Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
3
uning debochasidir. Shuning uchun ham bu masalani birinchi o‘ringa qo‘ydik. Ba’zi bir 
musulmon erkaklar ayol kishi namoz o‘qishni bilsa, ro‘za tutsa shu kifoya, uning 
oliygohlarda o‘qishi shart emas, deb hisoblaydilar. Bu xato fikr. Aksincha, islomni to‘g‘ri 
tushunib amal qilgan mo‘min erkaklar, avvalo o‘zlari ilmli bo‘lganlari yoki ilm 
olayotganlari holda, ayollarning ham ilm egallashlariga yordamchi bo‘ladilar. Axir o‘zingiz 
o‘ylab ko‘ring, erkak o‘zi jamiyatda faol ishlab, ongi rivojlanib ketaversa-yu, ayol uyda 
o‘g‘lini o‘ziga o‘xshatib tarbiyalasa, ota va o‘g‘il orasida tafovut paydo bo‘lib qolmaydimi? 
Kelajak odamlarini tor fikrli ayollar tarbiyalasa, jamiyat rivoj topadimi? Musulmonlar 
uchun Payg‘ambarimiz (s.a.v.) hayotlari o‘rnak va ibrat ekan, ayollarga bunday 
munosabat va ularning ilm olishlariga musulmon erkakning qarshilik ko‘rsatishi 
noto‘g‘ridir. 
Islomda iymondan keyingi farzi aynlardan biri ilm olishlikdir (farz – «bajarilishi shart» 
degan ma’noni ham anglatadi). Alloh taolo bandasini tafakkur qilib, borliqqa qarab, tahlil 
qilib, O‘zini tanishini xohlaydi. Ko‘r-ko‘rona, taqlidiy iymon keltirishlikni xush ko‘rmaydi. 
Payg‘ambarimiz (s.a.v.): “Ilmni Chinda bo‘lsa ham borib olinglar”, deganlar. Vaholanki, 
o‘sha paytda Chin (Xitoy) butlar va butparastlar o‘lkasi bo‘lgan. Lekin ular bunday 
deyishga qo‘rqmadilar. Chunki borliqda Allohning qudratini namoyon etib turuvchi son-
sanoqsiz dalillarni aqli bilan ta’ammul qilgan inson Uning vahdoniyyatiga iymon 
keltirgach, Rabbisiga shirk keltirmaydi, aksincha haq talabida bo‘ladi.
Islom tarixida olima ayollar ko‘p o‘tgan. Qur’oni Karim amri bilan boshlangan ilm va 
madaniy faoliyat tez sur’at bilan ilgarilay boshlagan. Asri saodatda sahobiyalar o‘rtasida 
ilmlari, zehnlari bilan ajralib turgan ayollardan hazrati Oysha, Xafsa, Ummu Salama, 
Karima bintul Miqdoya, Ummu Gulsum binti Uqba, Oysha bint Sa’d (r.a.)larning nomlari 
tarixda qolgan. Ular Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning so‘zlarini tushunib olib, 
odamlarga yetkazardilar. Hadis kitoblarida hazrati Oysha, Ummu Habiba binti Abu 
Sufyon, Ummu Adb, Asmo binti Abu Bakr, Savdo binti Zam’a, Fotima binti Qays, Durra 
bint Abu Lahab, Sofiya bint Abdulmuttolib, Zaynab bint Jahsh, Maymuna bint Xoris, 
Ummu haram bint Milhom, Ummu Fervalarning nomlari keltirilgan. 
Shubhasiz shariatning uch amal tayanchi bor. Bular ilm, amal, ixlos. Shu uch juzdan har 
biri haqiqiylashsa, shariat haqiqiylashadi. Bir kishida bu uch juz bilan shariat vujudga 
kelsa, Alloh roziligi qozonilgan bo‘ladi. 
Rasulullohning (s.a.v.) nikohlarida to‘qqiz nafar ayollari bo‘lgan. Umuman shu o‘rinda 
aytib o‘tish kerakki, Islomda erkak kishiga to‘rttagacha ayolga uylanishga ruxsat 
berilishining ijtimoiy sabablari mavjud, erkakning tabiiy ehtiyoji uchungina emas. Qur’on 
erkak kishiga to‘rttagacha nikohni halol qilar ekan, unga ayollar o‘rtasida adolat 
qilishlikni ham ta’kidlaydi. Albatta bu oson ish emas, shuning uchun buning savobi ham 
kattadir. Rasululloh (s.a.v.) ayollarga nihoyatda yaxshi muomalali bo‘lganlar va 
boshqalarni ham shunga da’vat qilganlar. Bu haqda bir necha hadislar rivoyat qilingan: 
“Mo‘minlarning to‘la ishonchlisi xushxulqlisidir. Sizlarning yaxshilaringiz ayollarga, 
zavjalariga yaxshi muomalada bo‘lganlaringizdir” . 
“Ayollar xususida Allohdan qo‘rqingiz. Zero, siz ularni Allohdan omonat o‘laroq olgansiz” 

---

Ayollarga xos masalalar. Fotimaxon Sulaymon qori qizi