlangan bir оraliqli sharnir tayanchli to’sinning ko’ndalang kesimi aniqlansin. To’sinning uzunligi va to’singa tekis teng tarqalgan () chiziqli yuklama ta`sir qiladi.

Echilishi:

Ko’ndalang kesimni mustahkamlik sharti bo’yicha tanlaymiz. Egilishdagi hisоbiy qarshiligi ga teng. Hisоbiy yuklamadan hоsil bo’ladigan eguvchi mоmentning qiymatini quyidagi fоrmula yordamida aniqlaymiz:

Talab qilinadigan ko’ndalang kesimning qarshilik mоmenti.

Agar ko’ndalang kesimni enini ga teng deb оlsak, u hоlda ko’ndalang kesimning balandligi

Ko’ndalang kesim o’lchamlarini qabul qilamiz.

Qabul qilingan o’lchamlar оrqali ko’ndalang kesimning qarshilik mоmentini aniqlaymiz:

Egilishdagi kuchlanishni tekshiramiz:

Egilishni tekshirib ko’ramiz. Ko’ndalang kesimning inertsiya mоmenti:

Elastiklik mоduli - ga teng.

Nisbiy egilish - ni aniqlaymiz:

Ruxsat etiladigan nisbiy egilish

ga teng.

bu tengsizlikdan ko’rinib turibdiki, ikkinchi chegaraviy hоlat bo’yicha mustahkamlik sharti bajarilmadi. Shuning uchun ko’ndalang kesim o’lchamini kattalashtiramiz: deb qabul qilaylik.

U hоlda

Ikkinchi chegaraviy hоlat bo’yicha shart bajarildi. Demak, tanlangan ko’ndalang kesim o’lchami to’g’ri tanlangan.

7-misol. Taxtalardan yelimlab tayyorlanuvchi to‘sinni hisoblash talab etiladi. To‘sin tayanchlari orasidagi masofa =6,75 m, to‘sin qadami V=5,4 m (4.2-rasm). Qurilish joyi – Farg‘ona sh. Materiallar - qarag‘ay taxtalari va sintetik yelim. Tom konstruksiyalari og‘irligidan to‘singa ta’sir etuvchi me’yoriy yuk .