―mеhnatni ilmiy tashkil etish va

4 
Mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi  
2 
4.1 Korxonalarda mehnat taqsimotining ahamiyati. Mehnat 
taqsimotining iqtisodiy integratsiyasi. Mehnat taqsimoti va 
uning shakllari. 
 
4.2 Texnologik mehnat taqsimoti jarayoni. Funktsional mehnat 
taqsimoti. 
Ishlarning 
murakkabligiga 
qarab 
mehnatni 
taqsimlash. Amallar bo`yicha mehnat taqsimoti. Ishlab 
chiqarishdagi 
vazifalarini 
ijtimoiy 
xarakteriga 
binoan 
taqsimlanishi.
4.3 Xodimlarning kasbiy mehnat taqsimoti. Mehnat taqsimotining 
afzalliklari. Mehnat psixologlari bilan mehnat fiziologlarining 
ilmiy 
tadqiqotlari. 
Muayyan 
sharoitda 
mehnatni 
ixtisoslashtirish. Mehnat taqsimotining darajalari.
4.4 Makro va mikroiqtisodiyot ishlab chiqarish tarmoqlarida 
mehnat taqsimoti. Mehnat taqsimotining samaradorligini 
oshirish shartlari. Mehnat kooperatsiyasi va uning shakllari.
4.5 Yakka hunarmandchilikka nisbatan kooperatsiya mehnatning 
ijtimoiy samaradorligi. Mehnat kooperatsiyasining maqsadi. 
4.6 Ixtisoslashtirilgan 
tsexlarning 
tsexlararo 
kooperatsiyasi. 
Ixtisoslashtirilgan uchastkalarning tsex ishlab chiqarishidagi 
mehnat kooperatsiyasi. Kasblar o`rindoshligi va ko`p jihozda
ishlash. 
5 
Ish joylarini tashkil etish, ixtisoslashtirish va rejalashtirish  
1 
5.1 Ish joylari to`g`risida tushuncha va ularning turkumlanishi. 
Mehnatning 
xarakteri, 
qo`l 
kuchi 
ishlatiladigan 
va 
mexanizatsiyalashtirilgan ish joylari. Ish joylariga xizmat 
ko`rsatish. Ish joylarining tashkil etilishi. 
 
5.2 Xodim yoki rahbar o`ziga yuklatilgan vazifani muvaffaqiyatli 
bajarishi. Ish joyining tashkil etishga qo`yiladigan talablar. Ish 
joylarining tashkil etilish holatini vizual kuzatuv uslubi. 

---

261 
5.3 Ish joylarini muvaffaqiyatli ravishda to`g`ri tashkil etish. Ish 
joylarining ixtisoslashtirilishi. Ish joylarini rejalashtirish.
5.4 Mehnat vositalari va buyumlarini joylashtirish qoidalari. Ish 
joyining eng muhim elementlari, boshqarish va uskunalar 
ishini nazorat qilib turish. 
5.5 Ish joylarini uskunalashtirish 
va jihozlash. Mehnatni 
yengillashtirish va uning samaradorligini oshirish. Ish joylarini 
uskunalash va jihozlashtirish.