Microsoft Word ilk sayfa zhassulan

Asya Türk Cumhuriyetleri,  Alfa Basımevi, İstanbul, 1999, s.125 
76
 Zeyneş İSMAİL, a.g.e., s.94-95 

---

38  
                                                                                                                                                              
Kolektifleştirmenin bilinçsiz yapılması nedeniyle 2 milyondan fazla Kazak ve 35 
milyondan fazla hayvan kırılmıştır.
77
  Yaklaşık 1 milyon kişi Cumhuriyetin dışına 
çıktılar. Bunların 616 bini geri dönmedi ve 414 bin kişi geri döndü.
 78
  
Ocak 1930’da Kazak halkı kolhozlara toplanmaya başladı. 1 Şubat 1930’da 
halkın %35,3’ü, 1 Mart 1930’da ise %42,1’i kolhozlara doldurulmuştur. Kolhozlara 
yerleştirilen halkın oranı gittikçe yükselen grafik çizmeye başlamıştır. Kasım 
1931’de %62,7’si, Aralık 1931’de %70’i kolhozlara yerleştirilmiştir.
79
 
1936’da SSCB’nin yeni Anayasası kabul edildi. Orta Asya’da da değişikler yer 
almıştır. Kazakistan ve Kırgızistan kolektifleştirme neticesinde yerleşik bir devlete 
çevrilmiş ve ona göre Özerk statüsü Cumhuriyet statüsüyle değiştirilmiştir. 
Kırgızistan Kazakistan olarak Kara-Kırgız ise Kırgızistan olarak yer değiştirmiştir. 
Karakalpakistan özerk cumhuriyet olarak Rusya’ya bağlıydı. Karakalpakistan halkı 
etnik olarak Kazaklara yakın bir boy olsa bile, 1936’da Özbekistan’a aktarılmıştır.
80
 
Tacikistan da Özbekistan’dan ayrılarak Cumhuriyet statüsünü kazandı.  
II. Dünya Savaşı sona erdikten sonra Stalin Komünist Partisi’nin bir 
toplantısında konuşurken savaşın galibiyeti sadece Rus halkına ait olduğunu 
vurguluyordu. O andan itibaren Rus halkının ve Rus dilinin Sovyet toplumu içinde 
yükseltme SSCB ve Komünist Partisi’nin esas çalışmalarının biri oldu. Rus olmayan 
milletleri ikinci sınıf kategorisine indirerek Rus halkının diğer halklar için ‘Ağabey’ 
konumuna getirmişti. Artık Rus halkı ve Rus Dili SSCB’nin temel ideolojisine 
dönüşmüştü. Türkistan Bölgesi tamamen bu politikanın çerçevesinde oluştu 
diyebiliriz. Türkistan Bölgesi Orta Asya olarak değiştirildi, hatta SSCB’de 
Pasaportlarda Türk diye millet adı yazılmıyordu. Bu yüzden Ahıska Türkleri Azeri 
ve Gürcü kimliklerini kabul etmek zorunda kalmışlardı.  
                                                            
77
 Emine GÜRSOY NASKALİ, Liaisan ŞAHİN,  Stalin ve Türk Dünyası; A. KARA, ‘Stalin 
Döneminde Kazakistan’da Kolektifleştirme ve Açlık’, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2007, s.183  
78
ZH. ABYLKHOZHİN, K. ALDAZHUMANOV, YU. ROMANOV ‘Kışla Sosyalizm Döneminde 
Kazakistan’, Mehmet SARAY, Kazakistan Tarihi. Makaleler, Türk Tarihi Kurumu Yayınlar, 
Ankara, 2007, s.141-142 
79
 Zeyneş İSMAİL, a.g.e., s.95 
80
 Olivier ROY, a.g.e., s.100 

---

39  
                                                                                                                                                              
Stalin’in yerine gelen Kruşçev Ruslaştırmanın yeni aşamasını geliştiriyor.   
Onun ‘Herkesin Rusça konuşmaya başladığı anda, komünizm kurulmuş olacaktır’ 
düşüncesi SSCB çapında hızla gerçekleştirmeye başlamıştı.
81
    Tüm  SSCB  çapında 
Rusça öğrenmek bir moda haline geliyor. O zamanlarda Rusça bilmemek cahil 
olmak anlamını taşımıştır. Komünistlere göre Rus Dili’nin çatısının altında yeni bir 
Sovyet kimliğini yaratmak mümkündü.  
1961’deki 22. Komünist Parti Kongresi’nde Nikita Kruşev tarafından öne 
çıkarılan ‘sliyanie (birleşme, kaynaşma) teorisine göre ulusların değerleri içinde 
birleşmeni amaçlanmalıdır. Aslında ulusların eşit ve serbest olduğu sürekli 
vurgulanmış olsa bile Lenin’den itibaren Sovyet yönetimi için Rus olmayanlar tehdit 
unsuru olarak algılanması devam etmiştir.
82
 Teorik planda ise Komünist Partisi’nin 
resmi doktrini ile aşamalı olarak milli farkların ve milletlerin zamanla ortadan 
kalkacağı umulmuştur.  O’na göre: ‘‘etnik farklar zamanla yok olacaktır ve tek bir