O‘z ixtiyori ila ish tutish, boshqalarning yordam/ ko‘rsatmasidan foydalanmaslik. O‘ziga ishonch (shaxs g‘ururi):
: Xashshoshiy savdogarni nima qilding o‘g‘lim?
Ozloqshoh:Uni o‘ldirdim
:Biror so‘z dedimi senga
:Yo‘q
:Yaxshi. Unda Jaloliddin kelsa yangi amrlar bergusi senga
O‘zloqshoh:Men o‘z burchimni bajardim, hech kimdan amr ko‘rsatma olganim yo‘q va muhtoj emasmen
:Albatta, albatta shunaqa bo‘lmog‘I kerak…
G‘ururini yerga urish. Shanining toptalishi.
Bu safar unga ishonmaymen, bir padarning ishonchi bu qadar suiiste’mol etilmas, su;ltonning ishonchi bu qadar suiiste’mol etilmas.Sulton Alovuddin ila biror kishi o‘ynashmasin
Mardlik, olijanoblik.(g‘ururi baland.oriyatli)
Men shahzoda Jaloliddin. O‘z so‘zimdan qaytmagaymen. Ahd qildimmi ahdimning ustidan chiqqaymen. Toki o‘rtada ahd bor ekan, so‘zimdan qaytmagaymen!
O‘zini kamsitmaslik, ojizligini bildirmaslik:
Oychechak xotun:
Xrazmshoh saltanatining 1 sultoni va 3 shahzodasi bordur.
O‘zbek media diskursida G‘urur tushunchasida mag‘rurlikning ijobiy ma’nolari ustunlik qiladi:
(1) mag‘rurlik fazilat (qadr-qimmat tuyg‘usi),
(2) mag‘rurlik o‘z ishining natijalaridan qoniqish hissi sifatida va
(3) mag‘rurlik o‘z mamlakati uchun yuksak quvonchli. xalq (“milliy g‘urur” tushunchasi ), o‘z oilasi, qarindoshlari yoki tanishlari uchun g‘ururlanish va “g‘urur va shodlik” so‘z birikmasi ayniqsa keng tarqalgan. , bu esa O‘zbek lingvistik jamiyatida hozirda “quvonchli iftixor” tushunchasi dolzarb ekanligidan dalolat beradi. Mag‘rurlikning quvonch hissi bilan bog‘liqligi ushbu
tadqiqotda aniqlangan o‘zbeklarning G‘URUR kontseptsiyasidagi salbiy ma’nolarning mavjudligi tendentsiyasini tasdiqlaydi. Aslida, o‘zbeklar orasida mag‘rurlikning salbiy tomoni hali ham saqlanib qolmoqda va asosan bu diniy konteksti bilan bog‘liq.
Diskursiv namunalar tahlili shuni ko‘rsatdiki, misollarning 88,7 foizi ijobiy bahoga ega; salbiy - 3,4%; ikki tomonlama - 7,9%. Quyida tasviriy misollar keltirilgan:
(b) Sening bu g‘ururing barcha imtiyozaringdin mosuvo qilur, Oqshoh;
(c) Arslon izidan qaytmas.Meni ortga hech bir kuch qaytara olmag‘usi
(d) Oychechak xotun, bu saroyga qanday kelganingizni zinhor unutma. Bu mag‘rur qiyofang aslingni yashira olmaydir.;
(e) Qutlibeka, bu kamtarligingiz menga xush bo‘ldi.;
(f) Urganch diyorini kelgindilarga toptatmaymiz!
Shunday qilib, o‘zbek til madaniyatlarida g‘urur axloqiy-falsafiy kontseptsiyasining obyektivlashuvini til darajasida ham, nutq darajasida ham tahlil qilish uning qiymat komponentidagi o‘zgarishlarning ma'lum tendentsiyalarini aniqladi. Shu bilan birga, ushbu tushuncha nomining ahamiyatsiz ma'nolari va haqiqiy ma'nolarini taqqoslash tadqiqot natijalari va xulosalarining obyektivligiga yordam berdi. G‘URUR tushunchasining o‘zi ham har bir inson ongida ijobiy va salbiy o‘z-o‘zini aks ettiruvchi bilimlarning turli xil turlari bilan ifodalanadigan ko‘p qirrali aqliy konstruktsiya bo‘lib, u ham til, ham tildan tashqari ifodaga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |