Menejement rivojlanishining tarixiy shart – sharoitlari

106. Yetakchilik xulqi kontsepsiyalari

Ular (oldingi nazariyadagi) kim yetakchi boladi savolidan yetakchilar nima va qanday qiladilar savoli tomon siljiganlar, ya’ni yetakchilarni maxsus dasturlar bo‘yicha tayyorlash imkoniyatini ko‘zda tutganlar. Bunda quyidagilar eng ahamiyatli konsepsiyalar sanaladi. 1. Rahbarlikning uchta uslubi konsepsiyasi. 0 ‘rganish uchta yetakchilik usullari: avtoritar, demokratik va passivdan foydalanishni samarali solishtirishdan iborat bolgan. Ammo qandaydir bitta uslubning samarali yetakchilik bilan bevosita aloqasi topilmagan. 2. Ogayo shtati universitetining tadqiqotlari. Rahbarlikning ikki omili nazariyasini ishlab chiqishga baglshlangan. Ikkita o‘zgaruvchanlar: munosabatlarning tuzilishi va ushbu tuzilma doirasidagi munosabatlar asos qilib olingan. Birinchisiga yetakchi tomonidan guruhda yaratilgan munosabatlar tuzilmasi: rollarni belgilash, kommunikatsion oqimlar, ish qoidalarini belgilash kiradi. Ikkinchisi o‘z ichiga yetakchi va ergashuvchilar o‘rtasidagi munosabatlarni oladi. Tadqiqotchilar ikkita xulosa chiqarganlar. Birinchisi, munosabatlarning tuzilishi va ishga qanchalik ko‘p e’tibor qaratiladi4. Boshqaruv tizimi konsepsiyasi (R.Likert). Michigan universiteti yondashuvlariga asoslangan holda, u samarali yetakchilar tomonidan foydalaniladigan boshqaruvning umumiy namuna218 larini o‘rganishni o‘tkazdi. Keyingilar asosiy e’tiborni insoniy omilga qaratayotganliklari va maqsadlarga erishish bo‘yicha ishni bajarishga guruhli yondashuvni rivojlantirishga intilayotganliklarida topdi. Ular tomonidan yetakchilar ikki toifaga ajratilgan: — xodimlarga qaratilg.