40
chora-tadbirlarni ishlab chiqish o‘ta dolzarb masala bo‘lib qolaveradi. Bu
tadbirlar qatoriga quyidagilar kiradi (10-jadval).
10-jadval
Kredit riskini kamaytirish usullari
19
№
Riskni kamayti-
rish choralari
Izoh
1. Mijozning kreditga
layoqatliligini
baholash
Bu usul mijozning reytingini aniqlashni
ko‘zda tutadi. Qarzdorni baholash mezonlari har
bir bank uchun qattiq individuallashgan bo‘lib,
uning amaliyotdagi mavqeyidan kelib chiqishi va
vaqti-vaqti bilan qayta ko‘rib chiqilishi lozim.
2.
Bitta qarz
oluvchiga
beriladigan
kreditning
summasini
kamaytirish
Bu usul mijozning
kreditga layoqatliligiga
to‘liq amin bo‘lmagan hollarda qo‘llaniladi.
3.
Kreditlarni
sug‘urtalash
Kreditni sug‘urtalash uning qaytmaslik riskini
to‘liq
sug‘urtalash
bilan
shug‘ullanuvchi
tashkilot zimmasiga yuklanishini nazarda tutadi.
4.
Etarli ta’minotni
talab qilish
Bu usul bankdan berilgan summaning
qaytishini va foiz olinishini kafolatlaydi.
5.
Diskontli ssudalar
berish
Bu ssudalar unchalik katta bo‘lmagan
darajada kredit riskini pasaytirishga yordam
beradi. Bunday usullarda
kredit berish kreditga
minimum to‘lov olishni ta’minlaydi.
Kredit risklarining banklar uchun dolzarb muammoligi shundaki, kredit
riski mavjud bo‘lgan holda kreditor (bank) da qarz oluvchi tomonidan kredit
shartnoma shartlarini, uning o‘z majburiiyatlarini belgilangan vaqtda bajara
olish imkoniyatiga ishonchsizlik hosil bo‘ladi. Ma’lumki,
bank amaliyotida
asosiy foyda berilgan kreditlar bo‘yicha olinadigan foizlardam tashkil topadi.
Qarz oluvchi tomonidan olingan kreditlar bo‘yicha foiz stavkasining yoki
kreditning asosiy summasining o‘z vaqtida to‘lanmasligi yoki umuman
to‘lanmasligi bank foydasining kamayishi oqibatida
bankning kelajakdagi
mablag’lari salmog’ining tushib ketishiga olib keladi.
19
Y.Abdullayev, T.Qoraliyevavboshqalar. “Bank ishi”. O‘quv qo‘llanma. T: Iqtisod moliya. 2010.
41
“DAT“Asaka” bank (OAJ) Toshkent viloyat filialining kredit
Do'stlaringiz bilan baham: 
