Yopiq zanjir uchun om qonuni. Tok manbaiga biror R qarshilikli rezistor ulab yopiq zanjir hosil qilinadi. Tok manbaining EYUK ξ va ichki qarshiligi r bo`lsin. Generatorda r ichki qarshilik deb chulgamlar qarshiligi, galvanik elementda esa elektrolit eritmasi va elektronlarning qarshiligi tushuniladi. Yopiq zanjir uchun Om qonuni zanjirdagi tokning kuchi I ni EYUK ξ va zanjirning to`la qarshiligi (R+r) ni bir–biriga boglaydi. Yopiq elektr zanjirning qismlariga Om qonuni tatbiq qilinsa, zanjirning tashqi va ichki qismlaridagi kuchlanishlarning yigindisi manbaning elektr yurituvchi kuchiga teng bo`ladi, yani:
ξ = IR + Ir
Bu tenglik yopiq zanjir uchun Om qonunining matematik ifodasi bo`lib, u quyidagicha tariflanadi. Yopiq zanjirdan o`tayotgan tokning kuchi manbaning elektr yurituvchi kuchiga to`gri proporsional va zanjirning to`la qarshiligiga teskari proporsionaldir.
BIr jinsli bo’lmagan zanjir qismi uchun Om qonuni.
Amalda, yopiq konturda barqaror tokni ushlab turish uchun, Kolumb kuchlariga qaraganda tubdan farq qiluvchi kuchlarga ehtiyoj borligi aniq bo'lsa, u holda elektr kuchlari ham, tashqi kuchlar ham bir vaqtning o'zida bir qismning bo'sh elektr zaryadida harakat qilganda (har qanday konservativ bo'lmagan kuchlar harakat qiladi). elektr qarshilik kuchlaridan tashqari (Coulomb kuchlari) tashqari, zaryadda. Bunday qism zanjirning heterojen qismi deb nomlanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
1. Abdurazzoqov A. A., Nazirov E. N. “Yoshfizik ensiklopedik lug`ati” Toshkent -
1989.
2. A.K.Kikoin, I.K.Kikoin “Molekulyar fizika” Toshkent – 1978.
3. L.C.Jdanov va N.I.Xlebnikov “Fizika kursi texnikumlar uchun” ikkinchi qism.
Toshkent – 1967.
FOYDALANILGAN INERNET SAYTLARI.
1. www.ziyonet.uz
2. www.uzvip.uz
3. www.referat.uz
4. www.doc.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |