Microsoft Word Complex sentences

---

Complex sentences – Murakkab gaplar. 
A. Bo’lishsiz mazmundagi ravish so’zlar va birikmalarda inversiya. 
Bu qoidada asosan bo’lishsiz mazmundagi so’zlar va birikmalar gap boshida ishlatiladi va 
shuning uchun yordamchi va modal fe’llar egadan oldinga chiqadi. Inversiya qoidasi faqatgina 
bosh gaplarda sodir bo’ladi. 
Negative words 
Examples 
1. Hardly (.......when) – 
bo’lmagan edi hamki, hali 
ulgurmagan edi hamki. 
Hardly had the new law been introduced when the mistake was realised. 
– Yangi ishlab chiqilgan qonun tanishtirilishga ulgurmagan edi hamki 
xatolik o’tganligi payqab qolindi. 
2. Scarcely (.......when) – 
bo’lmagan edi hamki, hali 
ulgurmagan edi hamki. 
Scarcely had I opened the front door when I heard a noise from the 
kitchen. – Hali eshikni ochib ulgurmagan edim hamki oshxonadan 
shovqin eshitildi. 
3. Barely (.......when) – 
bo’lmagan edi hamki, hali 
ulgurmagan edi hamki. 
Barely had we solved one problem when another one arose. – Bir 
muammoni hal qilib bo’lmagan edik hamki yana bittasi chiqib qoldi. 
4. No sooner (...... than) – 
bo’lmagan edi hamki, hali 
ulgurmagan edi hamki. 
No sooner had the alarm gone off than the police arrived. – Hali 
signalizatsiya o’chib o’lgurmagan edi hamki politsiya yetib keldi. 
5. Only – faqat. (Boshqa 
holatlarda emas) 
Only in an emergency should you dial 999. – Faqat favqulotda holatlarda 
999 raqamini tering 
6. Only after – faqat ............ 
keyingina 
Only after I had checked that the burglar had left did I call the police. – 
Faqat o’g’ri ketganini bilganimdan keyingina men politsiyaga qo’ng’iroq 
qildim. 
7. Only when – faqat 
qachonki ........... gina 
Only when we agree what measures are needed will we be able to solve 
the problem. – Qachonki nima choralar ko’rilishi kerakligini kelishib 
olganimizdan keyingina biz muammoni yecha olamiz. 
8. Not until - ... maguncha
Not until the next election will we know how the public feel about the 
news. – Navbatdagi saylovlar o’tmaguncha biz odamlarning yangilikka 
bo’lgan munosabatini bilib olamiz. 
9. At no time/point/stage – 
aynan o’sha damda (biror 
ishni qilmaganligingizni 
yoki o’sha ish-harakat sodir 
bo’lmaganiga urg’u berish 
uchun ishlatiladi) 
At no point did I realise that he was the Prime Minister. – Ayni o’sha 
paytda uning bosh vazir ekanligini bilmagandim. 
At no time did I feel they were being unreasonable. – Aynan o’sha damda 
ularning nohaq munosabatda bo’layotganini tushunmabman. 
10. In no way – Hech 
qanday holatda. (Biror bir 
ishni qilishning imkoniyati 
yo’qligiga o’rg’u berish 
uchun ishlatiladi) 
In no way does the decision represent a change in a government policy. – 
Hech qanday holatda ham bu qaror hukumat siyosatida bo’layotgan 
o’zgarishni ifodalay olmaydi. 
11. Little – kam, oz (Gapda 
bo’lishsiz ma’no hosil qilish 
uchun ishlatiladi) 
Little did Ralph know that the burglar was still inside his house. - Ralf 
o’g’ri hali ham uyida ekanini bilmagan edi.
12. Never – hech qachon. 
Never have I heard such a ridiculious suggestion! – Hech qachon 
bunaqangi axmoqona taklifni eshitmagan ekanman!
13. Not – siz (biror ish-
harakat bajarilmaganligiga 
urg’u berish uchun 
ishlatiladi) 
Not one vote did the proposal receive. – Birorta ovozsiz taklif qabul 
qilinibdi. 
14. Not only ... but also/too 
– nafaqat ...balki ... ham 
Not only has this government failed but it has also stolen ideas from 
other parties. – Bu hukumat nafaqat muvaffaqiyatsizlikka uchragan balki 

---

u boshqa partiyalardan g’oya ham o’g’irlagan ekan 
14. On no account – 
bekordan bekorga, sababsiz 
On no account should you try to tackle a burglar yourself. – Bekordan 
bekorga kishi o’g’irlik qilishga harakat qilmasa kerak. 
15. Rarely – kamdan kam 
Rarely do the newspapers present a balanced view of current events. – 
Hozirgi gazetalar kamdan kam bo’layotgan voqealarni to’g’ri tahlil 
qiladi. 
16. Seldom - kamdan kam 
Seldom do people leaving prison stay out of trouble. – Qamoqdan 
chiqqan odam kamdan kam tashvishsiz yashaydi. 
17. Under no circumstances 
– asossiz, hech gapdan hech 
gap yo’q 
Under no circumstances will we accept an increase in working hours. – 
Asossiz ravishda ish soatlarini uzaytira olmaymiz. 
NOTE: Only after, not until va only when bog’lovchilari ishlatilgan gaplarda bosh gap ergash 
gapdan keyin turadi. Shuning uchun gapda xuddi ergash gapdagi yordamchi va modal fe’llar 
egadan oldinga chiqayotganga o’xshaydi. 
Only when we agree what measures are needed will we be able to solve the problem. – 
Qachonki nima choralar ko’rilishi kerakligini kelishib olganimizdan keyingina biz muammoni 
yecha olamiz. 
Not until this government realises what a mistake it is making will things change. – Bu hukumat 
qanaqa xato qilayotganini payqasagina narsalar o’zgaradi. 
B. O’rin – joy ravishlarining egadan oldinga chiqishi inversiyasi. 
Model: Adverbial expressions of place + verbs of movement/position 
Bu qoidada o’rin-joyni bildirgan so’zlar egadan oldinga chiqadi va shunga ko’ra gapdagi 
mustaqil va yordamchi fe’llar egadan oldinga chiqadi. 
Expressions of place 
Examples 
Here – mana
Here comes the Minister now. – Mana vazir ham keldi. 
There – U yerda 
There stood the next king of England. – U yerda Angliyaning 
bo’lg’usi qiroli turardi. 
Adverbial phrases. – 
Ravishli birikmalar 
At the top of the society are the aristocracy. – Jamiyatning boshida 
oqsuyaklar turadi. 
Beside the Town Hall stood the public library. – Taun Xolning 
yonida jamoat kutubxonasi joylashgan. 
On the corner of the street sat a homeless man. – Ko’chaning 
burchagida uysiz odam o’tirardi.