Microsoft Word buxoro amirligi hasrati ziyouz com doc

 
 
32
Форсийда битилган бу байт кейинги асрларда битилган кўп қўлёзма китобларда учрайди. Китобни шундай байт 
билан тугатиш бир одат бўлган бўлса керак, амир хам ўзидан олдин ва ўз даврида учраган услубда бу байтни 
келтиради. 
33
Яъни муаллиф Бухоро шаҳрининг ўзини назарда тутяпти. Чунки умуман Бухоро лавлати деганда кенг маънода 
мамлакат назарда тутилади. 
34
Матнда Астрахоний келган. 

---

Бухоро халқининг ҳасрати тарихи. Амир Саййид Олимхон 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
18
Бухоро давлати байроғи
БУХОРОНИНГ СИЁСИЙ ВА ИДОРИЙ ТАШКИЛОТЛАРИ 
Гарчи Бухоро мамлакати Русия давлати химоясида бўлган бўлса-
да, лекин у ўзининг қадимги мустақиллигини сақлаб қолган эди. 
Бухоро амирлари ҳукм юритишларида шариат усул ва одатларига 
риоя қилар эдилар. 
Бухоронинг ислом уламолари амирни пайғамбар халифаси 
ўринбосари, усул ва шариат ҳимоячиси деб биларди. 
Амирнинг тирикчилиги бутунлай шариатга мос бўларди, уни 
бузиши мумкин эмас эди. 
Бухоро хонлари бутунлай манғитларнинг ўзбек тоифасидан 
бўлган.
Бухоро подшоҳларининг мўғил
35
одатларига кўра, тўшакча
36
устига табаррукона ўтқазилиб, саййидлар, хўжалар ва муллолар уни ердан кўтарардилар. 
Бухоро мамлакати йигирма саккиз бекликка бўлинган эди. Шу қарорга мувофиқ Нурота, 
Қоракўл, Қабоқли, Чахоржўй, Карки, Бурдолик, Калиф, Шаҳрисабз, Яккабоғ, Китоб, Ғузор, 
Қаротегин, Бойсун, Ҳисор, Дехнав, Қўрғон (тепа), Болжувон, Кўлоб, Қабодиён, Дарвоз, 
Рувшон бекликлари ва мирликларига бўлиниб, бу вазифалар қадим-қадим айёмлардан буён 
ирсий, яъни мерос бўлиб қоларди. Бироқ Амир Саййид Олимхон замонига келиб сайлаш 
усулига ўтилди. 
Бухороннинг сиёсий ва идорий ишлари эса Қушбеги деб аталган бир киши раислиги қўл 
остида идора қилинарди. 
Мамлакатнинг молиявий ишлари девонбеги қўл ости ва назорати остида амалга оширилар 
эди. 
Диний масалалар, қозилик ишлари, умумий таълимот масалалари билан шуғулланиш 
қозиюл-қуззот — қозилар қозисининг бурчига кирарди. 
Аскарий ишлар эса тўпчибоши рахбарлигида ўтар эди. Унинг вазифа даражалари ушбулар 
қароридан келиб чиқади: Қушбеги, девонбеги, парвоначи, инок, додҳобий, тўқсоба
37
. Учинчи 
Искандар (Искандар солис) нишони энг муҳим нишонлардан бири эди. Бухоро амири у билан 
мансабдор кишиларни ва ҳарбий офицерларни мукофотларди. Қуввайи қазоия-мамлакат 
тақдирини ҳал қилиш масаласи — амирнинг ўз қўлида эди. Бу Қуръон хукмлари ва ислом 
шариати қонунлари асосида юритилади. 
1868 йилда Бухоро б и л а н Русия ўртасидаги тузилган қарорга биноан Русия фуқаролари 
Бухоро амирлигига солиқ тўлашдан озод эди, лекин улар Бухоро бозорларида ўзларининг 
тижорий молларини сотганларида сотилганнинг юздан икки ярим фоизинн Бухоро ҳукуматига 
беришлари шарт эди.