Metallarning akseptorli ligandlar bilan kompleks birikmalari. Reja


Markaziy atomga xos bo’lgan koordinatsion sonlar


Download 73 Kb.
bet3/4
Sana24.12.2022
Hajmi73 Kb.
#1061438
1   2   3   4
Bog'liq
Metallarning akseptorli ligandlar bilan kompleks birikmalari.

Markaziy atomga xos bo’lgan koordinatsion sonlar

Davr
lar



Markaziy
atomlar



Hosil bo’ladigan koordinasion birikmalarda markaziy atomning koordinasion sonlari

2

3

4

5

6

Tekis kvad.

7

8

9

1
2
3
4
5
6
7

H-He
Li-Ne
Na-Ar
K-Kr
Rb-Xe
Cs-Rn
Fr-Ku

+
+
+
+
+
+
+

-
+
+
+
+
+
+

-
+
+
+
+
+
+

-
-
+
+
+
+
+

-
-
+
+
+
+
+

-
-
+
+
+
+
+

-
-
-
+
+
+
+

-
-
-
+
+
+
+

-
-
-
-
+
+
+

Jadvaldan ko’ramizki, bir davrdan ikkinchi davrga o’tilganda elementlarning koordinatsion soni ortib boradi. Birinchi davr elementlarining koordinatsion soni 2 ga teng. Ikkinchi davr elementlari o’zining bitta s-va uchta p-orbitallar hisobiga qatnasha oladi. Ularning koordinatsion soni 4 ga teng. Uchinchi davr elementlarining atomlariga o’tilganda d-orbitallar ham ishtirok eta olishi sababli ularning koordinatsion soni 6 ga teng bo’lishi mumkin (s, p va d-orbitallar hisobiga), oltinchi va yettinchi davr elementlarining atomlari uchun yuqoriroq qiymatga ega bo’lgan koordinatsion sonlar uchraydi.


Ligandlar sifatida anionlar (F-, OH-, CN-, SCN-, NO2-, CO32-, CrO42- va hokazalar) neytral molekulalar (H2O, NH3, CO, N2, NO, N2H4, NH2-(CH2)2-NH2 va boshqalar) ishtirok etadi. Har bir ligandda bitta yohud bir nechta taqsimlanmagan (erkin) elektron juft bo’ladi.ba’zan tarkibida taqsimlanmagan elektron juftlar bo’lmagan, lekin p-bog’lanishda ishtiroki eta oladigan elektronlari bor molekulalar ham ligandlik rolini bajaradi. Ligandning s- va p-orbitallari bilan markaziy atomdagi bo’sh orbitallar o’zaro ta’sirlanishi natijasida δ-bog’lanish, ligandning p- va d-orbitallari bilan markaziy atomning bo’sh orbitallari orasida π-bog’lanishlar yuzaga chiqadi, (lekin s-va px-orbitallari o’zaro qoplanilaganda har doim δ-bog`lanish hosil bo`ladi). Ligandlarning donorlik xossalari ulardagi s va p-orbitallardagi elektron juftlar hisobiga; akseptorlik xossalari esa, bo’sh p-va d-orbitallar hisobiga amalga oshadi. Quyidagi jadvalda ligandlarning elektron donorlik vazifasini bajaruvchi atomlar ko’rsatilgan.

Download 73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling