Mavzu;Tok transformatorlarining vazifasi,tuzilishi va ishlash prinsipi Reja

Sterjenli magnet o‘zagi va chulg‘amlari kesib ko‘rsatilgan uch fazali transformator



Sterjenlar kesim yuzasi shakli a) kichik va o‘rta quvvatli transformator b) katta quvvatli transformator
Sterjen turdagi magnit o‘zakda vertikal sterjen va ularga o‘rnatilgan chulg‘amlar bo‘lib, yuqori va quyi qismlarida yarmolar bilan berk kontur hosil qiladi. Xar bir sterjenda mos fazalarning chulg‘amlari joylashtirilgan va shu faza magnit oqimi oqadi: chekka sterjenlarda ‒  va  faza magnit oqimlari, o‘rtadagi sterjenda  magnit oqimi oqadi. Yuqoridagi rasmdagi magnit o‘zakning tashqi ko‘rinishi keltirilgan. Sterjenlarning kesim yuzasi zinasimon bo‘lib, diametrli aylana ichiga kirga
Tranformatorlarning ishlash prinsipi
Transformator ishlaganda uning chulg‘amlaridan o‘zgaruvchan tok o‘tadi. Bu tok transformatorning magnit o‘tkazgichida o‘zgaruvchan magnit oqimi hosil qiladi. Bu oqim transformator chulg‘amlarida asosiy elektr yurituvchi kuchlar (EYuK) ЕI va E2 ni hosil qiladi
Agar transformatorning magnit o‘tkazgichi yaxlit temir bo‘lagidan tayyorlansa, uning magnit o‘tkazgichida katta qiymatli uyurma toklar (fuko toklari) hosil bo‘lib, ular ferromagnit o‘zakni qizdirib yuboradi. Natijada transformator haddan tashqari qizib ketib, ishdan chiqadi, chunki uning sterjenida izolyatsiyalangan simdan o‘ralgan chulg‘amlar bo‘lib, chulg‘am izolyatsiyasi yonib ketadi. Befoyda uyurma toklarni kamaytirish maqsadida transformatorning magnit sistemasi qalinligi 0,3 ... 0,5 mm li ayrim plastinkalardan yig‘iladi. Bu plastinkalar bir–biridan yupqa qog‘oz yoki maxsus lok qatlami bilan izolyatsiyalanadi.
Transformator ishlaganda ayrim plastinkalarda hosil bo‘ladigan uyurma toklarning qiymati kichik bo‘lganligidan uning magnit o‘tkazgichi (yo‘l qo‘yiladigan temperaturadan) ortiqcha qizimaydiTransfotmatorlar ishlash rejimigako’ra. Bir va uch fazali kuch transformatorlari amalda bir necha xil sharoitlarda, ya’ni turli rejimlarda: Salt (yuklamasiz) ishlashi; Normal sharoitda yuklama bilan ishlashi; Ishlab turgan transformatorning chulg‘amlari qisqa tutashib qolganda yoki elektr tarmog‘i qisqa tutashganda, laboratoriya sharoitida qisqa tutashish tajribasi o‘tkazilayogganda qisqa tutashish rejimida ishlashi mumkin
.Amalda kuch transformatorlari doimo yuklama bilan ishlaydi.Transformator umumiy po’lat o’zakka kiydirilgan ikkita izolyatsiyalangan sim cho’lg’amli g’altakdan iborat
Xulosa
Mustaqil ishni bajarish vaqtida Tok tranformatorning vazifasi,tuzilishi va ishlash prinsipi haqida yetarlicha malumotga ega bo’ldim.Turmushda foydalaniladigan jihozlarimizning hammasi ham ayni bir 220 V kuchlanishga mo’ljallangan emas bu elektr uskunalaridan faydalanish uchun kuchlanishni o’zgartirishimiz kerak bo’ladi bunday vazifani odatda transformatordan foydalanamiz.Tk tranformatori o’lchovtranformatori hisoblanadi shunda Tok transformatori tok kuchini o’lchab uni rostlashga xizmat qiladigan elektrastatik apparat hisoblanadi.Tok transformatorini qayerda qo’llanishlari konsteuktiv tuzilishi haqidagi ma’lumotlarni ham bilib oldim.

Foydanilgan Adabiyotlar

1.Shoyimov Y.Yu.,Muratov G’.G’.,Anorboyev S.A., G’aniyev S.T.,Maxamadjonov R.K ., “ELEKTR APARATLARI VA AVTOMATLASHTIRISH VOSITALARI “, Olmaliq : <>2020-217

2. O.A.Shodiyev , E.U. Yuldashev, M.A.Yuldasheva, J.T.Uralov “ELEKTRIK KUNDALIGI
3. Алийев И,И,б Абрамов М.В.,Электрические аппараты. Справочник горного производства.М., Изд-во МГГУ,2007
4.https://staff.tiiame.uz/storage/users/398/presentations/zphxRDi64xHmnD6wO2tF0P3a4ed82Z6HW2Iettgl.pdf
5. https://studfile.net/preview/16706106/page:4/