Microsoft Word Амалиёт Махсулот сифати ва сифатни бошкариш 2016 lotin

tahlil qilish;
• 
so‘rov 
- xodimlar protsedura va y o ‘riqnomalarni qanday 
tushunishi va bajarish uchun qanday faoliyat olib borayotganini 
eshitish uchun;
• 
xodimlar 
o ‘z 
kundalik 
faoliyatlarida protsedura va 
y o ‘riqnomalarni 
qanday 
bajarayotganlarini 
aniqlash 
uchun 
faoliyatni 
kuzatish;
Eng 
murakkab 
usul 
-
so‘rov. 
So‘rovni 
ish joyida, 
tekshirilayotgan jarayon uchun m a’sul va bu joylarda ishlovchilar 
bilan ish vaqtida, bevosita suhbat shaklida o ‘tkazish maqsadga 
muvofiq.
80

---

Tekshiriluvchilar uchun auditor ularning bo‘linmasi faoliyatini 
baholash uchun kelgan begona shaxs hisoblanadi. Auditorning 
vazifasi - tekshirilayotgan tomon ishonchini qozonish, o ‘z ijobiy 
munosabatini, b o ‘linmaga yordam berish xohishini ko‘rsatish 
bo‘lishi kerak.
Auditorning vazifasi - m a’lumot olish. Auditor gapirayotgan 
vaqtida m a’lumot ololmasligini yodda tutish kerak. Auditor 
m a’lumot olish davrida vaqtning 25% ida, tekshiriluvchi - 75 % da 
gapirishi ideal hisoblanadi.
Auditor tomonidan tuzilgan b a’zi savollarga suhbatdosh 
tomonidan «ha» yoki «yo‘q» deb javob berilishi mumkin, bu holda 
auditor yetarli m a’lumot ololmaydi. Auditor savollami yaxshilab 
tanlash orqali zarur m a’lumot olishni ta’minlashi kerak.
Auditor tayyor javoblarni keltirib chiqaruvchi y o ‘naltirilgan 
savollarni 
bermasligi 
kerak. 
Y o‘naltirilgan 
savol 
faqatgina 
aniqlangan faktni tekshirish yoki tasdiqlash uchun qo‘llanilishi 
kerak. «На» yoki «yo‘q» javob berilishi mumkin bo‘lgan yopiq 
savollar ham ushbu maqsad uchun xizmat qiladi.
So‘rov davomida quyidagilar tavsiya qilinadi:
• 
suhbatdoshlarning ismi - shariflarini yozib olish;
• 
muhim tomonlarni maqsadga y o ‘nalgan holda tekshirish, 
chek - varaqni oriyentir sifatida qo‘llagan holda suhbatni olib borish;
• 
xotirjam b o ‘lish, munozaraga kirishmaslik,
• 
auditni jadal amalga oshirish, ammo shoshilinch xulosalar 
chiqarmaslik;
• 
savollarni aniq shakllantirish, bir martada bitta savol berish 
va keyingi savolni berishdan oldin a w alg i savolga javobni kutish;
• 
suhbatdoshni keng qamrovli javoblarga rag‘batlantirgan 
holda, savollarni: «N IM A », «К1М », «Q AND AY», «Q A CH O N », 
«Q A Y ER D A » va «N IM A U C H U N » so‘zlaridan boshlash;
• 
og‘zaki m a’lumot olgandan so‘ng, iltimos qilgan holda uni 
obyektiv guvohliklar bilan mustahkamlash.
So‘rov va hujjatlar tahlilidan tashqari, 
vizual kuzatish 
m a’lumot yig‘ishning muhim usuli hisoblanadi.
Xodimlar, hujjatlar, texnologik qurilmalar, monitoring va 
o ‘lchashlar uchun qurilmalar, ish o ‘rinlarining holati audit 
mobaynida kuzatish obyektlari b o ‘ladi.
81

---

Ichki audit uchun asosiy resurslardan biri - inson resurslaridir, 
shuning uchun ham tashkilot auditorlarning kerakli layoqatini 
belgilashi, mavjud darajasini baholashi va zarur layoqatga erishish 
va ushlab turish uchun kerakli faoliyatni amalga oshirishi kerak.
Auditorning layoqatliligi, uning shaxsiy sifatlari asosida bilim 
olish, ish tajribasi, auditor sifatida tayyorgarlik ko‘rish va 
tekshirishlarni o ‘tkazish tajribasi orqali shakllanadi [14].