Maxsus fanlarni o`qitish metodikasi faniga kirish

Maxsus fanlarni o`qitish metodikasi faniga kirish.

Xudoyberdiyeva Fazilat

Sinxron tarjima- 4

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmonining ijtimoiy yo‘nalishida amalga oshiriladigan muhim tadbirlar qatorida oliy ta’lim muassasalari uchun pedagoglarning yangi avlodini shakllantirish, ma’naviy-ahloqiy jihatdan etuk, mustaqil dunyoqarashga ega, ijodiy fikrlovchi, boy milliy meros, shuningdek, umuminsoniy va milliy qadriyatlarga sadoqatli barkamol shaxsni tarbiyalab voyaga etkazish vazifalari ham belgilab o‘tilgan.

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmonining ijtimoiy yo‘nalishida amalga oshiriladigan muhim tadbirlar qatorida oliy ta’lim muassasalari uchun pedagoglarning yangi avlodini shakllantirish, ma’naviy-ahloqiy jihatdan etuk, mustaqil dunyoqarashga ega, ijodiy fikrlovchi, boy milliy meros, shuningdek, umuminsoniy va milliy qadriyatlarga sadoqatli barkamol shaxsni tarbiyalab voyaga etkazish vazifalari ham belgilab o‘tilgan.

“Maxsus fanlarni o‘qitish metodikasi” fani bo‘yicha o‘quv dasturini tuzishda uning quyidagi maqsad va vazifalarini hisobga olish dastur mukammalligini oshiradi

Maxsus fanlarni o’qitish muammolariga qaratilgan ilmiy izlanishlar o’tkazishdan maqsad o’qitish va o’rgatishning, samarali metodlarni ishlab chiqish va amalda qo’llash, axborot-texnik vositalarni qo’llashga doir masalalarni yechishni o’rganishdan iboratdir. Ilmiy izlanishlar olib borish uchun o’qituvchida fanning mazmunini chuqur bilishni talab etiladi

Maxsus fanlarni o’qitish muammolariga qaratilgan ilmiy izlanishlar o’tkazishdan maqsad o’qitish va o’rgatishning, samarali metodlarni ishlab chiqish va amalda qo’llash, axborot-texnik vositalarni qo’llashga doir masalalarni yechishni o’rganishdan iboratdir. Ilmiy izlanishlar olib borish uchun o’qituvchida fanning mazmunini chuqur bilishni talab etiladi

Ilmiy pedagogik izlanishlar jarayonini shartli ravishda quyidagi bosqichlarga bo’lish mumkin:

• o’rganilayotgan muammo to’g’risida adabiyot muallifining fikr- mulohazasi;
• o’rganilayotgan muammo to’g’risida usullardan farqli ravish kiritgan takliflari;
• adabiyotlarda qaysi asosiy masalalar yoritilmagani;
• muammoni yechish uchun olib boriladigan izlanishlar.

Maxsus fanlarni o’qitish metodikasida ilmiy izlanishlarning umumiy va maxsus usullari qo’llaniladi.

• Maxsus fanlarni o’qitish metodikasida ilmiy izlanishlarning umumiy va maxsus usullari qo’llaniladi.
• Umumilmiy usullarga nazariy izlanish, kuzatish, suhbat, pedagogik so’rov, test, so’rovnomalar,statistik ma’lumotlarni tahlil qilish va boshqalar kiradi.

Suhbat usuli

• so’rashning bir turi bo’lgani holda tadqiqotchining jiddiy tayyorgarlik ko’rastishni talab etadi. Chunki u tekshirayotgan shaxs bilan bevosita aloqada bo’lish vaqtida og’zaki suhbat tarzida, suhbatdoshning javoblarini yozmasdan, erkin muomala shaklida qo’llaniladi.

Nazariy izlanish usuli

• adabiyotlardan o’rganish va tahlil qilish hamda pedagogic tajribalar asosida olib borilgan izlanishlar.

Kuzatish usuli

• odatda, tabiiy kuzatish orqali talabalarning fanlarni o’zlashtirishlari, ularning xulq-atvori muomalasidan o’zgarishlarni hisobga olish va tegishli ta’lim-tarbiya t’siri ko’rsatish yo’llarini belgilash uchun qo’llanilad

Pedagogik so’rov usuli

• tadqiqotchining boshqa kishilardan pedagogic tajribaning biror tomoni yoki hodisalar haqida axborot olish jarayoni bu usulning asosini tashkil qiladi.

Tajriba-sinov eksperiment usuli

• ushbu tajriba ta’lim-tarbiya jarayoniga aloqador ilmiy faraz yoki amaliy ishlarning tatbiqiy jarayonlarini tekshirish, aniqlash maqsadida o’tkaziladi

Statistik ma’lumotlarni tahlil qilish usuli

• ta’lim sohasidagi, jumladan, ajratilgan mablag’larning doimiy o’sib borishi, darslik va o’quv qo’llanmalari, ko’rgazmali qurollar, o’qituvchi kadrlar tayyorlash, ta’lim muassasalarining qurilishi, xo’jalik shartnomalari va ulardan tushayotgan mablag’lab statistika usuli orqali aniqlanadi.

Matematik va kibernetik usullar

• o’qitish nazariyasi, amaliyotida hisoblash matematikasi va kibernetikasi mashnalari yordamida bir tildan ikkinchi tilga tarjima, dasturli ta’lim va uni mashina orqali boshqarish, o’qitishni mustahkamlash, baholash orqali ta’lim-tarbiya samaradorligini oshirish, tabaqalashgan va individual ta’lim berish kabi jarayonlardir.

Ijtimoiy tadqiqot usuli

• anketaga savollar kiritiladi. Bundan maqsad talaba- yoshlarning kasb-hunarga bo’lgan qiziqishlarini, talabalar orasidagi do’stlik munosabatlarini, o’quv yurtidagi shart-sharoitlarini bilish, yutuq va kamchiliklarni, dinga, xususan tasavvuf ilmiga qiziqishlarini aniqlash, talabalarning ma’naviy sifatlarini, bilim olishga ishtiyoq