Mekong Daryosi kirish

KAMBODJA SEVLI VA MEKONG DELTA UCHUN MAXSUS MASALLAR

Mekongning yuqori oqimidan farqli o'laroq, yillik suv toshqini darajasi, davomiyligi va vaqti Kambodja tekisligi (shu jumladan Tonle Sap-Buyuk ko'l tizimi) va Mekong deltasining gidrologiyasida asosiy omil hisoblanadi (1-rasm).

Aynan shuning uchun ham ushbu ikkita noyob gidrologik tizim alohida e'tiborga loyiqdir.

Kambodja aholisining aksariyati tirikchilik uchun Tonle Sap-Buyuk ko'l tizimi tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan tabiiy resurslarga tayanadi. Bu dunyodagi eng samarali ekotizimlardan biridir. Tizimning gidrologiyasi Tonle Sap daryosining oÿziga xos mavsumiy burilishlari bilan tavsiflanadi. Bu nam mavsumda, Mekongdagi oqimning ko'payishi suvning Tonle Sap daryosi va Buyuk ko'lga qaytib kelishiga sabab bo'lganda sodir bo'ladi. Ko'lda teskari oqimning ta'siri keskin;

Ko‘lning maydoni olti marta, 2500 km2 dan 15000 km2 gacha oshadi.
O’rtacha chuqurlik koÿrib chiqilayotgan yilga qarab 1 m dan 6–9 m gacha oshadi.
Hajmi 1,5 km3 dan 60-70 km3 gacha oshadi.
Ko'l atrofida hosil bo'lgan ulkan suv toshqini tekisligi ulkan tabiiy resurs bo'lib, u turli xil afzalliklar qatorida Kambodjaning serhosil ichki baliqchiligi bog'liq bo'lgan ko'plab tijorat ahamiyatga ega baliq turlarini boy oziqlantirish uchun zamin yaratadi.

Katta tabiiy suv ombori vazifasini bajaradigan Tonle Sap-Buyuk ko'l tizimi Mekong oqimining quyi oqimida Vetnam janubidagi Delta mintaqasiga katta ta'sir ko'rsatadi. Nam mavsum oxirida, Mekongdagi oqim pasayishni boshlaganda, Tonle Sap oqimi orqaga qaytadi.

Suv Tonle Sap daryosi orqali Buyuk ko'l atrofidagi keng toshqinlardan Mekongning asosiy oqimiga, so'ngra Deltaga oqib tushadi. Oqimning noyob teskarisi Tonle Sapning quyi oqimidagi odamlarga sezilarli foyda keltiradi. Bularga quyidagilar kiradi:

• 
  nam mavsumda eng yuqori oqim tezligini mo'tadillashtirish orqali Tonle Sapning quyi oqimida suv toshqini kuchayishini kamaytirish;
  
• 
  qurg'oqchilik davrida sug'orish uchun qo'shimcha suv bilan ta'minlash;
  
• 
  Janubiy Xitoy dengiziga oqib tushadigan chuchuk suv miqdorini ko'paytirish va shu bilan qurg'oqchilik davrida Deltaga sho'r suvning kirib borishini kamaytirish;
  
• 
  ho'l mavsum oylarini oziqlantirish va Buyuk ko'l atrofidagi yuqori mahsuldor suv toshqinlarida o'stirishni o'tkazgan balog'atga etmagan baliqlarning katta qismini olib kelish.