Microsoft Word Кобилов. Иктисод назарияси. Дарслик лот doc

Birinchi bosqich (1992-yil boshida) – bu davrda ancha keng turdagi 
investitsion tovarlar, ayrim iste’mol tovarlari va xizmatlarning erkin 

---

 371
narxlari va ta’riflariga o‘tildi. Cheklangan doiradagi xalq iste’mol 
tovarlari narxlari, ayrim turdagi xizmatlar ta’riflarining yuqori chegarasi 
belgilab qo‘yildi.
Ikkinchi bosqich (1993-yil)da ulgurji narxlarni davlat tomonidan 
tartibga solish to‘xtatildi. Davlat tomonidan qat’iy belgilanadigan va 
tartibga solib turiladigan tovar va xizmatlar soni ancha qisqardi.
Uchinchi bosqich (1994-yil oktabr-noyabr)da xalq iste’moli tovarlari 
asosiy turlarining narxlari erkin qo‘yib yuborildi, transport va kommunal 
xizmatlari ta’riflari oshirildi. 
Muhimi bugungi kunda mamlakatimizda narxlarning ijtimoiy himoya 
vazifasi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Narx orqali raqobatda uning 
g‘irrom va yovvoyi usullaridan foydalanishga to‘siqlar qo‘yilmoqda.
Tayanch tushunchalar: 
Pul, pul tizimi, naqd va naqd bo‘lmagan pul, aktiv va passiv pul, pulning 
vazifalari, pul massasi, pulning likvidligi, pul muomalasi, pul likvidli, pulning 
qadri, pul emissiyasi, milliy pul, inflatsiya va deflyatsiya, denominatsiya, 
nullifikatsiya, revalvatsiya, devalvatsiya. 
Narx, narxning vazifalari, narxga ta’sir etuvchi omillar, narx turlari, 
demping narx, narxning shakllanishi, narx bilan bog‘liq jinoyatlar, milliy 
narx. 
Savol va topshiriqlar: 
1. Pulning oltin standarti davrida vazifasi qanday bo‘lgan? 
2. Pul nima uchun bozor iqtisodiyotining muhim vazifasi hisoblanadi? 
3. Pulning qadr-qiymati nimalarga bog‘liqligini tushuntiring. 
4. Inflatsiya va uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini tushuntirib bering. 
5. Konvertirlangan valuta nima? 
6. 
Davlat inflatsiyaga qarshi qanday chora-tadbirlar amalga 
oshirayotganini gapirib bering. 
7. Qalbaki pul, aksiz markasi yoki qimmatli qog‘ozlar yasash, ularni 
o‘tkazish bilan bog‘liq jinoyatlar qanday oqibatlarga olib kelishini izohlang. 
8. Valuta ayirboshlash bilan bog‘liq jinoyatlar haqida fikringiz? 
9. Narxning obyektiv iqtisodiy asosi nima? 
10. Nima sababdan davlat raqibini sindirish va bozordan surib chiqarishni 
ko‘zlab, o‘ta past narxlarda tovar sotishni man etadi? 
11. Bozor bahosi nima? 
12. 
Narxning oshishi hayot darajasiga qanday ta’sir o‘tkazishini 
tushuntiring. 

---

 372