Mavzuning texnologik xaritasi va o‘tkazilish ishlanmasi

Suvning xalq–xo‘jaligining turli tarmoqlarida ishlatilishi va undan foydalanish borasida qilingan ishlar. Masalan: Respublikamizda suvni tejab ishlatish maqsadida qurilgan suv omborlari (xaritadan ko‘rsatib) ularning xalq–xo‘jaligidagi ahamiyati beqiyosdir.

1tonna mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflanadigan suv miqdori.

Albatta tabiatdagi suvlarni tabiatning o‘zi ham ifloslaydi.

Iflos changlar atmosfera yog`inlariga qo`shilib, suvlarni tabiiy holda ifloslaydi.

- O`zbekiston suv havzalarini sanoat tarmoqlaridan chiqadigan iflos chiqindilar ifloslaydi.

- Suvda har-xil zaharli moddalar to`planadi, suvning fizik xossalari, tiniqligini, hidi va mazasi va kimyoviy tarkibi o`zgaradi. Zaharli birikmalar paydo bo`ladi.

- Hammamizga ma’lum mamlakatimizda Suvni muhofaza qilish to`g`risida qonunlar qabul qilingan. Jumladan:

- Yer, yer boyliklari, suv, o`simlik va hayvonot dunyosi hamda boshqa tabiiy zahiralar umumiy boylikdir. Ulardan oqilona foydalanish zarur va ular davlat muhofazasidadir.Bu konstitutsiyaning 55-moddasida ta’kidlangan.

-O`zbekiston yer usti va yer osti suvlaridan foydalanishda ro`y berayotgan murakkab holatning oldini olish va suv bilan ta’minlash asosida bir qator loyihalar tuzilgan.

-Suv tarmoqlaridagi nosozliklar tufayli suvlar bekorga oqizib yubormaslik.

-Daryo, ko`l, buloq, kanal suvlarini bilib –bilmay xo`jasizlarcha isrof qilmaslik.

-O`zbekiston suv boyliklarini toza saqlash, ularga tashlanadigan suvlarni iloji boricha tozalash.

-Daryo yoqalarida sanitariy zonalar tashkil etish lozim.

- Ekologik ta’lim - tarbiya berishda milliy va umuminsoniy qadriyatlardan foydalanishni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yishimiz lozim bunda biz kattalrning suv haqidagi hikmatli so`zlariga doimo rioya qilishimiz darkor. Yani:

- Suvga qarab tuflama, suvga qarab supurma.

- Suv - hayot manbai.

- Quyosh hosilning otasi bo`lsa, suv onasidir.

- Yer xazina - suv oltin.

- Nimani xor qilsang, shunga zor bo`lasan.

Yangi mavzu yuzasidan o`quvchilar olgan bilimlarini tekshirish:

O`qituvchi guruhlarga O`zbekistondagi suv omborlarini sxematik chizmasini tarqatadi. Ular ushbu suv omborlarini nomini aytishlari kerak bo‘ladi.

J O`zbekiston suv omborlari.

Janubiy Surxon

Uchqizil Chimqo`rg`on

Ohangaron

Chorvoq Kattaqo`rg`on

Yangi mavzu bo`yicha o`quvchilar bilimini baholash.

O`qituvchi umumlashtirib darsga yakun yasaydi, guruhlar to`plagan ballar hisoblanib, g`olib guruh va faol o`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib, savollarga javob yozish. O‘zbekiston suv omborlari jadvalini tuzush.