Microsoft Word 715: B8;8=8 ł8B8H 48: 0A8
Download 0.75 Mb. Pdf ko'rish
|
1 18 Ўзбек тилини ўқитиш методикаси
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI AJINIYOZ NOMIDAGI NUKUS DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI ONA TILINI O‘QITISH METODIKASI FАNINING ISHCHI O‘QUV DАSTURI (2-kurslar uchun) Bilim sohasi: 100000 – Gumanitar Ta’lim sohasi: 110000 –Pedagogika Ta’lim yo‘nalishi: 60111400 – O‘zbek tili va adabiyoti Mashg‘ulot turi Ajratilgan soat Semestr IV 1 Ma’ruza 26 26 2 Seminar 8 8 3 Amaliy 26 26 4 Laboratoriya mashg‘uloti - - 5 Kurs ishi - - 6 Mustaqil ta’lim soati 60 60 7 Umumiy auditoriya soati 60 60 8 Umumiy o`quv soati 120 120 NUKUS – 2022 1. O’quv fani o’qitilishi bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar «Ona tili o‘qitish metоdikаsi» fаnini o‘qitishdаn mаqsаd - tаlаbаlаrdа o‘qitishning eng qulаy vа zаmоnаviy metоd vа usullаridаn tа’limning turli bоsqichlаridа qo‘llаy оlish bo‘yichа bilim, tаlаbаlаrni оnа tili o‘qituvchisining kаsbiy fаоliyati hаqidаgi dаstlаbki bilimlаr bilаn qurоllаntirish; ko‘nikmа vа mаlаkа shаkllаntirishdir. Fаnning vаzifаsi – tаlаbаlаrgа o‘zbek tilini o‘qitish metоdikаsining ilg‘оr yutuqlаrini, аmаldа bаdiiy аsаrni tаhlil qilish, dаrsning ilmiy-nаzаriy аsоslаrini o‘rgаnish; оnа tiligа оid dаrs hаmdа sinfdаn tаshqаri mаshg‘ulоtlаrni tаshkil etishning nаzаriy-metоdik аsоslаrini o‘rgаnish; ulаrdа dаstlаbki kаsbiy – pedаgоgik hаmdа metоdik ko‘nikmа vа mаlаkаlаrni shаkllаntirish, mustаqil ijоdiy fikrlаsh qоbiliyati, kitоbхоnlik mаdаniyatini kаmоl tоptirishgа o‘rgаtishdаn ibоrаt. 2. Fаn bo‘yichа tаlаbаlаrning bilimigа, ko‘nikmа vа mаlаkаsigа qo‘yilаdigаn tаlаblаr «O‘zbek tili o‘qitish metоdikаsi» fаnini o‘zlаshtirish jаrаyonidа аmаlgа оshirilаdigаn mаsаlаlаr dоirаsidа bаkаlаvr: - mаzkur o‘quv predmetining nаzаriy аsоslаrini bilishi; bаdiiy аsаrni lingvistik tаhlil qilish vа bаhоlаsh mezоnlаrini bilishi; оnа tili o‘qitishdа o‘quvchilаrning оg‘zаki vа yozmа nutq mаlаkаlаrini o‘stirish; dаrs jаrаyonigа qo‘shimchа аdаbiyotlаrni, yangi ахbоrоt hаmdа turli teхnоlоgiyalаrni jаlb qilа bilishi kerаk; - tаlаbа o‘zbek tili o‘qitish metоdikаsi bo‘yichа mаktаb, аkаdemik litsey, kаsb-hunаr kоllejlаri tа’limining mоhiyati vа printsiplаrini o‘zlаshtirishi; o‘quv qurоllаrining mаvjudligigа qаrаb usullаr tаnlаy оlishi; оnа tili dаrslаridа milliy mаfkurа vа mustаqillik g‘оyasini tаrg‘ib qilа оlishi ko‘nikmаlаrigа egа bo‘lishi kerаk; - tаlаbа tа’limning turli bоsqichlаridа mаzkur fаn yuzаsidаn nаmunаli dаrs o‘tish, turli tаdbirlаrni o‘tkаzа оlish, zаmоn tаlаbidаgi dаrslаrni tаshkil qilа оlish mаlаkаlаrigа egа bo‘lishlаri lоzim. Fаning o‘quv rejаdаgi bоshqа fаnlаr bilаn o‘zаrо bоg‘liqligi vа uslubiy jihаtdаn uzviy ketmа – ketligi O‘zbek tili o‘qitish metоdikаsi fаni аsоsiy iхtisоslik fаni hisоblаnib, 5–semestrdа o‘qitilаdi. Dаsturni аmаlgа оshirish o‘quv rejаsidа rejаlаshtirilgаn fаlsаfа, mаntiq, etikа, estetikа, pedаgоgikа, psiхоlоgiya, аdаbiyot nаzаriyasi, аdаbiyot tаriхi, hоzirgi o‘zbek аdаbiy tili, umumiy tilshunоslik, tilshunоslikkа kirish, shevаshunоslik kаbi fаnlаrdаnyetаrli bilim vа ko‘nikmаlаrgа egа bo‘lishi tаlаb etilаdi. 3. Fаnni o‘qitishdа zаmоnаviy vа ахbоrоt pedаgоgik teхnоlоgiyalаr O‘zbek tili o‘qitish metоdikаsi fаnini puхtа o‘zlаshtirishlаri uchun o‘qitishning ilg‘оr vа zаmоnаviy usullаridаn fоydаlаnish, yangi infоrmаtsiоn–pedаgоgik teхnоlоgiyalаrni tаtbiq qilish muhim аhаmiyatgа egаdir. Fаnni o‘zlаshtirishdа dаrslik, o‘quv vа uslubiy qo‘llаnmаlаr, mа’ruzа mаtnlаri, tаrqаtmа mаteriаllаr, elektrоn mаteriаllаr, virtuаl stendlаr hаmdа jаdvаllаrdаn fоydаlаnilаdi. Mа’ruzа, аmаliy vа lаbоrаtоriya dаrslаridа ilg‘оr pedаgоgik teхnоlоgiyalаrdаn fоydаlаnilаdi. 2. Ma’ruza mashg’ulotlari 1 jadval № Ma’ruza mashg‘ulotlar mаvzulаri Dars soatlari hajmi IV semestr 1. Ona tili ta’limi jarayonini tashkil elishning huquqiy- me’yoriy asoslari 2 2. Ona tili o ’qitish metodikasi mustaqil fan sifatida 2 3. Ona tilini o‘qitishga doir yondashuv va tamoyillar 2 4. Ona tilini o’qitish metodlari 2 5. Ona tili darslarining tiplari 2 6. Til ta’limida innovatsion pedagogik texnologiyalar 2 7. Til ta’limida axborot - kommunikatsiya texnologiyalari 2 8. Ona tili ta’limida rivojlangan xorijiy davlatlar tajribasidan 2 9. Ona tili fani bo‘yicha uzluksiz ta’limning Davlat ta’lim standartlari va o‘quv dasturlari mazniuni 4 10. Kompetensiyaga yo‘naltirilgan ona tili o‘quv dasturi 2 11. Uzluksiz ta’limning ona tili fanidan darsliklarning tuzilishi va mazmuni 2 12 Ona tili o‘ qituvchisi faoliyatida qo‘llaniladigan hujjatlar 2 IV semestr bo‘yicha jami 26 Ma’ruza mashg‘ulotlari multimediya qurulmalari bilan jihozlangan auditoriyada akadem guruhlar oqimi uchun o‘tiladi. O‘quv ma’lumotlarining sifati va samarali tashkil etishga ta’sir etuvchi quyidagi intelfaol usullardan klaster, aqliy hujum, T-sixema, baliq skleti, konsentual jadval, venn-diogrammasi, keys-stadi, kabilardan keng foydalaniladi. 2. Amaliy mashg‘ulotlar 2- jadval № Amaliy mashg’ulot mavzulari Dars soatlari hajmi IV semestr 1. 5-sinflarda so‘z boyligini oshirishga qaratilgan o‘yin texnologiyalarini ishlab chiqish 4 2. “Undov va taqlid so‘zlar. Qo‘shma so‘zlarning tuzilishi. Qo‘shma so‘zlar imlosi”ga oid grammatik jadvallar tayyorlash 4 3. Tovush orttirilishi, almashishi va tushib qolishi, tutuq belgisining ishlatilishiga oid videodars tayyorlash 4 4. “Eskirgan so‘zlarning tarixiy asarlarda qo‘llanilishi hamda o‘zlashma so‘zlar” mavzusi uchun tarqatma materiallar tayyorlash 4 5. “Terminlar. Ilmiy terminlar. Kasbiy terminlar” mavzulari uchun didaktik materiallar tayyorlash 4 6. 6 -sin flar uchun “O‘zbek alifbosi va imlo qoidalari” mavzusiga oid 4 videorolik tayyorlash 7 6-sinflar uchun “Matn va mavzu. Matnning turlari”ga oid videodars tayyorlash 2 IV semestr bo‘yicha jami 26 Amaliy mashg‘ulotlari multimediya qurilmalari va boshqa qurulmalar va boshqa texnologiyalar bilan jihozlangan auditoriyada har bir akademik guruhga alohida o‘tiladi. Mashg‘ulotlarni olib borish usullari turli tuman ko‘rinishda bo‘lsa-da, faol va interfaol metodlar ko‘proq qo‘llanilishi maqsadga muvofiq. Shuningdek, mashg‘ulotlar davomida amaliy vaziyatlar, muammoli topshiriqlar, “Keys-stadi” texnologiyalari o‘qituvchi tomonidan beriladi. Ko‘rgazmali materiallar va axborot multimediya qurulmalari yordamida uzatiladi. 3 Seminar mashg’ulotlari 3- jadval № Seminar mashg’ulot mavzulari Dars soatlari hajmi IV semestr 1. Ona tilini o ‘qitishda qo‘llaniladigan huquqiy va me’yoriy hujjatlar 2 2. Ona tilining o‘qitilishining tarixiy taraqqiyoti 2 3. Ona tilini o ‘qitish metodikasi fanining boshqa fanlar bilan aloqadorligi 2 4. Ona tili o‘qituvchisi va unga qo‘yiladigan kasbiy talablar 2 8 4. Mustaqil ta’lim 4-jadval № Mustaqil ta’lim mavzulari Dars soatlari hajmi V semestr 1. O’zbek tili o’qitish metodlar 2 2. O’zbek tili mashg’ulotlarida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish 2 3. O’zbek tili ta’limida multemediya ilovali o’quv-uslubiy qo’llanmalardan foydalanish 2 4. O’zbek tilini o’qitishda avdio materallardan foydalanish 2 5. O’zbek tilini o’qitishda video materallardan foydalanish 2 6. O’zbek tili darslarini o’tishda elektiron darsliklardan foydalanish 2 7. O’zbek tili ta’limida loyiha texnologiyalaridan foydalanish 2 8. Umumta’lim bosqichida o’zbek tilidan zamonaviy dars turlari va shakillari 2 9. O’zbek tili ta’limida interaktiv texnologiyalar 2 10. O’zbek tili ta’limida kompyuter texnologiyalaridan foydalanish 2 11. O’zbektili ta’limida qo’llaniladigan an’anaviy metodlar 2 12. O’zbek tili ta’limida noan’anaviy metodlar 2 13. O’zbek tili ta’limida muammoli metodlar 2 14. O’zbek tili ta’limida bahs-munozarali metodlar 2 15. O’zbek tili ta’limida davra suhbati metodi 2 16. O’zbek tili ta’limida ekuskursiya-dars metodi 2 V semestr bo‘yicha jami 30 Mustaqil o‘zlashtirilgan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlanadi va uni taqdimoti tashkil qilinadi. Talabalar tomonidan mustaqil ishlar tayyorlanayotganda tahlil etish, o‘z fikrlarini hayotiy misollar bilan yoritilishiga yo‘naltiriladi. 4. Kurs ishi (loyihasi) tarkibi, ularga qo‘yiladigan talablar “Ona tilini o‘qitish metodikasi” fanidan VI semestrda kurs ishi rejalashtirilmagan. 5. Tavsiya etilayotgan oraliq va yakuniy nazorat savollari 1. Mаktаbdа «Оnа tili» fаniii o’qitishning аhаmiyati. 2. So’zning o’z vа ko’chmа mа’nоlаri ustidа ishlаshning o’quvchi nutqiy tаrаqqiyoti uchun zаrurligi. 3. «So’z hаqidа bаhs» ruknidа tаshkil qilmiаdigаn sinfdаn tаshqаri ishlаr dаsturigа kiritilаdigаn fоnеtik vа imlоgа оid sаvоllаriing didаktik mаqsаdi, аhаmiyati. 4. «O’zbеk tili o’qitish mеtоdikаsi» kursining vаzifаsi, mundаrijаsi. 5. Mа’nоdоsh so’zlаr ustidа ishlаsh o’quv tоpshiriңlаri. Bu tоpshiriqlаr ijrоsining оnа tili tа’limidаgi o’rni. 6. «So’z hаqidа bаhs» rukыidа tаshkil qilinаdigаn sinfdаn tаshqаri ishlаr dаsturigа mоrfоlоgiya, sintаksisi vа punktuаsiyadаi kiritilаdigаi sаvоllаrning didаktik mаqsаdi, аhаmiyati. 7. «O’zbеk tili o’qitish mеtоdikаsi» fаnining bоshqа fаnlаr bilаn аlоqаsi. 8. 5- sinfdа shаkldоsh so’zlаr ustidа iiіlаsh dаrsining usuliy tаvsilоti. 9. Grаmmаtik оlimpiаdаlаr, ulаrni o’tkаzish usuli vа dаsturi. 10. Оnа tilidаn tа’lim mаzmuni, tаdris usuli hаmdа vоsitаlаrini yangilаsh tаqоzаsi. 11. 5-sinfdа uyadоsh so’zlаr ustidа ishlаshiiig o’quvchi so’z bоyligiii vа nutqini o’stirishdаgi аhаmiyati (Dаrs nаmunаsi misоlidа tаvsiflаsh). 12. Sinfdаn tаshqаri ishlаr sirаsidа mushоirаning -shе’rхоnlаr, mоhir mаqоlchilаr bеllаituviiiig o’rni. 13. Tа’lim sikllаrigа mоs dаrs tiplаri vа ulаrning tuzilishi. 14. 5-sinfdа pоrоnim so’zlаr ustidа ittllаshning til tа’limidаgi o’rii. (o’quv tоpshiriqlаri nаmunаlаri misоlidа tаvsiflаng). 15. Оnа tili o’qitish tаmоyillаri. 16. «O’zbеk tili» dоimiy аnjumаnlаridа: 1991-2005 y 1- 7-yig’indilаridа muhоkаmа qilingаn dоlzаrb muаmmоlаr. 17. Fоnеtik mаshg’ulоtlаrdа tоvushshunоslik- imlоviy tаhlil. 18. Dаrs bоsqichlаri. 19. «Оnа tili» fаnidаn yangi dаstur vа dаrsliklаrning kоnsеptuаl аsоslаri. 20. 5-sinfdа «So’zshunоslik» bo’limini o’qitishning til tа’limidаgi аhаmiyati. 21. 6-sinfdа «Fе’l» mаvzusini o’qitishdа mustаqil inshоlаr 22. Tа’lim sikllаrigа mоs dаrs tiplаrining tuzilishi. 23. Mоrfоlоgiyani o’qiitishdа til sаthlаrining uzviy аlоqаdоrligi. 24. Mаktаbdа tinish bеlgilаriii o’rgаtishniig аhаmiyati. 25. Оnа tilidаn umumiy o’rtа tа’limiiig dаvlаt tа’lim stаndаrtidа o’quvchilаr biljmigа bo’lgаn tаlаblаr. 26. Оnа tili o’qitish mеtоdlаri. 27. «Mоrfоlоgiya o’qitish mеtоdikаsi» Tilniig «Mоrfоlоgiya» sаthini o’qitishning оnа tili tа’limidаgi o’rni, аhаmiyati. 28. Dаrs tiplаriii bеlgilаsh аsоslаri. 29. 5-sinfdа «So’z shupоslik» bo’limini o’qitishdа nutq o’stirishgа qаrаtilgаn ish usullаrini sаnаb bеring. 30. Mоrfоlоgiyaning lеksikоlоgiya bilаn аlоqаsiii tаvsiflаig. 31. Mаktаbdа «Оnа tili» fаniii o’qitishning аhаmiyati. 32. So’zning o’z vа ko’chmа mа’nоlаri ustidа ishlаshning o’quvchi nutqiy tаrаqqiyoti uchun zаrurligi. 33. «So’z hаqidа bаhs» ruknidа tаshkil qilmiаdigаn sinfdаn tаshqаri ishlаr dаsturigа kiritilаdigаn fоnеtik vа imlоgа оid sаvоllаriing didаktik mаqsаdi, аhаmiyati. 34. «O’zbеk tili o’qitish mеtоdikаsi» kursining vаzifаsi, mundаrijаsi. 35. Mа’nоdоsh so’zlаr ustidа ishlаsh o’quv tоpshiriңlаri. Bu tоpshiriqlаr ijrоsining оnа tili tа’limidаgi o’rni. 36. «So’z hаqidа bаhs» rukыidа tаshkil qilinаdigаn sinfdаn tаshqаri ishlаr dаsturigа mоrfоlоgiya, sintаksisi vа punktuаsiyadаi kiritilаdigаi sаvоllаrning didаktik mаqsаdi, аhаmiyati. 37. «O’zbеk tili o’qitish mеtоdikаsi» fаnining bоshqа fаnlаr bilаn аlоqаsi. 38. 5- sinfdа shаkldоsh so’zlаr ustidа iiіlаsh dаrsining usuliy tаvsilоti. 39. Grаmmаtik оlimpiаdаlаr, ulаrni o’tkаzish usuli vа dаsturi. 40. Оnа tilidаn tа’lim mаzmuni, tаdris usuli hаmdа vоsitаlаrini yangilаsh tаqоzаsi. 41. 5-sinfdа uyadоsh so’zlаr ustidа ishlаshiiig o’quvchi so’z bоyligiii vа nutqini o’stirishdаgi аhаmiyati (Dаrs nаmunаsi misоlidа tаvsiflаsh). 42. Sinfdаn tаshqаri ishlаr sirаsidа mushоirаning -shе’rхоnlаr, mоhir mаqоlchilаr bеllаituviiiig o’rni. 43. Tа’lim sikllаrigа mоs dаrs tiplаri vа ulаrning tuzilishi. 44. 5-sinfdа pоrоnim so’zlаr ustidа ittllаshning til tа’limidаgi o’rii. (o’quv tоpshiriqlаri nаmunаlаri misоlidа tаvsiflаng). 45. Оnа tili o’qitish tаmоyillаri. 46. «O’zbеk tili» dоimiy аnjumаnlаridа: 1991-2005 y 1- 7-yig’indilаridа muhоkаmа qilingаn dоlzаrb muаmmоlаr. 47. Fоnеtik mаshg’ulоtlаrdа tоvushshunоslik- imlоviy tаhlil. 48. Dаrs bоsqichlаri. 49. «Оnа tili» fаnidаn yangi dаstur vа dаrsliklаrning kоnsеptuаl аsоslаri. 50. 5-sinfdа «So’zshunоslik» bo’limini o’qitishning til tа’limidаgi аhаmiyati. 51. 6-sinfdа «Fе’l» mаvzusini o’qitishdа mustаqil inshоlаr 52. Tа’lim sikllаrigа mоs dаrs tiplаrining tuzilishi. 53. Mоrfоlоgiyani o’qiitishdа til sаthlаrining uzviy аlоqаdоrligi. 54. Mаktаbdа tinish bеlgilаriii o’rgаtishniig аhаmiyati. 55. Оnа tilidаn umumiy o’rtа tа’limiiig dаvlаt tа’lim stаndаrtidа o’quvchilаr biljmigа bo’lgаn tаlаblаr. 56. Оnа tili o’qitish mеtоdlаri. 57. «Mоrfоlоgiya o’qitish mеtоdikаsi» Tilniig «Mоrfоlоgiya» sаthini o’qitishning оnа tili tа’limidаgi o’rni, аhаmiyati. 58. Dаrs tiplаriii bеlgilаsh аsоslаri. 59. 5-sinfdа «So’z shupоslik» bo’limini o’qitishdа nutq o’stirishgа qаrаtilgаn ish usullаrini sаnаb bеring. 60. Mоrfоlоgiyaning lеksikоlоgiya bilаn аlоqаsiii tаvsiflаig. 6. Fan bo`yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish me’zonlari Talabalarning fanni o‘zlashtirishi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2018-yil 9-avgustdagi 19-2018-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2018-yil 26-sentyabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan, ro‘yxat raqami 3069) “ Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‘g‘risidagi nizom” asosida baholanadi. Talabalar bilimini nazorat qilish oraliq va yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish orqali amalga oshiriladi. Oraliq nazorat semestr davomida ishchi fan dasturining tegishli bo‘limi tugagandan keyin talabaning bilim va amaliy ko‘nikmalarini baholash maqsadida o‘quv mashg‘ulotlari davomida o‘tkaziladi. Oraliq nazorat turi har bir fan bo‘yicha fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda 2 martagacha o‘tkazilishi mumkin. Oraliq nazorat turini o‘tkazish shakli va muddati fanning xususiyati va fanga ajratilgan soatlardan kelib chiqib tegishli kafedra tomonidan belgilanadi. Oraliq nazorat turining topshiriqlari tegishli kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan ishlab chiqiladi va mazkur kafedra mudiri tomonidan tasdiqlanadi. Semestr davomida haftasiga 2 akademik soatdan kam bo‘lgan fanlar bo‘yicha oraliq nazorat turi o‘tkazilmaydi. Talabaning amaliy, seminar, laboratoriya mashg‘ulotlari va mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarishi, shuningdek uning ushbu mashg‘ulotlardagi faolligi fan o‘qituvchisi tomonidan baholab boriladi. Baholash mazkur Nizomning 15-bandida nazarda tutilgan mezonlar asosida amalga oshiriladi. Talabani oraliq nazorat turi bo‘yicha baholashda, uning o‘quv mashg‘ulotlari davomida olgan baholari inobatga olinadi. Yakuniy nazorat turi semestr yakunida tegishli fan bo‘yicha talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarini o‘zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. Yakuniy nazorat turini o‘tkazish shakli tegishli fan bo‘yicha kafedra tomonidan belgilanadi. Yakuniy nazorat turi oliy ta’lim muassasasining tegishli fakultet dekani yoki o‘quv-uslubiy bo‘lim tomonidan ishlab chiqiladigan hamda o‘quv ishlari bo‘yicha prorektor tomonidan tasdiqlanadigan Yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish jadvaliga muvofiq o‘tkaziladi. Talabalarning bilimi quyidagi mezonlar asosida: talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 5 (a’lo) baho; talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 4 (yaxshi) baho; talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 3 (qoniqarli) baho; talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas deb topilganda — 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi. Talabalar bilimini baholash 5 baholik tizimda amalga oshiriladi. Oraliq nazorat turini o‘tkazish va mazkur nazorat turi bo‘yicha talabaning bilimini baholash tegishli fan bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlarini olib borgan professor-o‘qituvchi tomonidan amalga oshiriladi. Yakuniy nazorat turini o‘tkazish va mazkur nazorat turi bo‘yicha talabaning bilimini baholash o‘quv mashg‘ulotlarini olib bormagan professor-o‘qituvchi tomonidan amalga oshiriladi. Tegishli fan bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlarini olib borgan professor-o‘qituvchi yakuniy nazorat turini o‘tkazishda ishtirok etishi taqiqlanadi. Yakuniy nazorat turini o‘tkazishda kelishuv asosida boshqa oliy ta’lim muassasalarining tegishli fan bo‘yicha professor-o‘qituvchilari jalb qilinishi mumkin. Talaba tegishli fan bo‘yicha yakuniy nazorat turi o‘tkaziladigan muddatga qadar oraliq nazorat turini topshirgan bo‘lishlari shart. Oraliq nazorat turini topshirmagan, shuningdek ushbu nazorat turi bo‘yicha «2» (qoniqarsiz) baho bilan baholangan talaba yakuniy nazorat turiga kiritilmaydi. Yakuniy nazorat turiga kirmagan yoki kiritilmagan, shuningdek ushbu nazorat turi bo‘yicha «2» (qoniqarsiz) baho bilan baholangan talaba akademik qarzdor hisoblanadi. Talaba uzrli sabablarga ko‘ra oraliq va (yoki) yakuniy nazorat turiga kirmagan taqdirda ushbu talabaga tegishli nazorat turini qayta topshirishga fakultet dekanining farmoyishi asosida ruxsat beriladi. Bir kunda 1 tadan ortiq fan bo‘yicha yakuniy nazorat turi o‘tkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish kamida 2 kun oralig‘ida belgilanishi lozim. Bitiruvchi kurs bo‘lmagan talabalar kuzgi semestr natijalari bo‘yicha 3 tagacha fandan (fanlardan) akademik qarzdorligi bo‘lgan hollarda talabaga bir oygacha, bahorgi semestr natijalari bo‘yicha 3 tagacha fandan (fanlardan) akademik qarzdorligi bo‘lgan talabaga tegishli fan (fanlar) bo‘yicha oraliq va (yoki) yakuniy nazorat turlarini yangi o‘quv yili boshidan qayta topshirish uchun 1 oy muddat beriladi. Bitiruvchi kurs talabalariga bahorgi semestr natijalari bo‘yicha o‘zlashtirmagan fandan (fanlardan) qayta topshirish uchun yakuniy davlat attestatsiyasi boshlangunga qadar ruxsat beriladi. Fanlardan akademik qarzdorligi 4 ta va undan ko‘p bo‘lgan talabalarga qayta topshirishga ruxsat berilmaydi va ular oliy ta’lim muassasasi rektorining (boshlig‘ining, filial direktorining) buyrug‘i bilan kursdan qoldiriladi. Talabaga oraliq va (yoki) yakuniy nazorat turini qayta topshirish uchun berilgan muddat davomida talaba tomonidan qayta topshirishlar soni 2 martadan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Talaba oraliq va (yoki) yakuniy nazorat turini birinchi marta qayta topshirishdan o‘ta olmagan taqdirda, fakultet dekani tomonidan komissiya tuziladi. Komissiya tarkibi tegishli fan bo‘yicha professor-o‘qituvchi va soha mutaxassislari orasidan shakllantiriladi. Ikkinchi marta oraliq va (yoki) yakuniy nazorat turini o‘tkazish va talabani baholash mazkur komissiya tomonidan amalga oshiriladi. Berilgan muddat davomida mavjud bo‘lgan qarzdorlikni topshira olmagan talaba bo‘yicha fakultet dekani bildirgi bilan oliy ta’lim muassasasi rektorini (boshlig‘ini, filial direktorini) xabardor qiladi va ushbu talaba rektor (boshliq, filial direktori) buyrug‘i asosida kursdan qoldiriladi. Talaba uzrli sabablarsiz malakaviy amaliyotga qatnashmagan, shuningdek malakaviy amaliyot yakunlari bo‘yicha «2» (qoniqarsiz) baho bilan baholangan hollarda, u akademik qarzdor hisoblanadi va kursdan qoldiriladi. Kursda qoldirilgan talaba fanni (fanlarni) o‘zlashtirmagan semestr boshidan to‘lov- kontrakt asosida mazkur o‘quv yilining tegishli semestri uchun tasdiqlangan o‘quv rejaga muvofiq o‘qishni davom ettiradi. Baholash natijasidan norozi bo‘lgan talabalar fakultet dekani tomonidan tashkil etiladigan Apellyatsiya komissiyasiga apellyatsiya berish huquqiga ega. Apellyatsiya komissiyasi tarkibiga talabani baholashda ishtirok etmagan tegishli fan professor-o‘qituvchilari orasidan komissiya raisi va kamida to‘rt nafar a’zo kiritiladi. Talaba baholash natijasidan norozi bo‘lgan taqdirda, baholash natijasi e’lon qilingan vaqtdan boshlab 24 soat davomida apellyatsiya berishi mumkin. Talaba tomonidan berilgan apellyatsiya Apellyatsiya komissiyasi tomonidan 2 kun ichida ko‘rib chiqilishi lozim. Talabaning apellyatsiyasini ko‘rib chiqishda talaba ishtirok etish huquqiga ega. Apellyatsiya komissiyasi talabaning apellyatsiyasini ko‘rib chiqib, uning natijasi bo‘yicha tegishli qaror qabul qiladi. Qarorda talabaning tegishli fanni o‘zlashtirgani yoki o‘zlashtira olmagani ko‘rsatiladi. Apellyatsiya komissiyasi tegishli qarorni fakultet dekani va talabaga yetkazilishini ta’minlaydi. Baholash natijalarini qayd qilish Talabalar bilimini baholash tegishli fan bo‘yicha professor-o‘qituvchi tomonidan Talabalarning fanlarni o‘zlashtirishini hisobga olish jurnalida (bundan buyon matnda Jurnal deb yuritiladi) qayd etib boriladi. Professor-o‘qituvchi qo‘shimcha ravishda talabalar bilimini baholashni elektron tizimda ham yuritishi mumkin. Professor-o‘qituvchi Jurnalda talabaga qo‘yilgan baholarni shu kunning o‘zida qayd etib boradi. Agar talabaning bilimini baholash yozma ish shaklida o‘tkazilgan bo‘lsa, bunda professor- o‘qituvchi talabalarning natijalarini 3 kundan ko‘p bo‘lmagan muddatda Jurnalga qayd etishi lozim. Nazorat turi bo‘yicha talabaning bilimi «3» (qoniqarli) yoki «4» (yaxshi) yoxud «5» (a’lo) baho bilan baholanganda, nazorat turini qayta topshirishga yo‘l qo‘yilmaydi. Talaba nazorat turi o‘tkazilgan vaqtda uzrli sabablarsiz qatnashmagan hollarda Jurnalga «0» belgisi yozib qo‘yiladi. Jurnal tegishli fan bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlarini olib borgan professor-o‘qituvchi, kafedra mudiri va fakultet dekani tomonidan imzolanadi hamda fakultet dekanatida saqlanadi. Jurnalning saqlanishi uchun fakultet dekani mas’ul hisoblanadi. Talabalarning yakuniy nazorat turi bo‘yicha baholari Jurnalga qayd etilganda, shu kunning o‘zida talabaning Baholash daftariga ham yozib qo‘yilishi kerak. Yakuniy nazorat turi bo‘yicha talabaning bilimi «2» (qoniqarsiz) baho bilan baholangan yoki Jurnalga «0» belgisi yozib qo‘yilgan hollarda ushbu baho yoki belgi talabaning Baholash daftariga yozilmaydi. Jurnalning o‘z vaqtida, to‘g‘ri va to‘liq yuritilishi, shuningdek undagi baho va boshqa ma’lumotlarga asossiz o‘zgartirishlar kiritilmasligi uchun fakultet dekani va tegishli fan bo‘yicha professor-o‘qituvchi mas’ul hisoblanadi. Tegishli o‘quv yili yakuni bo‘yicha ishchi o‘quv rejadagi fanlar bo‘yicha «3» (qoniqarli) yoki «4» (yaxshi) yoxud «5» (a’lo) baho bilan baholangan talaba oliy ta’lim muassasasi rektorining (boshlig‘ining, filial direktorining) buyrug‘iga asosan keyingi kursga o‘tkaziladi. Baholash natijalari kafedra yig‘ilishlari, fakultet va oliy ta’lim muassasasi Kengashlarida muntazam ravishda muhokama etib boriladi va tegishli qarorlar qabul qilinadi. O‘zbekiston Respublikasining oliy ta’lim muassasalarida talabalar o‘zlashtirishini baholash tizimini 5 baho yoki 100 ballik tizim va ilg‘or xorijiy davlatlar oliy ta’lim tizimida qo‘llaniladigan baholash tizimiga qiyosiy taqqoslash hamda ularga o‘tkazish mazkur Nizomning ilovasiga muvofiq jadvallar asosida amalga oshiriladi. Baholashni 5 baholik shkaladan 100 ballik shkalaga o‘tkazish JADVALI 5 baholik shkala 100 ballik shkala 5 baholik shkala 100 ballik shkala 5 baholik shkala 100 ballik shkala 5,00 — 4,96 100 4,30 — 4,26 86 3,60 — 3,56 72 4,95 — 4,91 99 4,25 — 4,21 85 3,55 — 3,51 71 4,90 — 4,86 98 4,20 — 4,16 84 3,50 — 3,46 70 4,85 — 4,81 97 4,15 — 4,11 83 3,45 — 3,41 69 4,80 — 4,76 96 4,10 — 4,06 82 3,40 — 3,36 68 4,75 — 4,71 95 4,05 — 4,01 81 3,35 — 3,31 67 4,70 — 4,66 94 4,00 — 3,96 80 3,30 — 3,26 66 4,65 — 4,61 93 3,95 — 3,91 79 3,25 — 3,21 65 4,60 — 4,56 92 3,90 — 3,86 78 3,20 — 3,16 64 4,55 — 4,51 91 3,85 — 3,81 77 3,15 — 3,11 63 4,50 — 4,46 90 3,80 — 3,76 76 3,10 — 3,06 62 4,45 — 4,41 89 3,75 — 3,71 75 3,05 — 3,01 61 4,40 — 4,36 88 3,70 — 3,66 74 3,00 60 4,35 — 4,31 87 3,65 — 3,61 73 3,0 dan kam 60 dan kam “Ona tilini o‘qitish metodikasi” fanidan talabalar bilimini baholash mezoni № Nazorat turidagi topshiriqlarning nomlanishi Maksimal yig‘ish mumkin bo‘lgan ball ON ballar taqsimoti Oraliq nazorat 5 baho 1 Birinchi oraliq nazorat (ma’ruzachi va amaliy o‘qituvchisi tomonidan qabul qilinadi). Oraliq nazorat 2 bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqich, 5 ball: talaba yakka tartibda topshiriqlar oladi va himoya qiladi. Ikkinchi bosqich, 5 ball: talabalar kichik guruhlarga bo‘linadi (har bir guruhda talabalar soni 4-7 tagacha bo‘lishi mumkin), har bir guruhga alohida topshiriqlar beriladi va himoya qabul qilinadi. Topshiriqlar 2-3-haftalar oralig‘ida talabalarga biriktiriladi. Guruhning faolligi, berilgan topshiriqni nazariy va amaliy jihatdan yoritilishi, 5 baho Semestrning 1-9-haftasi xulosalarning mantiqiy bog‘liqligi, kreativ mulohazalarning mavjudligi va boshqa talablarga mosligi hisobga olinadi. Guruhdagi har bir talabaga 0-5 oralig‘ida bir xil ball qo‘yiladi. Himoya kafedra mudiri tomonidan tasdiqlangan va fakultetda tasdiqlangan grafik asosida dars mashg‘ulotlaridan so‘ng tashkil etiladi. 2 Ikkinchi oraliq nazorat (ma’ruzachi va amaliy mashg‘ulot o‘qituvchisi tomonidan qabul qilinadi). Ikkinchi oraliq nazorat 2 bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqich, 5 ball: talaba yakka tartibda topshiriqlar oladi va himoya qiladi. Ikkinchi bosqich, 5 ball: talabalar kichik guruhlarga bo‘linadi (har bir guruhda talabalar soni 4-7 tagacha bo‘lishi mumkin), har bir guruhga alohida topshiriqlar beriladi va himoya qabul qilinadi. Topshiriqlar 2-3-haftalar oralig‘ida talabalarga biriktiriladi. Guruhning faolligi, berilgan topshiriqni nazariy va amaliy jihatdan yoritilishi, xulosalarning mantiqiy bog‘liqligi, kreativ mulohazalarning mavjudligi va boshqa talablarga mosligi hisobga olinadi. Guruhdagi har bir talabaga 0-5 oralig‘ida bir xil ball qo‘yiladi. Himoya kafedra mudiri tomonidan tasdiqlangan va fakultetda tasdiqlangan grafik asosida dars mashg‘ulotlaridan so‘ng tashkil etiladi 5 baho Semestrning 10-18-haftasi 3 Yakuniy nazorat 5 baho Semestrning oxirgi ikki haftasida 7. Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbalari Asosiy adabiyotlar № Muallif Adabiyot nomi Nashr yili Adabiyotn ing ARM dagi shifri Adabiyot ning ARM dagi inventar raqami A R M da gi s on i A R M im zo si 1 1.To'xliyev B., Shamsiyeva M., Ziyodova T. O'zbek tili o'qitish metodikasi. 2001 2 G‘ulomov A., Qodirov M.. O'zbek tili o'qitish 2012 metodikasi. 4 G‘ulomov A., Qodirov M- Ona tili o'qitish metodikasi. 2018 5 1.To'xliyev B., Shamsiyeva M., Ziyodova T. O'zbek tili o'qitish metodikasi. 2014 Qo‘shimcha adabiyotlar 1.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi farmoni. 2019-yil, 29-aprel. 2.Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A., Qodirov V., Jo'raboyeva Z. Ona tili: Umumta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik / To’ldirilgan 4-nashri. - T.: Ma’naviyat, 2015. -224 b. 3.Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A., Nabiyeva D. Ona tili: Umumta’lim maktablarining 6-sinfi uchun. - T.: Tasvir, 2017.-208 b. 4.Mahmudov N. va boshq. Ona tili: Umumta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik / To’ldirilgan va qayta ishlangan 3-nashr. - T.: Ma’naviyat, 2017. - 160 b. 5.Qodirov M., Ne’matov H., Abduraimova M., Sayfullayeva R. Ona tili. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik. - T.: Cho’pon nomidagi NMIU, 2014. - 144 b. 6.Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A. Ona tili. Umumiy o'rta ta’lim maktablarining 9-sinfi uchun darslik. -T.: Tasvir, 2010.-128 b. 7.Mahmudov N.v.b. Ona tili. Umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 10-sinfi va kasb- hunar ta’limi muassasalari o‘quvchilari uchun darslik. - T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2017. - 112 b. 8.Mahmudov N.v.b. Ona tili. o‘rta ta’lim muassasalarining 11-sinfi va kasb-hunar ta’limi muassasalari o'quvchilari uchun darslik. - T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2018. - 112 b. 9.Mavlonova K. O‘quvchining yozma nutqi qanday shakllanadi? // Til va adabiyot ta’limi. -Toshkent, 2015. — JN2 11.- B. 24-25. 10. МавлоноваКӮқувчииншониқандайёзмоқда? // Umumta’lim fanlari metodikasi.Toshkent , 2017 , B-4. -B. 6-8. 11.Kompetensiyaga yo'naltirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi: Ona tili, adabiyot, o'zbek tili (5-9 sinflar). Toshkent. 2016. 12.Roziqov O.v.b. Ona tili didaktikasi. - T: Yangi asr avlodi nashriyoti, 2005. 13.Madayev O., Sobirov A., Xolmanova Z., Toshmirzayeva Sh., Ziyodullayeva G., Shamsiyeva M. Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant. - Toshkent: Turon zamin ziyo, 2017. 14.Oxunjonova O. Yozma ishlarni o'tkazish metodikasi. - Toshkent, 2014. 15.ЙулдашевР.А,РихсиеваМ.МИншолардагиматнийхатоларуларнитузатишмето дикаси.Тошкент,2018 Internet saytlari www. literature.uz. http://en.wikipedia.org/wiki/Structuralism. http://www.brocku.ca/english/courses/4F70/struct.html. http://www.utpa.edu/faculty/mglazer/Theory/structuralism.htm. http://www.eng.fju.edu.tw/Literary_Criticism/structuralism. www.catuzmu. www.natl.uz. Download 0.75 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|