Metall yoki qotish- ma qo‘llanilishi Namuna raqami Namuna rangi Namuna xususiyatlari Metall yoki qotishma nomi

2. Metall qirqish asboblari
Chilangarlik qaychilari. Metall qirqishda ishlatiladigan qaychilar dastaki, 
richagli (mexanik) va elektr qaychilarga bо‘linadi. О‘quv ustaxonalarida, kо‘pincha, 
dastaki qaychilar ishlatiladi (60-rasm).
a)
b) d) e)
60-rasm. Chilangarlik qaychilari: a) tо‘g‘ri; b) universal; d) richagli (mexanik); e) elektr 
qaychilar.

---

57
57
Dastaki qaychilar о‘naqay va chapaqay bо‘ladi 
(61-rasm). 
Omburlar. Ombur – mix sugʻurish, narsalarni 
qisib ushlash, egish, qirqish uchun ishlatiladigan ikki 
jagʻli asbobdir (62-rasm). 
Otvyortka turli detallarni biriktirish 
da foyda-
laniladigan shuruplarni burab bо‘shatish va qotirish 
uchun ishlatiladigan dastaki (qо‘l) asbobdir (63-rasm). 
Chilangarlik arralari. Turli xil qalinlikdagi tu-
nuka va listlarni, har xil profildagi prokatlarni arra-
lashda chilangarlik arralari ishlatiladi. Arralash yо‘li 
bilan pazlar, shlitsalar ham ochiladi. 
Chilangarlik arralari dastaki va stanokli turlarga 
bо‘linadi (64-rasm).
a) b)
61-rasm. O‘naqay (a) va
chapaqay (b) qaychilar.
62-rasm. Ombur turlari.
63-rasm. Otvyortka: 1 – dasta; 2 – sterjen;
3 – ishchi qism (uchi).
20 cm
64-rasm. Chilangarlik arralari turlari.
Chilangarlik omburi
О‘tkir jag‘li ombur
Yumaloq jag‘li ombur
Yassi jag‘li ombur
a) dastaki
b) stanokli
3
2
1

---

58
58
Zubilo. Metallar zubilo va kreys mey sellar 
yor damida qirqiladi va tarash lanadi (65-rasm).
Chilangarlik bolg‘alari. Metallarni bolg‘a-
lash (egish, bukish, tо‘g‘rilash), parchinlash, 
zu bilo yordamida qirqishda chilangarlik bol-
g‘alaridan foydalaniladi (66-rasm). Ular kvad-
rat (tо‘g‘ri to‘rtbur chak), doiraviy muxrali 
bo‘lib, og‘irligi 200, 400, 500, 600 g gacha 
bо‘ladi.
Yupqa tunukalarni egish, bukish, tekislash va boshqa ishlarni bajarishda