Maxsus, kasb-hunar ta’limi

Elektrolitlarning suvli eritmalari.
Elektroliz mahsulotlari

Elektrolitlar	Elektroliz mahsulotlari
Ishqorlar, kislorodli kislotalar, kislo- rodli kislotalar bilan aktiv metallar (K, Na, Ca) ning tuzlari	Н2 va О2, chunki faqat suv par- chalanadi
Kislorodsiz kislotalar va kislorodsiz kis- lotalar bilan aktiv metallar (K, Na, Ca) ning tuzlari Kislorodsiz kislotalar bilan passiv me- tallar (Cu, Hg, Ag, Pt, Au) ning, shuningdek, o‘rtacha aktiv metallar (Co, Ni, Cr, Sn) ning tuzlari Kislorodli kislotalar bilan passiv me- tallar (Cu, Hg, Ag, Pt, Au) ning, shuningdek, o‘rtacha aktiv metallar (Co, Ni, Cr, Sn) ning tuzlari	Н2, galogenlar va boshqalar Metallar va galogenlar, Н^+ ionlar konsentratsiyasi katta bo‘lganda esa Н2 ham ajraladi Metallar va kislorod, Н^+ ionlar konsentratsiyasi katta bo‘lganda esa Н2 ham ajraladi

Elektroliz eng aktiv metallar (K, Na, Ca, Mg, Al), ba’zi aktiv metallmaslar (Cl₂, F₂), shuningdek, murakkab modda- lar (NaOH, KOH, KClO₃) olishda keng qo‘llaniladi. Metall buyumlarning sirtini nikel, xrom, qalay, rux, oltin va shu kabilar bilan qoplashda elektrolizdan foydalaniladi.

85

Metallar sirtiga elektroliz yo‘li bilan hosil qilingan qopla- malar qalinligi bir xil, puxta bo‘lib, uzoq vaqt xizmat qiladi; bundan tashqari, bu usul bilan istalgan shakldagi buyumni qoplash mumkin. Amaliy elektrokimyoning bu tarmog‘i galva- nostegiya deyiladi. Galvanik qoplamlar korroziyalanishdan saqlashdan tashqari ba’zan buyumlarga chiroyli tashqi ko‘ri- nish baxsh etadi.

Elektrokimyoning mohiyati jihatidan galvanostegiyaga yaqin yana bir tarmog‘i galvanoplastika deyiladi. Bu turli xil buyum- lardan aniq metall nusxalar olishdir. Galvanoplastika yordamida bosmaxona klishelari, grammplastinkalar tayyorlanadi, turli xil buyumlar metallashtiriladi. Elektrolizdan ko‘pchilik metal- larni — ishqoriy metallar, ishqoriy-yer metallari, aluminiy, lantanoidlar va boshqalarni olish uchun, shuningdek, ba’zi metallarni aralashmalardan tozalash uchun foydalaniladi.

1.